καλαμωτή,η

Name - Usages
Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου

Πρόκειται για κύλινδρο μεγάλου μεγέθους από καλαμένια ψάθα, τη ψαθαρκά. Βρίσκεται σε όλα τα σπίτια, μέσα στον αχυρώνα ή στον ηλιακό (Παπαδημητρίου 1992, 12).

Ο Κωνσταντίνος Γ. Γιαγκουλλής σημειώνει πως πρόκειται για κρεμάστρα όπου τοποθετούν τα ψωμιά, κοινώς κοφινιά, ταπατζ̆ιά. Επίσης, καλαμωτή αποκαλείται και το καλάθι χωρίς χερούλια, μέσα στο οποίο οι κυνηγοί τοποθετούν τα ξόβεργά τους (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα καλαμωτή,η, 172). Και ο Γεώργιος Λουκάς στο Γλωσσάριό του επισημαίνει τα ίδια, προσθέτοντας πως λειτουργούσε και ως κατασκεύασμα για την αποξήρανση ή φύλαξη φρούτων κ.λπ. Κατά τους αρχαίους καλαμωτή σήμαινε και κατασκεύασμα που χρησιμοποιείτο στα πλοία πλεγμένο με καλάμια, ενώ κατά τους Θεσσαλούς πλεκτό κατασκεύασμα, στο οποίο τοποθετούσαν άχυρα, όπως και στην Κύπρο αποκαλώντας το ψαθαρκάν (** βλ. λήμμα ψαθαρκά,η στην κατηγορία Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία) (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα καλαμωτή,η, 179).

Κυπριακή Ονομασία
καλαμωτή (κοφινιά, ταπατζ̆ιά όταν χρησιμοποιείται για τη φύλαξη ψωμιών)
Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

καλαμωτή

Τοπικό όνομα
Καλαμωτή
Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. < καλάμιν + κατάλ. -ωτή (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα καλαμωτή,η, 172)

Σύμφωνα με την Ελένη Κ. Παπαδημητρίου, η ονομασία προέρχεται από το καλάμι, από το οποίο κατασκευάζεται (Παπαδημητρίου 1992, 12).

Τρόπος Χρήσης
Χρονολογία
19ος - 20ός αι.
Συμπληρωματικά Στοιχεία

Κρατούσε το ψωμί ή την αναρήν [ανθότυρο] την οποία έβαζαν να στεγνώσει, σε δροσερό μέρος, προστατευμένο από τα τρωκτικά. Η καλαμωτή κρεμόταν με σχοινάκια από τα βολίτζια [ξύλινοι δοκοί] του σπιτιού (Παπαδημητρίου 1992, 12).

Βιβλιογραφία

Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.

Παπαδημητρίου Ε. Κ. (1992), Εθνογραφικά Καρπασίας, Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών, Λευκωσία.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Ελένη Χρίστου, Αργυρώ Ξενοφώντος