Σιδερένιο ή ξύλινο όργανο, με το οποίο ξύνουν.
Ονομασία - Χρήσεις
Ο ξύστρος είναι σιδερένιο ή ξύλινο όργανο, με το οποίο ξύνουν (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα ξύστρος,ο, 218).
Ο Κωνσταντίνος Κ. Γιαγκουλλής επισημαίνει ότι ξύστρα ή ξύστρος είναι ξύλινη ξύστρα με την οποία καθαρίζουν τη σκάφη του ζυμαριού (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα ξύστρα,η - ξύστρος,ο, 325).
Η Ευγενία Πέτρου-Ποιητού στην έκδοσή της «Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης» σημειώνει για τη λέξη ξύστρον ότι πρόκειται για τρίφτη χαλλουμιών (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Ξύστρον, 103).
ΕΤΥΜ. ξύστρα - ξύστρος < αρχ. ξύστρα (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα ξύστρα,η - ξύστρος,ο, 325)
ξύστρον < ρήμα ξύνω (ξύω) (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Ξύστρον, 103)
υποκ. το ξυστρίν (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα ξύστρος,ο, 218)
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.
Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.
Αργυρώ Ξενοφώντος, Τόνια Ιωακείμ
