βερκίν,το

Μικρό κλαδί ή βέργα αλειμμένη με κολλητική ουσία, που χρησιμοποιείται ως παγίδα για μικρά ωδικά πουλιά, κυρίως αμπελοπούλια.

Ονομασία - Χρήσεις
Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου

Μικρό κλαδί ή βέργα αλειμμένη με κολλητική ουσία, που χρησιμοποιείται ως παγίδα για μικρά ωδικά πουλιά, κυρίως αμπελοπούλια (Γεννάδιος 1914, 432, 537).

Κυπριακή Ονομασία
βερκίν, βερτζ̆ίν (βερτζίν)
Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

ξόβεργο, ξόβεργα

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. < τουρκ. vergi (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα βεργί,το, 97) / βέρκα [βέργα], με το επίμηκες της οποίας παραβάλλεται (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα βερκίν,το, 455-456)

πληθ. βερκά (Γεννάδιος 1914, 432, 537)

Ο Κωνσταντίνος Γ. Γιαγκουλλής ερμηνεύει τη λέξη ως μικρή βέργα, ξόβεργα, αλλά και στενόμακρο αντιπλημμυρικό πρόχωμα ποταμού, τοίχωμα λίμνης (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα βερκίν - βερτζ̆ίν,το, 97).

Ο Γεώργιος Λουκάς στο Γλωσσάριό του δίνει για τη λέξη και την παραλλαγή βεργγίν καθώς και περισσότερο από μία σημασίες: α) ξόβεργο, β) περιτείχισμα ποταμού, πόλεως κ.λπ., γ) το κοίλωμα ή η υποδοχή στην οποία στερεώνεται η πέτρα του δαχτυλιδιού, δ) το σύνολο του κτηματικού φόρου (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα βερκίν,το, 88).

Χρονολογία
19ος - 20ός αι.
Συμπληρωματικά Στοιχεία

Τα βερκά αλείφονται με την κολλώδη ουσία που περιβάλλει τον καρπό του δέντρου Κορδία η μύξα (Cordia myxa, μυξ̆ιά (μυξιά) στην κυπριακή διάλεκτο), αναμεμιγμένη με μέλι (Γεννάδιος 1914, 432, 537).

Βιβλιογραφία

Γεννάδιος Π. Γ. (1914), Λεξικόν φυτολογικόν: Περιλαμβάνον τα ονόματα, την ιθαγένειαν και τον βίον υπερδεκασχιλίων φυτών, εν οις και τα λόγω χρησιμότητος ή κόσμου καλλιεργούμενα, των οποίων περιγράφονται και η ιστορία, η καλλιέργεια, τα προϊόντα και αι νόσοι, Εκ του Τυπογραφείου Παρασκευά Λεωνή, Εν Αθήναις.

Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Σάββας Πολυβίου, Αργυρώ Ξενοφώντος