Κολοκωτή.
Κυθραιώτου 2013, 66.
Ιδιαίτερη παραλλαγή ενός γνωστού και αγαπημένου κυπριακού εδέσματος με κολοκύθι. Στη Μαραθάσα, οι κολοκωτές ήταν συνήθως αλμυρές.
Ονομασία - Συνταγή
Πρόκειται για κολοκυθόπιτες από την περιοχή Μαραθάσας.
Για τη ζύμη:
5 φλιτζάνια αλεύρι χωριάτικο
¾ φλιτζανιού ελαιόλαδο
1 κουταλάκι αλάτι
1 κουταλάκι του γλυκού μαγιά
νερό για ζύμωμα όσο πάρει (2 έως 2 ½ φλιτζάνια περίπου)
Για τη γέμιση:
1½ κιλό κολοκύθι κόκκινο, κομμένο σε μικρά κυβάκια
½ φλιτζάνι ελαιόλαδο
¼ φλιτζανιού πλιγούρι
1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο
λίγο αλάτι
φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι
ξερό δυόσμο (1 κουταλιά της σούπας γεμάτη)
κανέλλα (προαιρετικά)
¾ φλιτζανιού σταφιδάκια (προαιρετικά)
Από την προηγούμενη νύχτα κόβουμε το κολοκύθι, το αλατίζουμε και το τοποθετούμε σε ένα σουρωτήρι για να κατεβάσει τα υγρά του.
Βάζουμε το τηγάνι στη φωτιά, προσθέτουμε το ελαιόλαδο και, όταν κάψει, σοτάρουμε το κρεμμύδι.
Σε μια λεκάνη βάζουμε το κολοκύθι, το πλιγούρι, το αλάτι και το κρεμμύδι που σοτάραμε και ανακατεύουμε.
Αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε τον δυόσμο, την κανέλλα και
τα σταφιδάκια.
Σε άλλη μεγάλη λεκάνη βάζουμε το αλεύρι, το λάδι, τη μαγιά και όσο νερό πάρει. Ζυμώνουμε, μέχρι να έχουμε μια ζύμη μαλακή και λεία. Αφήνουμε τη ζύμη σκεπασμένη να φουσκώσει, για σαράντα περίπου λεπτά.
Ανοίγουμε τη ζύμη με πλάστη, σε μικρά στρογγυλά φύλλα.
Βάζουμε 2 κουταλιές της σούπας γέμιση πάνω σε κάθε φύλλο και κλείνουμε τα φύλλα σε σχήμα μισοφέγγαρου. Τα διπλώνουμε, γυρνώντας λίγο την άκρη του φύλλου προς τα πάνω και πατάμε με πηρούνι ή με τα δάκτυλα.
Βάζουμε τις κολοκοτές σε ένα ταψί και ψήνουμε στο φούρνο μέχρι να ροδοκοκκινίσουν (Κυθραιώτου 2013, 66-67).
Σοτάρισμα.
Ψήσιμο σε φούρνο.
Στην Μαραθάσα αποκλειστικά, οι οικοκυρές αρωμάτιζαν τη γέμιση με δυόσμο. Δεν χρησιμοποιούσαν κανέλα ή γαρύφαλλο, όπως συνηθίζεται σε άλλες περιοχές της Κύπρου. Προσέθεταν επίσης κρεμμύδι, υλικό που δεν συνηθίζεται σε άλλες παραδοσιακές συνταγές (Κυθραιώτου 2013, 66).
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Τις κολοκωτές τις έφτιαχναν κατά την περίοδο των νηστειών (Κυθραιώτου 2013, 66).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Κυθραιώτου Φ. (2013), Γαστρονομικός οδηγός Μαραθάσας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία.
Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος
Κολοκοτές.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Κολοκοτές. Διακρίνεται η γέμιση με κόκκινο κολοκύθι, πλιγούρι και σταφίδες.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Παραδοσιακές Συνταγές
ανθοί κολοκυθιάς γεμιστοί (νηστήστιμοι),οι
Νηστήσιμη παραλλαγή κυπριακών γεμιστών. Η γέμιση των ανθών έχει ως βασικό υλικό το ρύζι ή συνδυασμό ρυζιού και πουργουριού.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γεμιστά
Αρκετά είναι τα λαχανικά που προσφέρονται για την παρασκευή του συγκεκριμένου πιάτου. Κολοκύθια, πιπεριές, αγκινάρες, ντομάτες, κρεμμύδια και μελιτζάνες αδειάζονται προσεκτικά, γεμίζονται με μείγμα…
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό κολοκούι
Το γλυκό αυτό έχει συνήθως το χαρακτηριστικό σχήμα σούστας (ελατηρίου), που δημιουργείται με τη χρήση ειδικού εργαλείου κατά το κόψιμο του κολοκυθιού.
