Συλλογή τροφίμων, κυνήγι και ψάρεμα (μελέτη)
"Τoύ τζυvηoύ η κoύππα τoυ τζαί τoύ ψαρά τό πιάτov, σαράvτα μέρες όφκερov τζαί μιά φoράv γεμάτoν"
Επισυνάπτεται μελέτη στην αγγλική των Ε. Ηγουμενίδου και Δ. Μιχαηλίδη. Βλ. Egoumenidou E. and Michaelides D. (2000), "Gathering, hunting, fishing: The procurement of food from the non-domesticated animal kingdom in Cyprus through the ages", στο P. Lysaght (εκδ.), Food from Nature. Attitudes, Strategies and Culinary Practices. Proceedings of the 12th Conference of the International Commission for Ethnological Food Research, Umeå and Frostviken, Sweden, 8-14 June, 1998 (The Royal Gustavus Adolphus Academy for Swedish Folk Culture, Uppsala 2000), 111-120.
Περιγραφή Σιτηρεσίου - Γευμάτων
Η Κύπρος είναι γνωστή από την αρχαιότητα για τους πλούσιους φυσικούς της πόρους, κι ιδιαίτερα τα φρούτα και το κρασί της. Γι' αυτό και την έχουν χαρακτηρίσει ως "μακαρία", ευλογημένη.
Αρκετοί παράγοντες όμως οι οποίοι αναλύονται στο άρθρο και ιδιαίτερα η έλλειψη νερού οδήγησε στον αποδεκατισμό του πληθυσμού.Στο άρθρο χρησιμοποιούνται αναφορές και περιγραφές περιηγητών.
Αυτοί οι παράγοντες οδήγησαν τους Κύπριους στην αναζήτηση άλλων τρόπων εξεύρεσης φαγητού όπως είναι το κυνήγι, το ψάρεμα και η συλλογή βοτάνων, φυτών, σαλιγκαριών και ότι άλλο μπορούσε η φύση να τους προσφέρει.
Γίνεται αναφορά στους πυγμαίους ιπποπόταμους και ελέφαντες που είχαν εξαλειφθεί από το νησί ήδη από την αρχαιότητα λόγω του
ανεξέλεγκτου κυνηγιού, σε απαγορευμένα πλέον κυνήγια όπως τα αγρινά και τα αμπελλοπούλια, στη συλλογή σαλιγκαριών και αυτοφυών φυτών, στο κυνήγι του λαγού και διάφορων ειδών πουλιών και στο ψάρεμα και τρόπους μαγειρέματος των διαφόρων ψαριών.
Οι δύσκολες περιόδοι εξευρέσεως τροφής αφορούσε κυρίως τους φτωχούς
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Egoumenidou E. and Michaelides D. (2000), "Gathering, hunting, fishing: The procurement of food from the non-domesticated animal kingdom in Cyprus through the ages", στο P. Lysaght (εκδ.), Food from Nature. Attitudes, Strategies and Culinary Practices. Proceedings of the 12th Conference of the International Commission for Ethnological Food Research, Umeå and Frostviken, Sweden, 8-14 June, 1998 (The Royal Gustavus Adolphus Academy for Swedish Folk Culture, Uppsala 2000), 111-120.
Ελένη Χρίστου
Τρόφιμα
αμπελοπούλ(λ)ιν,το
Τα αμπελοπούλια είναι αυστηρά προστατευόμενο είδος άγριων πτηνών στην Κύπρο.Η θανάτωση / το κυνήγι και η κατοχή / κατανάλωση αμπελοπουλιών απαγορεύονται.
Τρόφιμα
αντακαῖος,ο
Αρχαία ονομασία ψαριού, το οποίο ταυτίζεται με τον οξύρρυγχο. Σύμφωνα με το Σώπατρο τον Πάφιο τον 'αντακαῖο' τον έτρωγαν αλατισμένο.
Τρόφιμα
αρκόσ̆οιρος (αρκόσιοιρος),ο
"Μια από τις δοκιμασίες που οι δράκοι έβαλαν στο Σπανό ήταν να σκοτώσει έναν αγριόχοιρο. Αφού καταφέρνει να πείσει τους δράκους να τον προσκαλέσουν να μείνει μαζί τους, αυτοί του ζητούν να σκοτώσει…
Τρόφιμα
ασ̆σ̆έλ(λ)ιν (ασσέλ(λ)ιν),το
Οι κάτοικοι της Κυθρέας έγδερναν και έκοβαν σε μικρά κομμάτια τα χέλια, τα αλάτιζαν και τα έβαζαν σε στερκό, δηλαδή ξηρό, κρασί για μία έως δύο ημέρες. Στην ίδια περιοχή συνήθιζαν επίσης να τα ψήνουν…
Σκεύη και Εργαλεία
βερκίν,το
Μικρό κλαδί ή βέργα αλειμμένη με κολλητική ουσία, που χρησιμοποιείται ως παγίδα για μικρά ωδικά πουλιά, κυρίως αμπελοπούλια.
