Το βοδινό στην διατροφή των Κυπρίων
Αρχείο Α. Ματάλα
Ο ρόλος του βοδινού (και μοσχαρίσιου) κρέατος στη δίαιτα των κατοίκων της Κύπρου
Περιγραφή Σιτηρεσίου - Γευμάτων
Το βοδινό κρέας ήταν ουσιαστικά άγνωστο ανάμεσα στους Κύπριους -όπως άλλωστε ήταν και το αγελαδινό γάλα (Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου Ε., 2008). Το κρέας που κατανάλωναν οι χωρικοί στη Κύπρο -κυρίως τις γιορτές και την Κυριακή- προερχόταν από τα οικόσιτα πουλερικά και κουνέλια, και ορισμένες φορές, από αμνοερίφια που είχαν αγορασθεί γι αυτό το σκοπό. (Είναι χαρακτηριστικό ότι οι χασάπηδες στα χωριά έσφαζαν μόνο το Σαββατοκύριακο (Ξιούτας Π. (1978)).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Η εκτροφή βοοειδών εισήχθη στο νησί προς το τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ., και μέχρι και την ρωμαϊκή εποχή, εκτρέφονταν ικανοί αριθμοί βοοειδών που χρησιμοποιούνταν τόσο για το κρέας όσο και για το γάλα τους. Μεταγενέστερα όμως, η εκτροφή βοοειδών περιορίστηκε κατά πολύ. Σύμφωνα τον Άγγλο περιηγητή Β. Stewart (1908) που επισκέφτηκε το νησί στις αρχές του 20ου αιώνα, το βόειο κρέας σπάνιζε στην Κύπρο, ενώ το λιγοστό, κακής ποιότητας που υπήρχε διαθέσιμο προερχόταν από τα γερασμένα αροτριάρικα βόδια.
Στην Κύπρο, όπως και σε άλλους αγροτικούς πληθυσμούς της Μεσογείου, η πεποίθηση ότι το ζώο που οργώνει τη γη δεν μπορεί να αποτελεί τροφή ήταν βαθιά ριζωμένη (Ohnefalsch-Richter M., ca. 1900).
Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου Ε. (2008). «Τα γαλακτοκομικά προϊόντα στον ετήσιο κύκλο της παραδοσιακής ζωής στην Κύπρο», Η ιστορία του ελληνικού γάλακτος και των προϊόντων του,Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και Ίδρυμα Αριστείδης Δασκαλόπουλος, 401-423.
Ξιούτας Π. (1978). Κυπριακή Λαογραφία των Ζώων, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών XXXVIII, Λευκωσία, σ.138-155.
Stewart B. (1908). My experiences of Cyprus; being an Account of the People, Mediaeval Cities and Castles, Antiquities and History of the Island of Cyprus: to which is Added a Chapter on the Present Economic and Political Problems which Affect the Island as a Dependency of the British Empire. Routledge, London.
Ohnefalsch-Richter M. (ca. 1900) Ελληνικά Ήθη και Έθιμα στην Κύπρο, κεφ. 5. Μτφρ. Α. Μαραγκού, Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας, Λευκωσία, 1994, σ.21-22.
Αντωνία Ματάλα
Παραδοσιακές Συνταγές
Βοδινό ξιθκιά
Βασικά συστατικά της συνταγής για τη ξιθκιά είναι το ξίδι και τα κρεμμύδια. Το βοδινό στιφάδο συνοδεύεται άριστα με πιλάφι πουργούρι ή ρύζι.
Σιτηρέσιο
Καθημερινή τροφή τον 19ο αιώνα
Μαρτυρία του Basil Stewart για τις διατροφικές συνήθειες των Κυπρίων από την επίσκεψή του στην Κύπρο, το 1880.
Σιτηρέσιο
Κρέας στη διατροφή των Κυπρίων, αναφορά του 1878
Bρήκα ότι το πρόβειο και το χοιρινό κρέας έχουν μια ιδιόμορφη γεύση στην Κύπρο. Πρώτα- πρώτα τα πρόβατα και τα γουρούνια βόσκουν στα λιβάδια και βρίσκουν εκεί μυρωδάτα αγριόχορτα. Ιδιαίτερα εύγευστος…