Νηστεία και Υγεία

Ο Μέγας Βασίλειος στο λόγο του περί νηστείας αναφέρει ότι «η ελαττωματική πέψη, που ακολουθεί αναγκαστικά τους ζώντες με τρυφηλότητα, αυτή φέρνει τα φοβερά νοσήματα στα σώματα» (Μέγας Βασίλειος - Λόγος Α + B για τη Νηστεία , Απόδοση: Δημήτριος Ἀθανασόπουλος, Θεολόγος. Ἐκδόσεις: Νεκτάριος Παναγόπουλος)

Η περιοδική φυτοφαγία της νηστείας προσφέρει μια καλή ευκαιρία για αποτοξίνωση του οργανισμού από τη κρεατοφαγία και την ίσως υπερβολική κατανάλωση προϊόντων ζωικής προέλευσης.

Επί πλέον η ποιότητα της διατροφής μπορεί να είναι καλύτερη κατά τις περιόδους νηστείας. Έρευνες που έχουν γίνει ( Chrystalleni Lazarou & Antonia-Leda Matalas, International Journal of Food Sciences and Nutrition (April 2010) “A critical review of current evidence, perspectives and research implications of diet-related traditions of the Eastern Christian Orthodox Church on dietary intakes and health consequences”) καταδεικνύουν ότι εκτός από το ασβέστιο, το επίπεδο πρόσληψης των αναγκαίων θρεπτικών συστατικών (όπως σίδηρο, βιταμίνη Β12), δεν διαφέρει από τις περιόδους μη νηστείας. Η πρόσληψη λίπους, κορεσμένων λιπαρών και τρανς λιπαρών οξέων είναι χαμηλότερη σε ενήλικες και παιδιά που νηστεύουν, ενώ η πρόσληψη προστατευτικών συστατικών όπως βιταμίνη Γ, φυλλικό οξύ, μαγνήσιο και ίνες είναι ψηλότερη και παρέχει προστασία από πολλές χρόνιες παθήσεις. Ο δείκτης μάζας σώματος και τα επίπεδα παχυσαρκίας πέφτουν κατά τις περιόδους νηστείας. Το λιπιδαιμικό προφίλ (ολική χοληστερόλη, χαμηλή λιποπρωτεϊνική χοληστερόλη και ψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνική χοληστερόλη) είναι γενικά πιο ευνοϊκό μεταξύ αυτών που νηστεύουν.

Κατά τις περιόδους νηστείας αυξάνεται η πρόσληψη ελαιόλαδου και ξηρών καρπών, που είναι πηγές καλών λιπαρών ουσιών για τον άνθρωπο. Παρατηρείται επίσης αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών που μειώνει τον κίνδυνο δυσκοιλιότητας, κάποιων μορφών καρκίνου και καρδιαγγειακών νοσημάτων (Ιωάννα Φουφουλίδου-Θεοδοσιάδου (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών (2006) "Μοναστική ζωή και διαιτητικές συνήθειες στην Κύπρο"). Από την ίδια μελέτη μαθαίνουμε επίσης ότι τα φρούτα και λαχανικά, των οποίων η πρόσληψη αυξάνεται κατά τη νηστεία, είναι τροφές με λίγες θερμίδες χωρίς καθόλου λίπος και με αυξημένη περιεκτικότητα σε βιταμίνες Α, Γ και Ε, φυτικές ίνες, μέταλλα, όπως κάλλιο και ασβέστιο και αντιοξειδωτικές ουσίες, αποτελούν ασπίδα προστασίας από την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, αρκετών μορφών καρκίνου, ψηλής αρτηριακής πίεσης και άλλων χρόνιων νοσημάτων. Επί πλέον πληροφορούμαστε ότι τα όσπρια, που αποτελούν σημαντικό κομμάτι της διατροφής κατά τις περιόδους νηστείας, έχουν αυξημένη διατροφική αξία αφού είναι πλούσια σε πρωτεϊνες και φυτικές ίνες κι επιδρούν ευνοϊκά στην αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη, ενώ οι ξηροί καρποί που είναι μια πολύ καλή επιλογή για ενδιάμεσο γεύμα, έχουν ψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.