Η ορθόδοξη διάσταση της διατροφής των Κυπρίων

Η λαϊκή μας κουζίνα βασίζεται κυρίως στην εναλλαγή αυτή της νηστείας και της ευωχίας. Τις περιόδους νηστείας αξιοποιεί ακόμη και το πιο ταπεινό χορταράκι για να φτιάξει πιάτα εύγευστα και θρεπτικά. Είναι μια κουζίνα της φτώχειας και της θαλπωρής. Η νηστεία είναι το καθαρτικό λουτρό της γεύσης, η οποία —μέσω της στέρησης— ακονίζεται για να επανέλθει δριμύτερη στις περιόδους της ευωχίας.

Χρονολογία
2011
Βιβλιογραφία

Φλωρεντία Κυθραιώτου, Τροφή αφορμή σχέσης, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Λευκωσία 2011

Ερευνητής/Καταχωρητής

Φλωρεντία Κυθραιώτου

Η κοινωνική και πνευματική πλευρά της τροφής είναι ίσως πολύ σημαντικότερη από τη φυσιολογική της πλευρά. Το γεύμα, φέρνει τους ανθρώπους μαζί. Ο άνθρωπος μοιράζεται τη χαρά του κάνοντας τραπέζι στις γιορτές. Ο ίδιος ο Χριστός παρακάθηται στο γαμήλιο τραπέζι της Κανά, επικυρώνοντας με την παρουσία του τον εορταστικό και κοινωνικό χαρακτήρα της τροφής. Αλλά και σε περίπτωση λύπης και θανάτου, πάλι η τροφή αναλαμβάνει να μοιράσει τον πόνο αλλά και να στηρίξει τους ανθρώπους : ας θυμηθούμε το θαυμάσιο έθιμο της «παρηγοριάς» μετά την κηδεία με το οποίο η παράδοσή μας μοιράζει τον πόνο, στηρίζει και παρηγορεί. Ακόμα και η έχθρα μπορεί να νικηθεί με την τροφή, αφού όπως έλεγε κάποιος συγγραφέας «όλες οι διαφορές ξεχνιούνται, όταν κάτσεις με τον εχθρό σου στο ίδιο τραπέζι, ιδίως δε αν υπάρχει κι ένα καλό κρασί». Αν ο άνθρωπος, λέει ο Χριστός, δώσει τροφή στον πεινασμένο, είναι σαν να δίνει στον ίδιο τον Χριστό. Ψωμί και κρασί φέρνει ο άνθρωπος στην Εκκλησία ως πρώτη ύλη για το Μυστήριο της Ευχαριστίας. Μέσω της τροφής και πάλι, με την νηστεία όπως την ορίζει η Εκκλησία, δηλώνει την υπακοή του και ασκεί τον εαυτό του στις αρετές. Ο πρωτόγονος άνθρωπος, τρέφεται ανάλογα με τα προϊόντα που βρίσκει στη φύση ή παράγει σε κάθε εποχή, προσαρμόζει δηλαδή τη διατροφή τους στον κύκλο του χρόνου. Οι ανήκοντες στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ρυθμίζουν την διατροφή τους σύμφωνα με τον πολιτισμό. Η εναλλαγή νηστείας – ευωχίας όπως επιτάσσει η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία—είναι ένα σύστημα διατροφής που δεν έχει σχέση τόσο με τη φύση, όσο με τον πολιτισμό, με αξίες που είναι πέραν της φύσης και του χρόνου. Η λαϊκή μας κουζίνα βασίζεται κυρίως στην εναλλαγή αυτή της νηστείας και της ευωχίας. Τις περιόδους νηστείας αξιοποιεί ακόμη και το πιο ταπεινό χορταράκι για να φτιάξει πιάτα εύγευστα και θρεπτικά. Είναι μια κουζίνα της φτώχειας και της θαλπωρής. Η νηστεία είναι το καθαρτικό λουτρό της γεύσης, η οποία —μέσω της στέρησης— ακονίζεται για να επανέλθει δριμύτερη στις περιόδους της ευωχίας.