Φρούτα και άλλα επιδόρπια

Περιγραφή Σιτηρεσίου - Γευμάτων
Περιγραφή Σιτηρεσίου

Οι Κύπριοι χρησιμοποιούσαν πολύ τα φρούτα και τους ξηρούς καρπούς στη διατροφή. Στις λαογραφικές πηγές δεν είναι ξεκάθαρο πότε γίνεται αναφορά στην κατανάλωση φρούτων ως μέρος του κυρίως γεύματος -κυρίως του μεσημεριανού- και πότε στην κατανάλωσή τους ως επιδόρπιο, δηλαδή μετά το γεύμα. Αποξηραμένα φρούτα (σταφίδες, μάτσιες και ξηρά σύκα) αλλά και φρέσκα εποχιακά φρούτα όπως σταφύλια, ρόδια, κυδώνια, αχλάδια και ζίζυφα (ανάλογα με την περιοχή) τρώγονταν σε καθημερινή βάση. Επίσης, κατανάλωναν και διάφορα γλυκά εδέσματα. Από το τερατσόμελον (χαροπούμελο) φτιάχνονταν το παστέλλι, μετά από κατεργασία σε υψηλή θερμοκρασία).Το χαρουπόμελο εύρισκε πολλές χρήσεις στη δίαιτα των Κυπρίων. Έφτιαχναν με αυτό κουλουράκια, βουτούσαν σε αυτό το ψωμί, και κάποιες φορές το κατανάλωναν αναμεμειγμένο με ταχίνι.Τα κιοφτέρκα, τα οποία έφτιαχναν αφού έκοβαν σε κομμάτια τη μουσταλευριά (παλουζέ) και την στέγνωναν στον ήλιο, ήταν ένα άλλο συνηθισμένο γλυκό, που ήταν διαθέσιμο όλο το χρόνο. Κάποια από αυτά συνόδευαν, μαζί με καρύδια ή αμύγδαλα, τη ζιβανία. Το έψημαν ήταν ο συμπυκνωμένος μούστος (πετιμέζι) που φτιαχνόταν από μαύρα σταφύλια και είναι ένα από τα παραδοσιακά προϊόντα της Κύπρου που έλκουν την καταγωγή τους στην αρχαιότητα, έχοντας ιστορία δύο χιλιετιών. Με αυτή την ονομασία ήταν γνωστό το πετιμέζι από την αρχαιότητα.

Διαφοροποίηση ανάλογα με το δημογραφικό προφίλ

Αγροτικά στρώματα

Χρονολογία
19ος-20ος αιώνας
Βιβλιογραφία

1) Χατζιωνάς, Σ. (1971) «Το φαγητό στην Άλωνα», Λαογραφική Κύπρος, Α (1), 118-121.

2) Χατζηκώστας, Λ. (1994) «Η χαρουπιά στο χωριό μου την εποχή του μεσοπολέμου», Λαογραφική Κύπρος, ΚΔ’ (44), 105-114.

3) Σακελλαρίου, Α. (1890) Τα Κυπριακά, Τόμος Α’, Εκδόσις Εκατονταετηρίδος, Πολιτιστικόν Ίδρυμα Μακαρίου Γ’, 1991.

4) Καλυβίτου, Α. (2009) Παραδοσιακά προϊόντα από χυμό σταφυλιού (Ππαλουζές, Κκιοφτέρι, Έψημα, Γρούτα και Σουτζιούκκος), Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος: Τμήμα Γεωργίας (επιμ.). Έκδοση 4/2009, Λευκωσία.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Βαρβάρα Γιάγκου