Τρόφιμα
Ελιόπιττα ή ελιωτή
Οι ελιόπιττες είναι ορεκτικώτατες και ευγευστότατες, διότι με τη θερμότητα εκχύνεται μέσα σε αυτές το λάδι από τις ελιές. Φαρμακίδου ΞΠ (2003, σελ. 302)
Παραδοσιακές Συνταγές
Ελιόπιττες ή ελιωτές
Συχνά οι ελιόπιττες έχουν τη μορφή μικρής στρογγυλής πίτας και περιέχουν ολόκληρες ελιές. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ζυμωμένες με κομμάτια ελιών, κρεμμύδι και κόλιανδρο/δυόσμο, ή να είναι…
Παραδοσιακές Συνταγές
Ζαμπούσσιες
Οι ζαμπούσσιες είναι ένα ξεχασμένο σχεδόν είδος μπουρεκιού ή πίτας της παραδοσιακής μας κουζίνας. Αναλόγως της εποχής έχουν γέμιση από παπαρούνες (πετεινούς), μάραθο ή κίτρινη κολοκύθα. Τις έφτιαχναν…
Παραδοσιακές Συνταγές
Καραόλοι γιαχνί με πατάτες ή κολοκούιν
Τα σαλιγκάρια αποτελούν αγαπημένο έδεσμα των Κυπρίων, και σ' αυτό βασίζονται πολλές τοπικές συνταγές. Η αναζήτηση και το μάζεμα των σαλιγκαριών συνηθιζόταν ιδιαίτερα μετά από βροχή, ενώ η κατανάλωσή…
Παραδοσιακές Συνταγές
Καραόλοι μουχαρούθκια με ανθούς κολοκυθιάς
Παλιά συνταγή από το χωριό Τάλα της επαρχίας Πάφου. Συνήθως φτιαχνόταν κατά τις νηστείες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κεφτέδες με κολότζιν κότσινο
Νηστίσιμοι/χορτοφαγικοί κεφτέδες, στους οποίους χρησιμοποιείται μια ιδιαίτερη ποικιλία κυπριακών κολοκυθιών, τα κοτσινοκόλοκα. Η συνταγή προέρχεται από τη Μονη Αγίας Ειρήνης στη Λεμεσό, και…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κεφτέδες νηστίσιμοι
Παραλλαγή της συνταγής για κεφτέδες, κατάλληλη για περιόδους νηστείας ή για χορτοφάγους. Στη θέση του κιμά χρησιμοποιούνται κολοκυθάκια και καρότα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κολοκούθκια με αυγά
Εύκολο, γρήγορο και θρεπτικό γεύμα που μπορούσε να ετοιμαστεί σε σύντομο χρονικό διάστημα από την οικοδέσποινα, όταν είχε καλεσμένους. Η συνταγή προέρχεται από τον Πάνω Αμίαντο, φτιάχνεται όμως…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κολοκούθκια με κυδώνι
"Κόβουμε τα κολοκυθάκια σε μικρά κομμάτια και τα βάζουμε στην κατσαρόλα. Χύνουμε το ντοματοχυμό, το νερό, το αλάτι και κόβουμε τα κυδώνια κύβους μέσα στην κατσαρόλα." (Γεωργία Νεοκλέους και Ραφαέλλα…
Παραδοσιακές Συνταγές
κολοκωτές,οι
Συνήθως, η παρασκευή κολοκοτών συνδεόταν και συνδέεται ακόμη με τις περιόδους νηστείας των Χριστουγέννων και του Πάσχα, αφού αποτελούν ένα νόστιμο, νηστίσιμο έδεσμα. Δείτε εδώ σε βίντεο την…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κουνέλι με αρωματικά στον φούρνο μαζί με πουρέ κολοκασιού, κολοκύθα βραστή και σάλτσα ροδιού
Πρωτότυπη μαγειρική σύλληψη, βασισμένη στο πάντρεμα γνωστών πρώτων υλών της κυπριακής κουζίνας. Ξεχωρίζει η σάλτσα ροδιού με κρασί, αρωματικά βουνού και χαρουπόμελο, που ντύνει υπέροχα το πιάτο.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κουπέπια με τους ανθούς
Στη συνταγή αυτή το ίδιο μείγμα από κιμά και ρύζι, που χρησιμοποιείται για την παρασκευή των κουπεπιών, τοποθετείται σε ανθούς κολοκυθιάς. Τα κουπέπια με τους ανθούς αποτελούν αγαπημένη εκδοχή…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κρέας, κολοκούι, πατάτα γιαχνί
Το χοιρινό κρέας, τα κολοκυθάκια και οι πατάτες τηγανίζονται ξεχωριστά, και στη συνέχεια ψήνονται μαζί σε σάλτσα ντομάτας με κρεμμύδι. Συνταγή από τη Χοιροκοιτία της επαρχίας Λάρνακας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λουβκιά με κολοκύθα κόκκινη
Φαγητό, το οποίο έφτιαχναν για λόγους οικονομίας, όταν υπήρχε περίσσευμα λουβιών από φαγητό προηγούμενης μέρας. Η συνταγή προέρχεται από τη Γερμασόγεια, προάστιο της Λεμεσού.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιταρόπιττες
Μικρές τηγανητές πίτες, παρόμοιες με μπουρέκια. Η συνταγή προέρχεται από τα Λεύκαρα της ορεινής επαρχίας Λάρνακας, όπου και φτιάχνεται με μανιτάρια της αναθρήκας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Ξινιατόπιττες
Τα κομμένα άγρια χόρτα προστίθενται σε ήδη έτοιμη ζύμη ψωμιού, και στη συνέχεια με το μείγμα αυτό πλάθονται μικρές στρογγυλές πίτες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί με κολοκυθάκια και μάραθο
"Ρίχνουμε το κρεμμύδι, το σέλινο και το μάραθο να τηγανιστούν ελαφρά. Διαλύουμε τη σάλτσα με ένα ποτήρι νερό και τη ρίχνουμε επάνω από τις πατάτες." (Κυπερούντα)
Παραδοσιακές Συνταγές
Πισίες μαραθεύτικες
Στη Μαραθάσα οι τηγανητές πισίες σερβίρονται με μέλι ή έψημα (πετιμέζι).
