Αμπούστα
Πηγή: Άδεια χρήσης από φωτογραφικό αρχείο Υπηρεσίας Κυπριακής Χειροτεχνίας.
Ογκομετρικό δοχείο χωρητικότητας (33 x 24 εκ.) 1/2 κιλού.
Ονομασία - Χρήσεις
Στα χρόνια της Οθωμανικής επικυριαρχίας στην Κύπρο, αλλά και αργότερα επί Αγγλοκρατίας, για αρκετά χρόνια, για την καταμέτρηση των σιτηρών χρησιμοποιούσαν τις αμπούστες.
Οι αμπούστες είχαν αυστηρές προδιαγραφές όσον αφορά την κατασκευή αλλά και τη χωρητικότητά τους, τις έφτιαχναν δε τεχνίτες που είχαν σχετική εξουσιοδότηση από τις αρχές. Τα υλικά που χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή τους ήταν λαμαρίνα και ξύλινα τελάρα.
Οι διαστάσεις τους ήταν: 33 εκατοστά διάμετρος και 24 ύψος. Είχαν χωρητικότητα 1/2 κιλό η κάθε μία. Στην περίπτωση του σιταριού το 1/2 κιλό της αμπούστας ισοδυναμούσε με 11 οκάδες και στο κριθάρι που είναι πιο ελαφρύ 8 οκάδες.
1 κιλό (2 αμπούστες) σιτάρι= 22 οκάδες
1 κιλό (2 αμπούστες) κριθάρι= 16 οκάδες
(Σοφοκλέους 2004, τ. Β΄, 34)
κιβώτιο
Η λέξη αμπούστα προέρχεται από το ιταλικό busta με την προσθήκη του -α (Σοφοκλέους 2004, τ. Β΄, 34). Την αμπούστα τη χρησιμοποιούσαν και ως θήκη κοσμημάτων (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα αμπούστα,η, 52).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Μετά την καταμέτρηση, έβαζαν τα γεννήματα (σιτάρι, κριθάρι) σε σακούλες τις οποίες, ανάλογα με τη χωρητικότητά τους, τις αποκαλούσαν:
τετρακίλες (η τετρακίλη): αυτές που χωρούσαν τέσσερα κιλά
εξακίλες (η εξακίλη): αυτές που χωρούσαν έξι κιλά και
χάσσιες: τις μεγάλες σακούλες που χρησιμοποιούσαν για τη μεταφορά του άχυρου (Σοφοκλέους 2004, τ. Β΄, 34).
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.
Σοφοκλέους (2004), Παράθυρο στη Κύπρο μας. Λαογραφική – Πολιτιστική Ανθολογία, τ. Β΄, Λευκωσία.
Στάλω Λαζάρου, Αργυρώ Ξενοφώντος