Σιτηρέσιο
Κρέας στη διατροφή των Κυπρίων, αναφορά του 1878
Bρήκα ότι το πρόβειο και το χοιρινό κρέας έχουν μια ιδιόμορφη γεύση στην Κύπρο. Πρώτα- πρώτα τα πρόβατα και τα γουρούνια βόσκουν στα λιβάδια και βρίσκουν εκεί μυρωδάτα αγριόχορτα. Ιδιαίτερα εύγευστος…
Σιτηρέσιο
Κυνήγι και ψάρεμα στα νεότερα χρόνια
Το δάσος της Βάλιας ήταν πάντοτε ένας από τους πιο πλούσιους κυνηγητότοπους της Κύπρου. Ο Αγγλος περιηγητής Sir Samuel Baker ο οποίος επισκέφθηκε την Κύπρο το 1879 γράφει τα πιο κάτω για…
Παραδοσιακές Συνταγές
Ορτύκι με μεσογειακή γέμιση και πατάτες babies
Νεότερη συνταγή από την Αμμόχωστο. Το ορτύκι, ένα από τα γνωστά κυνήγια στην Κύπρο, μαγειρεύεται με γέμιση από ντομάτες, ελιές και χαλούμι, κοινά υλικά της παραδοσιακής κυπριακής κουζίνας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πέρδικες γεμιστές
"Τρίβουμε το χαλούμι και ανακατεύουμε με τα αυγά. Γεμίζουμε τις πέρδικες με το μείγμα και ράβουμε την κοιλιά." (Ιφιγένεια Ελευθερίου, Κυπερούντα)
Παραδοσιακές Συνταγές
Πέρδικες με αυγά
Η συνταγή προέρχεται από το ορεινό Πελένδρι (επαρχία Λεμεσού). Φτιάχνεται την εποχή του κυνηγιού ή όταν υπάρχουν διαθέσιμες στο σπίτι κατεψυγμένες πέρδικες. Σερβίρεται και ως μεζές, ιδιαίτερα σε…
Τρόφιμα
Πέστροφα Τροόδους (γαστρονομικός χάρτης)
Η Πέστροφα Τροόδους είναι ψάρι (Oncorhynchus mykiss) γλυκού νερού και εκτρέφεται σε ιχθυοτροφεία που λειτουργούν στην οροσειρά Τροόδους.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πουλιά λεμονάτα με σιήννους
Συνταγή για μαγείρεμα πτηνών κυνηγίων, είτε τζίκλων (τσίχλων) ή άλλων πουλιών. Βράζονται και αρωματίζονται με καρπούς σχίνου και λεμόνι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πουλιά με χαλλούμι
Συνταγή για γεμιστά πτηνά κυνήγια (περδίκια, περιστέρια ή ορτύκια). "Αλείφουμε με βούτυρο, βάζουμε στην κοιλιά τους ρίγανη και κομματάκια χαλούμι και ροδοκοκκινίζουμε στον φούρνο." (Σταυρούλα Βορκά…
Παραδοσιακές Συνταγές
Σουπιές καθιστές
Είναι σημαντικό οι σουπιές να είναι φρέσκες, κυπριακές και ακαθάριστες. Δεν τις πλένουμε, για να κρατήσουν τη γεύση της θάλασσας και το μελάνι τους. Συνοδεύονται με πιλάφι. Η συνταγή προέρχεται από…
Παραδοσιακές Συνταγές
Τζίκλες κοκκινιστές
Μεζές για κυνηγούς. Οι τζίκλες τηγανίζονται ελαφρά και ψήνονται σε κρασί και χυμό ντομάτας ή φρέσκες τριμμένες ντομάτες.
Σιτηρέσιο
Το κυνήγι στη διατροφή των Κυπρίων
Η παρουσία λαγού στο οικογενειακό τραπέζι ήταν ένα χαρμόσυνο γεγονός..
Σιτηρέσιο
Το κυνήγι στη διατροφή των Κυπρίων τα προϊστορικά χρόνια
Τα ζώα που κυνηγούσαν ήταν: το ελάφι (δάμα), το ζαρκάδι, το αγρινό και το αγριογούρουνο.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χταπόδι κρασάτο
Αγαπημένο πιάτο των νηστειών, και όχι μόνο! Η χαρακτηριστική σάλτσα του κρασιού ενισχύεται με τα αρώματα από την κανέλα, τη δάφνη και τον ξηρό κόλιανδρο. Η συνταγή προέρχεται από την Πάφο.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χταπόδι λιμνιώτικο καθιστό
Στην τοπική αυτή παραλλαγή της συνταγής για κρασάτο χταπόδι, το ελαιόλαδο, το κρασί, το ξίδι, η κουμανταρία, τα μπαχαρικά και τα διάφορα αρωματικά σμίγουν σε μια πολύ εύγευστη σάλτσα, που κάνει το…
Παραδοσιακές Συνταγές
Ψάρι σαβόρο
Το σαβόρο είναι μια σάλτσα από ξίδι, αλεύρι, λάδι και σκόρδο, στην οποία συνήθιζαν οι Κύπριοι να συντηρούν τα ψάρια την εποχή που δεν υπήρχαν ψυγεία. Στη σάλτσα αυτή τα ψάρια συντηρούνταν για μια…
Τεχνικές Παραγωγής
Ψάρια (αλιεία και τρόποι μαγειρέματος)
Στα νεότερα χρόνια, στην Κύπρο τα ψάρια παρασκευάζονταν οφτά (ψητά), στα κάρβουνα, τηγανητά, χογλαστά (βραστά), σαβόρο (μαρινάτα), πλακί και γιαχνί.
Τεχνικές Παραγωγής
Ψάρια σαβόρο
Το σαβόρο είναι μια σάλτσα από ξύδι, αλεύρι, λάδι και σκόρδο, στην οποία συνήθιζαν οι Κύπριοι να συντηρούν τα ψάρια την εποχή που δεν υπήρχαν ψυγεία.