Δροσιστικό ποτό από γιαούρτι.
Ονομασία - Προέλευση
αϊράνι
Πρόκειται για νερωμένο ξυνόγαλο, στο οποίο προστίθεται δυόσμος και αλάτι (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1, λήμμα αϊράνι,το, 279; Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Αϊράνι, 22).
ΕΤΥΜ. < τουρκ. ayran [βουτυρόγαλα] (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1, λήμμα αϊράνι,το, 279; Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Αϊράνι, 22)
Παρασκευάζεται με 6 μέρη γιαουρτιού και 4 μέρη άλμης. Συνήθως τοποθετούνται και φύλλα δυόσμου. Σερβίρεται παγωμένο (Οικονομίδης 2004, 91)
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Πουλιόταν παγωμένο τα καλοκαίρια στους δρόμους από πλανώδιους πωλητές μέχρι και τα μέσα του 20ού αι. Πλέον διατίθεται σε υπεραγορές και μπακάλικα (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1, λήμμα αϊράνι,το, 279).
Μέχρι τα μέσα του 20ού αι., που δεν κατασκευαζόταν πάγος τεχνητά, μετέφεραν πάγο μέσα σε σακκούλες από το Τρόοδος στη Λευκωσία και τον έθαβαν πολύ βαθιά, σε σκιερά μέρη, όπου διατηρούνταν μέχρι το επόμενο καλοκαίρι για αξιοποίηση στο πάγωμα του αϊρανιού (και για άλλους σκοπούς).
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.
Οικονομίδης Σ. (2004), Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα της Κύπρου με ιδιαίτερη αναφορά στο τυρί χαλλούμι, Οργανισμός Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας, Λευκωσία.
Παυλίδης Α. (επιμ.) (1984), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.
Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.
Κυριακή Παντελή, Αργυρώ Ξενοφώντος, Τόνια Ιωακείμ
Τρόφιμα
γιαούρτιν - γάλαν όξινον,το
Στις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου ονομαζόταν γάλαν όξινον. Στην πόλη και επαρχία Λευκωσίας και στα υπόλοιπα μέρη γιαούρτιν. "Γάλαν της τσούκκας" ονόμαζαν το γιαούρτι, το οποίο αποθηκεύονταν και…