Ονομασία - Προέλευση
Κολοκύθια
Υπήρχαν πολλών ειδών κολοκύθια στη Κύπρο και τα περισσότερα από αυτά ήταν εδώδιμα. Τα σιαχούρκα ήταν κολοκύθια άσπρα, τα κοτσιινοκόλοκα όταν ωρίμαζαν έπαιρναν χρώμα κόκκινο, βαθύ πορτοκαλί, ενώ τα κριατοκόλοκα ή μακριοκόλοκα ήταν άσπρα, μακριά και στενά κατάλληλα για ντολμάδες. Η ονομασία τους κριατοκόλοκα οφειλόταν στη γέμιση που περιείχε κιμά (Κυπριανού ΠΧ., 1997)
Τα κολοκυθάκια βράζονταν,τηγανίζονταν ή συνδυάζονταν με άλλα τρόφιμα.
Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος
Τα σιαχούρκα μαγειρεύονταν βραστά, τηγανιτά με αυγά και γιαχνί (Κυπριανού ΠΧ, 1997). Τα κοτσιινοκόλοκα θεωρούνταν από τους Κύπριους τα καλύτερα σε γεύση από τα υπόλοιπα είδη κολοκυθιών. Τα φρέσκα κοτσινοκόλοκα μαγειρεύονταν από τις νοικοκυρές με λουβί φρέσκο (χλωρό), ενώ με τα ώριμα παρασκεύαζαν κολοκoτές και τις κολοκόπιττες (Κυπριανού ΠΧ, 1997, Κυπρή ΘΔ, ΠρωτόπαπαΚΑ, 2003). Οι κολοκοτές ήταν πίτες που περιείχαν ψιλοκομμένη κολοκύθα με πλιγούρι και σταφίδες , ενώ οι κολοκόπιττες ήταν πίττες σαν ψωμί που περιείχαν κολοκύθα. Στο χωριό Τσακκίστρα της επαρχίας Πάφου, οι γυναίκες συνήθιζαν με τη πορτοκαλί κολοκύθα να παρασκευάζουν είδος μαρμελάδας με έψημα, που το ονόμαζαν ρετσιέλια Τα ρετσιέλια φυλάσσονταν σε δοχείο και καταναλωνόταν με ψωμί (Κυπριανού Χ. Στ, 1970) Τα κριατοκόλοκα ή μακριοκόλοκα ήταν κατάλληλα για ντολμάδες (Κυπριανού ΠΧ, 1997).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Κυπριανού ΠΧ.(1997) Τα κολοκυθάκια κι η χρήση τους. Λαογραφική Κύπρος, 27 (47), σελ. 128.
Κυπρή ΘΔ, Πρωτόπαπα ΚΑ. (2003) Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Δημοσιεύματα του κέντρου επιστημονικών ερευνών ΧVIII, Λευκωσία.
Κυπριανου Χ. Στ. (1970) Μερικές κυπριακές τροφές του χωριού Τσακκίστρα. Εκδόσεις Γυμνασίου Λαπήθου, Λάπηθος.
Δημητρίου Δήμητρα