Νᾶπυ (Λαψάνα-παράγωγο η μουστάρδα)
Το νᾶπυ της Κύπρου θεωρείται περίφημο από τον Αντιφάνη
Ονομασία - Προέλευση
Λαψάνα ή Σινάπι
Το κυπριακό 'νᾶπυ' είναι του είδους Sinapis Alba (Χατζηιωάννου 1975, 370)
Από το σπόρο της λαψάνας παρασκευάζεται η μουστάρδα
Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος
Η λαψάνα γενικότερα είναι είδος ζιζανίου των σιτηρών. Από την αρχαιότητα όμως φαίνεται να είχαν ανακαλύψει ότι ο σπόρος του λουλουδιού επεξεργασμένος θα μπορούσε να καταναλωθεί. Ο Αντιφάνης, όπως παραθέτει το απόσπασμα ο Αθήναιος, αναφέρει το νᾶπυ της Κύπρου ως περίφημο, όπως και το κάρδαμο της Μιλήτου, τα κρεμμύδια της Σαμοθράκης κι άλλα.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Το 'Κύπριον νᾶπυ' αναφέρεται από τον Αντιφάνη (5ος-4ος αι.π.Χ.). Το απόσπασμα παραθέτει ο Αθήναιος (2ος-3ος αι.μ.Χ.) στο έργο του Δειπνοσοφισταί.
Απόσπασμα: 'Και Κυπριακή μουστάρδα και τη μαμουτιά...' Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί 1.28 (Μετάφραση: Χατζηιωάννου 1975, 371)
Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί 1.28d στο: Gulick, C.B. μτφ. (1969) Athenaeus-The Deipnosophists, Loeb Classical Library τ.1. Cambridge: Harvard University Press, 122-123
Χατζηιωάννου, Κ. (1975) Η Αρχαία Κύπρος εις τας Ελληνικάς Πηγάς, τ.B'. Λευκωσία: Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου-εκδόσεις, 370-371
Νατάσα Χαραλάμπους
Τρόφιμα
απλωταρκά,η
Αυτοφυές εδώδιμο αγριόχορτο με μικρά, αλλά όχι σκληρά αγκάθια. Τα νεαρά φύλλα, αφού καθαριστούν, τρώγονται είτε ωμά (είναι στυφά), είτε βραστά.
Τρόφιμα
βολβοί ορχιδέων και κυκλάμινων,οι
Σε ορισμένες περιοχές οι βολβοί από ορχιδέες και κυκλάμινα τρώγονταν ωμοί ή και μαγειρεμένοι.
Τρόφιμα
Γαουρόκαυλος
Φυτό που τρώγεται ωμό ή μαγειρεύεται με διάφορα όσπρια. Μαζεύεται από το Γενάρη μέχρι τον Απρίλη.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες με κιτρόμηλο
"Ρίχνουμε τις λαψάνες μέσα στο τσιγαρισμένο κρεμμύδι και τις ανακατεύουμε να τσιγαριστούν κι αυτές, μέχρι να πιούν όλο το νερό τους. Ρίχνουμε τον χυμό του κιτρομήλου στην κατσαρόλα και συνεχίζουμε να…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες ή χωστές γιαχνί με το αλεύρι
Νηστίσιμο έδεσμα. Τα χόρτα ψήνονται σε μείγμα από τηγανισμένο σε ελαιόλαδο κρεμμύδι και καβουρδισμένο αλεύρι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες με τ' αυγά
"Την συνταγή αυτή είχαμε την δυνατότητα να την φτιάχνουμε μόνο τον χειμώνα, αφού το κύριο συστατικό της συνταγής, οι λαψάνες, βλαστούσαν (φύτρωναν) μόνο την εποχή αυτή." (Τασούλα Χατζηλαμπή, Κώμη…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες σκορδαλιά
"...βάζουμε το ελαιόλαδο στην ίδια κατσαρόλα, που είναι πλέον άδεια, και προσθέτουμε και τον σκόρδο. Αφού ροδίσει ο σκόρδος προσθέτουμε τις λαψάνες και το αλάτι." (Τασούλα Χατζηλαμπή, Κώμη…