Παραδοσιακές Συνταγές
Πίττες ρυζιαστές
Η γέμιση από ρύζι περιέχει επίσης τηγανισμένο κρεμμύδι, μάραθο και ζάχαρη. Οι ρυζιαστές πίτες τηγανίζονται και σερβίρονται ζεστές, με λίγο μέλι από πάνω.
Παραδοσιακές Συνταγές
σ̆σ̆επαστές (σσεπαστές) με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,οι
Οι σσεπαστές με γέμιση από χόρτα ονομάζονταν χορτόπιττες ή χορτερές. Περιείχαν αυτοφυή χόρτα όπως άγρια σπανάκια, άγρια λάχανα (σέσκουλα), λαψάνες, ξινιατούς και άλλα είδη χόρτων που μαζεύονταν από…
Παραδοσιακές Συνταγές
Σιηννόπιττες
Ριζοκαρπασίτικη συνταγή. Οι σιηννόπιττες πλάθονται πολύ λεπτές και είναι τραγανές σαν παξιμάδι.
Τρόφιμα
Σιηννόψωμο
Με τους καρπούς του κοινού σχίνου φτιάχνουν στην Κάσο τις πικάντικες σχινόπιτες και στην Κύπρο τα σχινόψωμα ή σχινόπιττες, οι οποίες μοιάζουν με τις τριμιθόπιττες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Σπαναχόπιττα τυλιχτή
Χορτοφαγική-νηστίσιμη πίτα με γέμιση από άγριο σπανάχι ή και άλλα αγριόχορτα, μαζί με τηγάνιση κρεμμυδιού, φιδέ και πλιγούρι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τασιηνόπιττες
Πολύ νόστιμες, γλυκιές πίτες της κυπριακής κουζίνας. Καθώς είναι άλαδες, παρασκευάζονται και καταναλώνονται συνήθως σε περιόδους αυστηρής νηστείας.
Παραδοσιακές Συνταγές
τιτσιρ(ιδ)όπιττες,οι
Πρόκειται για πίτες με τιτσιρίδες, τηγανητά, δηλαδή, κομμάτια χοιρινού λίπους.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τριμιθθόπιττες
Οι λεπτές αυτές πίτες είναι τραγανές σαν παξιμάδια. Εκτός από τα τρεμίθια, μπορεί να περιέχουν και σταφιδάκια.
Παραδοσιακές Συνταγές
τσιππόπιττες,οι
Οι τσιππόπιττες, εξαιρετικά μυρωδάτες πίτες, φτιάχνονταν την περίοδο της Απόκρεω και κατά τις Σήκωσες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Φασολάκι με γλυκοκόλοκο, βραστό
Το πιάτο αυτό θεωρείται αρκετά ελαφρύ, και μαγειρεύεται συνήθως το καλοκαίρι. Την ίδια εποχή υπάρχει επίσης παραγωγή κολοκυθιών.
Παραδοσιακές Συνταγές
Φασόλια με κολοκύθι
Το γλυκό κολοκύθι δένει ωραία με τα βραστά φασόλια. Συνήθης στην κυπριακή κουζίνα είναι και ο συνδυασμός κολοκυθιού με φασόλια μαυρομάτικα (λουβιά).
Παραδοσιακές Συνταγές
Χαλλουμόπιττες ή χαλλουμωτές
Οι παραδοσιακές χαλλουμόπιττες παρασκευάζονται με την προσθήκη κομματιών χαλλουμιού και δυόσμου σε απλή ζύμη για ψωμί, κι έχουν συνήθως το σχήμα μικρών στρογγυλών ψωμιών.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χορτόπιττες
Η συνταγή δεν διαφέρει πολύ από αυτή για ελιόπιτες. Τα υλικά αναμειγνύονται κατευθείαν στη ζύμη.