αλεστικοί νερόμυλοι Κύπρου,οι (μελέτη)

Επισυνάπτεται μελέτη της Ε. Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου. Γενική αναφορά στους μύλους στην Κύπρο με αναφορά στις πηγές ενέργειάς τους και επικέντρωση στους νερόμυλους.


Περιγραφή Χώρου
Περιγραφή Χώρου Παρασκευής και Διάθεσης

Οι νερόμυλοι στην Κύπρο ήταν πολύ διαδεδομένοι.
Η πιο παλιά γνωστή αναφορά στους νερόμυλους είναι σ' ένα έγγραφο ιδιοκτησίας τον 12ο αι., που αναφέρεται στα περιουσιακά στοιχεία του μοναστηριού της Θεοτόκου των Κρινέων στο χωριό Λιθικό δίπλα στη Βασίλεια.
Οι νερόμυλοι αυτοί είναι συνήθως πετρόκτιστοι ψηλοί υδατόπυργοι, ορθογώνιοι, τετράγωνοι ή κυκλικοί. Τα αυλάκια που οδηγούν στον λάκκο στηρίζονται σε καμάρες ή σε τοίχους με αντηρίδες. Αποτελείται από ένα στενόμακρο μονόχωρο, το μακρυνάρι ή δίχωρο με δοκούς ή καμάρες και επίπεδη στέγη. Η φτερωτή συνήθως είναι οριζόντια, ξύλινη κι αργότερα σιδερένια.

Κυπριακή Ονομασία
νερόμυλοι
Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

νερόμυλοι

Χρονολογία
12ος - 20ός αι.
Συμπληρωματικά Στοιχεία

Οι πιο γνωστοί ήταν οι νερόμυλοι της Κερύνειας.Η Κερύνεια είχε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση νερόμυλων, λόγω του Κεφαλόβρυσου.
Την περίοδο της Φραγκοκρατίας αναφέρονται ως βασιλικοί. Τον 16ο αι. ο Βουστρώνιος αναφέρει πάνω από 50 νερόμυλους στην περιοχή. Κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας η ενοικίαση των μύλων έφερε σημαντικά έσοδα στο κράτος. Τον 18ο αι. όπως και τον 20ό αι. μαρτυρείται η ύπαρξη 32 μύλων στην Κυθρέα.

Βιβλιογραφία

Rizopoulou-Egoumenidou E. (2004), “Corn grinding watermills in Cyprus (18th – mid 20th centuries)” στο Handbook Conference Papers, Jorge Miranda (εκδ.), Amadora, Recreios da Amadora, Boticas, 25 September – 2 October 2004, 11th Symposium of the International Molinological Society (TIMS, Portugal 2004), 50-62.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Ελένη Χρίστου