Ξύλινο σφαιρικό αγγείο.
Name - Usages
Πρόκειται για λεκανοειδή ξύλινα ημισφαίρια, τα οποία εφαρμόζονται κοχλιοειδώς, ώστε να σχηματίζεται κοίλη σφαίρα (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα άππος,ο, 248).
ΕΤΥΜ.
- «Το σχήμα του αγγείου αυτού ήταν σχεδό όμοιο με εκείνο του αππιδκιού [αχλαδιού], κι ίσως απ' εδώ προέρχεται και η ονομασία του» (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, λήμμα άππος ή νάππος,ο, 254).
- Ο Ιωάννης Ερωτόκριτος στο Γλωσσάριό του αναφέρει ότι η λέξη είναι συγγενής με τη λέξη χανάππιν, που πρέρχεται από τη γαλλική hanap (Κυπρή 1989, λήμμα νάππος και μάππος,ο, 213-214).
- Ο Ξενοφών Π. Φαρμακίδης αναρωτιέται κατά πόσο η λέξη συγγενεύει με την ιταλική μάππος ή mappa εξαιτίας του σφαιροειδούς σχήματός της (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα άππος,ο, 248).
- Ο Γεώργιος Λουκάς στο Γλωσσάριό του αναφέρει ότι το αγγείο έχει σχήμα απίου και πιθανών η λέξη προέρχεται από αυτό.
Στα λατινικά έχουμε το napus, που σημαίνει γογγύλη και στα ιταλικά nappo, που σημαίνει λεκάνη, ποτήρι (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα νάππος και άππος,ο, 328).
- Κατά τον Κωνσταντίνο Γ. Γιαγκουλλή η λέξη προέρχεται από την ιταλική λέξη nappa, που σημαίνει μαλακό δέρμα (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα άππος,ο, 73).
Additional information and bibliography
Στον άππον, που ήταν μικρό ξύλινο δοχείο, έβαζε τα τρόφιμά του ο βοσκός ή ο γεωργός (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, λήμμα άππος ή νάππος,ο, 254).
Εντός του άππου οι κάτοικοι των οινοφόρων χωριών τοποθετούσαν τρόφιμα (για παράδειγμα, τις ελιές τους), τα οποία κουβαλούσαν μαζί τους στις οδοιπορίες, στις εκδρομές στις εξοχές, κατά τον Ιωάννη Ερωτοκρίτου (Κυπρή,1989, λήμμα νάππος και μάππος,ο, 213-214), για να μη χύνονται (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα άππος,ο, 248).
Κατασκευαζόταν κυρίως στη Μαραθάσα (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, λήμμα άππος ή νάππος,ο, 254).
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1989), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Γ΄, Γλωσσάριον Ιωάννου Ερωτοκρίτου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XIV, Λευκωσία.
Παυλίδης Α. (επιμ.) (1985), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 2, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.
Στάλω Λαζάρου, Κυριακή Παντελή, Αργυρώ Ξενοφώντος