αρβάλιν,το

Είδος κοσκίνου.

 

 

Name - Usages
Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου

Είναι είδος κοσκίνου με μεγάλες και ανοικτές τρύπες για τον διαχωρισμό ακαθαρσιών (π.χ. πέτρες, άχυρα) από το σιτάρι ή κριθάρι ή άλλους σπόρους. Το μέγεθος των τρυπών του είναι ανάλογες με το μέγεθος του σπόρου (Χατζηαυξέντης 1994, 111; Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα αρβάλιν,το, 7-8; Κυπρή 1989, λήμμα αρβάλιν,το, 15).

Κυπριακή Ονομασία
αρβάλιν, αρβέλιν, γαρβέλιν, γαρβίλ(λ)ιν
Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

κόσκινο

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Ο Κωνσταντίνος Γ. Γιαγκουλλής αναφέρει πως η λέξη προέρχεται από το λατινικό arvalis, που σημαίνει καλλιεργημένη γη. Κατά τον Κώστα Καραποτόσογλου, από το αραβικό ghirbâl, ενώ κατά τον Μ. Χριστοδούλου, από το ρήμα βαλλίζω, δηλ. ορχούμαι, κατ' επίδραση του λατινικού arbalista (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα αρβάλιν - γαρβέλιν - γαρβίλ(λ)ιν,το, 74). Η Ευγενία Πέτρου-Ποιητού, επίσης, επισημαίνει πως η λέξη προέρχεται από τη λατινική arbalista, αλλά και την αρχαία ελληνική λέξη αρύβαλλος, που σημαίνει πλεκτός (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Αρβάλι και Αρβέλιν, 27).

Το αρβάλιν συνήθιζαν να το λένε γαρβέλιν στην περιοχή της Καρπασίας.

Τρόπος Χρήσης
Χρονολογία
19ος - 20ός αι.
Συμπληρωματικά Στοιχεία

Ο Γεώργιος Λουκάς στο Γλωσσάριό του αναφέρει πως το αρβάλιν είναι δερμάτινο (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα αρβάλιν,το, 60).
Ο Γιαγκουλλής αναφέρει ως υλικό κατασκευής του το πετσί προβάτου ή τη λαμαρίνα (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα αρβάλιν - γαρβέλιν - γαρβίλ(λ)ιν,το, 74).

Βιβλιογραφία

Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1989), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Γ΄, Γλωσσάριον Ιωάννου Ερωτοκρίτου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XIV, Λευκωσία.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Χατζηαυξέντης Κ. (1994), Άρδανα Αμμοχώστου, Ι. Γ. Κασουλίδης, Λευκωσία.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Ελένη Χρίστου, Στάλω Λαζάρου, Αργυρώ Ξενοφώντος, Τόνια Ιωακείμ