Στα χωριά της Πιτσιλιά και της Μαραθάσας, όπως και στην Τηλλυρία και την Πάφο, η παρασκευή της ποσυρτής ήταν καθιερωμένη.
Ονομασία - Προέλευση
Μπέικον
Από το αποσυρτός<αποσύρω (Γιαγκουλλής ΚΓ, 2009)
Για τη παρασκευή της ποσυρτής, οι Κύπριες νοικοκυρές αλάτιζαν και μαρινάριζαν το κρέας μαζί με το δέρμα του μέσα σε ξηρό μαύρο κρασί και κόλιανδρο ή κύμινο, για περίπου 12 ημέρες (Χούτρη Μ., 2009). Ακολούθως κρεμούσαν για ένα διάστημα το κρέας στην εστία για να καπνιστεί και στη συνέχεια σε σκιερό μέρος για να αποξηρανθεί στον αέρα. Η ποσυρτή διατηρείτο για μεγάλο χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους (Ξιούτας Π., 1978). Όταν το λίπος γινόταν υποκίτρινο, δηλαδή τάγγιζε, τότε ήταν ακατάλληλη προς βρώση (Νεοφύτου Κ., 1991).
Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος
Καλή ποσυρτή εθεωρείτο εκείνη που αποτελείτο από δύο-τρία μέρη ψαχνού κρέατος και δύο στρώματα λίπους, ή από ένα στρώμα ψαχνού κρέατος και ένα στρώμα λίπους (Ξιούτας Π., 1978).
Στο πρωινό και στο απογευματινό γεύμα οι Κύπριες μάνες συνήθιζαν να δίνουν ποσυρτή στα παιδιά τους, αφού ήταν χορταστικό γεύμα. Οι Κύπριοι χωρικοί κατανάλωναν τη ποσυρτή είτε ως πρόχειρο φαγητό, είτε ως μεζέ (Ξιούτας Π, 1978). Στα χωριά της Πιτσιλιά και της Μαραθάσας ήταν απαραίτητη η παρασκευή της ποσυρτής, όπως και στην Τηλλυρία και στην Πάφο (Νεοφύτου Κ, 1991).
Η παρασκευή της ποσυρτής είναι συνδεδεμένη με τα χοιροσφάγια, που στις περισσότερες περιοχές γίνονταν μέσα στο δωδεκαήμερο.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Υπήρχαν δύο είδη ποσυρτής, η μιτσία (μικρή) και η μιάλη (μεγάλη) (Νεοφύτου Κ., 1991). Η διάκριση προκύπτει από το μέρος του ζώου που χρησιμοποιείτο: η μικρή ποσυρτή παρασκευαζόταν από το επάνω τμήμα του λαιμού του χοίρου, ενώ η μεγάλη από το κρέας της κοιλιακής χώρας.
Νεοφύτου Κ. (1991). Συντήρηση κρέατος, Λαογραφική Κύπρος, 41: 63-73.
Ξιούτας Π. (1978). Κυπριακή λαογραφία των ζώων, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνώνν XXXVIII, Λευκωσία.
Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Χούτρη Μ.(2009) Παραδοσιακά αλλαντικά της Κύπρου.Γραφείο τύπου και πληροφοριών, Λευκωσία.
Αντωνία Ματάλα, Δήμητρα Δημητρίου
Παραδοσιακές Συνταγές
Λούντζα
Για την παρασκευή της λούντζας, το κρέας τοποθετείται πρώτα σε κρασί με κόλιανδρο, για να "ψηθεί", και στη συνέχεια καπνίζεται για μερικές μέρες.
Τρόφιμα
Ποσυρτή Πιτσιλιάς (γαστρονομικός χάρτης)
Η ποσυρτή Πιτσιλιάς τηγανίζεται ή ψήνεται στη σχάρα και σερβίρεται ως επί το πλείστον για πρόγευμα, σε σάντουιτς ή σαν ορεκτικό.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τσαμαρέλλα
Παλαιότερα έβαζαν την τσαμαρέλλα σε «αρμαρόλες», ντουλαπάκια καμωμένα με ξύλινο σκελετό και δικτυωτό σύρμα που επέτρεπαν στα τρόφιμα μέσα να αερίζονται και τα προστάτευαν από τα διάφορα έντομα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χοιρομέρι
Για να μετατραπεί σε συντηρημένο αλλαντικό, το χοιρομέρι τοποθετείται σε κρασί και στη συνέχεια καπνίζεται. Και τα δύο στάδια παρασκευής διαρκούν συνολικά για μήνες.