Κράμβη, η

Καλλιέργεια κήπου. Λεπτομέρεια μικρογραφίας χειρογράφου του 12ου αι. από τη Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους.
Καλλιέργεια κήπου. Λεπτομέρεια μικρογραφίας χειρογράφου του 12ου αι. από τη Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους.

λάχανο, κραμπί (κυπρ.), είδος λαχανικού

Ονομασία - Προέλευση
Κυπριακή Ονομασία
Κραμπί
Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Λάχανο, λαχανικό με φύλλα πλατιά και ινώδη, συσπειρωμένα και σφιγμένα σε σφαίρα

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Brassica oleracea capitata

Μέθοδος Εξασφάλισης
Οικιακός κήπος
Μέθοδος Επεξεργασίας

Ορισμένα λαχανικά, όπως η κράμβη, αποθηκευόταν σε υπόγεια ή άλλους κατάλληλους χώρους χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία. Η διατήρηση άλλων λαχανικών γινόταν με ξήρανση, όπως για παράδειγμα γινόταν με τα όσπρια (Koder 2005, σελ. 23). Όπως μας πληροφορεί ο ιατρός του 7ου αι. Παύλος ο Αιγινίτης (Epitomae medicae libri septem, 9.1-9.2), τα λαχανικά έχαιραν μεγάλης εκτίμησης, διατηρημένα σε ξύδι και αλάτι, όπως το σημερινό τουρσί (Koder 2005, σελ. 23).

Διατροφική Αξία

Σύμφωνα με βυζαντινές πηγές (Κουκουλές 1952, σελ. 92-93), η κράμβη και άλλα λαχανικά μαγειρεύονταν με διάφορα κρέατα, με την προσθήκη άλατος, ελαίου αλλά και γάρου ή λίπους. Αναφέρεται επίσης πως η κράμβη τρωγόταν είτε ως συστατικό του μονόκυθρου μαζί με τυρί βουβαλίσιο, είτε ως τουρσί (μέσα σε άλμη ή ξύδι).

Συμβολικές Χρήσεις

Σύμφωνα με τον Φ. Κουκουλέ (1952, σελ. 93), η παροιμία που αναφέρεται από τον Μέγα Βασίλειο (P.G. 32, 664) "δια κράμβη θάνατος", ενδεχομένως προέρχεται από το ότι οι ιατροί της εποχής θεωρούσαν πως ο χυμός της κράμβης ήταν επιβλαβής.

Χρονολογία
Βυζαντινοί χρόνοι, 7ος - 12ος αι.
Βιβλιογραφία

J. Koder, 2005. "Η καθημερινή διατροφή στο Βυζάντιο με βάση τις πηγές", σελ. 17-30. Στο Δ. Παπανικόλα-Μπακιρτζή (επιμ. έκδ.), Βυζαντινών Διατροφή και Μαγειρείαι. Αθήνα: Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.

Φ. Κουκουλές, 1952. Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός. Τόμος Ε. Αθήνα.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Αθανάσιος Βιώνης

Σχετικό Περιεχόμενο
Κραμπιά κυπριακά.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κραμπόσουπα

Είδος χορτοφαγικής-νηστίσιμης σούπας με βάση το κραμπί, δηλαδή το λάχανο. Όταν το κραμπί τσιγαριστεί ελαφρά με το κρεμμύδι σε ελαιόλαδο, προστίθεται ρύζι και η σούπα ψήνεται σε νερό.