Περιγραφή Τεχνικής
Μέσα στα αμπέλια η δουλειά άρχιζε με την ανατολή του ήλιου και τελείωνε το σούρουπο, την ώρα που οι σκιές λόφων έσβηναν σχεδόν τελείως από τα αμπελόφυλλα. Όλοι ήταν σκυφτοί και έκοβαν με τσ̆ακκούιν [τσ̆ακκούιν,το = ο σουγιάς] ή μαχαίρι τα σταφύλια, για να γεμίσουν καλάθια. Στη συνέχεια, τα άδειαζαν μέσα στα κοφίνια, που ήταν δεμένα πάνω σε γαϊδούρια που καθοδηγούνταν από τα παιδιά. Κάθε τρυγητής είχε την ευθύνη για κόψιμο των σταφυλιών σε μια από τις σειρές των φυτών μέχρι και το τέλος του χωραφιού. Όταν τέλειωνε η σειρά, έπιανε άλλη και ούτω καθεξής. Τα πειράγματα και τα τραγούδια δεν έλειπαν σχεδόν ούτε στιγμή. Τα σταφύλια μεταφέρονταν μέχρι το χωριό για να αδειάσουν σε χώρο κοντά στην πατήστραν [πατήστρα,η = τετράγωνος κτιστός χώρος όπου πατούσαν τα σταφύλια για να φτιάξουν κρασί] ή το δώμα όπου θα έμεναν εκτεθειμένα για λίγες μέρες για να αφυδατωθούν και να είναι έτοιμα για τη διαδικασία οινοποίησης ή παρασκευής της σταφίδας. Στη συνέχεια, τα κοφίνια ξαναδένονταν πάνω στο γαϊδούρι με τρόπο που να ισοβαρούν στη μια και την άλλη μεριά του ζώου και με καβαλάρη ένα παιδί μεταφέρονταν ξανά στο αμπέλι (Ιωνάς 2001, 89-90).
τρύγος, τρυγητός
ΕΤΥΜ. μτγν. < αρχ. τρυγῶ (-άω) (Μπαμπινιώτης 2005, λήμμα τρύγος,ο, 1802)
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Τα σταφύλια άρχιζαν να ωριμάζουν και να καταναλώνονται ως φρούτα μεταξύ της 20ης του Ιούλη (γιορτής του προφήτη Ηλία) και της 27ης Ιουλίου (γιορτής του Αγίου Παντελεήμονα). Αυτά όμως θεωρούνταν ότι ήταν κατάλληλα και αρκετά ώριμα προς οινοποίηση όταν η ρώγα τους ήταν γυαλιστερού, διαφανούς χρώματος, αποσπόταν εύκολα από το τσμπί και έσκαζε με ελάχιστη πίεση. Πρωταρχική θέση στον τρύγο είχαν τα σταφύλια που προορίζονταν στην παραγωγή κουμανταρίας [κουμανταρία,η = παραδοσιακό γλυκό κόκκινο επιτραπέζιο κρασί από λιαστά σταφύλια] και του μοσχάτου. Η συγκομιδή για τα άλλα κρασιά άρχιζε, όπως και σήμερα τον μήνα Σεπτέμβριο, με εξαίρεση κάποιων περιοχών χωρίς ηλιοφάνεια, όπου επιβαλλόταν κάποια αναμονή και ο τρύγος γινόταν τον Οκτώβριο ή ακόμα και τον Νοέμβριο. Για τον τρύγο επιστρατεύονταν όλα τα μέλη της οικογένειας. Οι γείτονες πρόσφεραν επίσης τη βοήθειά τους (προσαντίσικα, δηλαδή με αντάλλαγμα τη βοήθεια που θα πρόσφεραν οι βοηθούμενοι όταν ο τρύγος θα έφτανε και στα αμπέλια των άλλων). Στις περιοχές με μεγάλη παραγωγή σταφυλιών απασχολούνταν και προσωπικό με ημερομίσθιο. Οι εργάτες που προέρχονταν από άλλες κοινότητες τρέφονταν και φιλοξενούνταν τα βράδια από τον ιδιοκτήτη των αμπελιών (Ιωνάς 2001, 89-90).
Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.
Μπαμπινιώτης Γ. (2005), Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Με σχόλια για τη σωστή χρήση των λέξεων. Ερμηνευτικό, Ορθογραφικό, Ετυμολογικό, Συνωνύμων-Αντιθέτων, Κυρίων Ονομάτων, Επιστημονικών Όρων, Ακρωνυμίων, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα.
Τόνια Ιωακείμ, Αργυρώ Ξενοφώντος
Τρόφιμα
Σιτάρι, Ελιά και Αμπέλι (μελέτη)
Επισυνάπτεται μελέτη της Ε. Ηγουμενίδου με τίτλο: Μάνα Γη. Γεωργικά έθιμα στην Κύπρο σχετικά με το σιτάρι, την ελιά και το αμπέλι
Τρόφιμα
σταφύλι,το
Το σταφύλι καλλιεργείτο κυρίως στα ορεινά χωριά της Κύπρου, όπου η θερμοκρασία ήταν χαμηλή. Οι αμπελουργοί τρύγιζαν το σταφύλι που προοριζόταν για την παραγωγή κουμανταρίας και μοσχάτου το μήνα…