Μήτρα ὐείας (Γουρουνίσια μήτρα)

Η μήτρα της γουρούνας αποτελούσε λιχουδιά για τους αρχαίους Κυπρίους (!)

Ονομασία - Προέλευση
Κυπριακή Ονομασία
Μήτρα ὐείας (αρχαία ονομασία)
Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Γουρουνίσια μήτρα

Μέθοδος Εξασφάλισης
Κτηνοτροφία
Μέθοδος Επεξεργασίας

Η μήτρα για να καταναλωθεί βραστή, σύμφωνα με τον Σώπατρο τον Πάφιο, την βουτούσαν ειτε σε ξίδι με αλάτι είτε στον πικρό χυμό του θάμνου απήγανου (δες Συμπληρωματικά Στοιχεία).

Διατροφική Αξία

H μήτρα ὐείας είναι ένα από τα λιγοστά 'εδέσματα' τα οποία γνωρίζουμε ότι κατανάλωναν οι αρχαίοι Κύπριοι. Μάλιστα το αρχαίο χωρίο μας πληροφορεί και για τον τρόπο ψησίματος της μήτρας καθώς και για το γαρνίρισμα που χρησιμοποιούσαν ώστε να είναι πιο εύγευστη. Όπως και σε μεταγενέστερες εποχές, οι Κύπριοι προσπαθούσαν να αξιοποιήσουν το κάθε μέρος ενός ζώου με κάποιο τρόπο, ώστε να μην πάει χαμένο.

Χρονολογία
4ος αι.π.Χ., 2ος-3ος αι.μ.Χ. (πηγές στις οποίες αναφέρεται)
Συμπληρωματικά Στοιχεία

Η βραστή μήτρα γουρούνας αναφέρεται ως μαγειρευτό έδεσμα σε τρεις ιλαροτραγωδίες του Σώπατρου του Πάφιου, ο οποίος ήταν συγγραφέας κυπριακής καταγωγής και έζησε τον 4ο αι.π.Χ. Τα αποσπάσματα από τον 'Ιππόλυτο', το 'Φυσιολόγον' και τις 'Σίλφες' διασώζονται από τον Αθήναιο (2ο-3ο αι.μ.Χ.), στο έργο του ΄Δειπνοσοφιστές'. ΚΕΙΜ.1
Αποσπάσματα: 'Ο Σώπατρος στον "Ιππόλυτο" λεει,
Μα πόσο η μήτρα η καρπερή στο πιάτο,
καλοβρασμένη, ολόασπρη, τσιτώνει το κορμί!
Και στο "Φυσιολόγον"
Της γουρουνίσιας μήτρας φέτα να μη παραβραστεί
με το πικάντικο αλατόξιδο εντός της
Και στις "Σίλφες"
Της γουρουνίσιας μήτρας φέτα βραστή σαν φας
βουτώντας την στον τσουχτερό του πήγανου χυμό' Αθήναιος 3.101 a,b (μετάφραση: Χατζηιωάννου 1975)

Βιβλιογραφία

Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί 3.101a,b στο: Gulick, C.B. μτφ. (1969) Athenaeus-The Deipnosophists, Loeb Classical Library τ.1. Cambridge:Harvard University Press, 434

Michaelides, D. (1998) 'The Food in Ancient Cyprus' στο: Lysaght, P. Food and the Traveller-Migration, Immigration, Tourism and Ethnic group. Nicosia: Intercollege Press, 23

Χατζηιωάννου, Κ. (1975) Η Αρχαία Κύπρος εις τας Ελληνικάς Πηγάς, τ.Γα'. Λευκωσία: Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου-εκδόσεις, 30-31

Ερευνητής/Καταχωρητής

Νατάσα Χαραλάμπους