Φυτά λαψάνας.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
"Ρίχνουμε τις λαψάνες μέσα στο τσιγαρισμένο κρεμμύδι και τις ανακατεύουμε να τσιγαριστούν κι αυτές, μέχρι να πιούν όλο το νερό τους. Ρίχνουμε τον χυμό του κιτρομήλου στην κατσαρόλα και συνεχίζουμε να ψήνουμε τις λαψάνες μέχρι να πιουν όλο το χυμό τους." (Μαρία Ιωαννίδου, Ριζοκάρπασο)
Ονομασία - Συνταγή
Βρούβες με χυμό νεράτζι.
Λαψάνα ονομάζεται στην Κύπρο το φυτό βρούβα ή αγριοσινάπι.
2 μεγάλες δέσμες λαψάνες
2-3 κρεμμύδια πολύ μεγάλα (διάμετρος 5 εκ.)
¾ ποτηριού χυμό κιτρόμηλο
1 κουταλάκι αλάτι
Καθαρίζουμε, πλένουμε και βράζουμε τις λαψάνες σε νερό, μέχρι να ψηθούν πολύ καλά.
Τις σουρώνουμε, ώσπου να φύγει το νερό τους τελείως.
Μετά όπως είναι μέσα στο σουρωτήρι τις κόβουμε σταυρωτά, για να γίνουν μικρότερα κομμάτια.
Τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι, το οποίο έχουμε κόψει σε λεπτές ημικυκλικές φέτες, με μπόλικο ελαιόλαδο.
Ρίχνουμε τις λαψάνες μέσα στο τσιγαρισμένο κρεμμύδι και τις ανακατεύουμε να τσιγαριστούν κι αυτές, μέχρι να πιούν όλο το νερό τους.
Ρίχνουμε τον χυμό του κιτρομήλου στην κατσαρόλα και συνεχίζουμε να ψήνουμε τις λαψάνες μέχρι να πιουν όλο το χυμό τους.
Τρώγονται σαν ζεστό ή κρύο πιάτο.
(Μαρία Ιωαννίδου, Ριζοκάρπασο)
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Προφορική μαρτυρία:
Μαρία Ιωαννίδου, Ριζοκάρπασο. Καταγραφή: Στάλω Λαζάρου, 15.03.2010.
Στάλω Λαζάρου
©Stalo Lazarou
Παραδοσιακές Συνταγές
Αγριόχορτα με κιτρόμηλο, καρπασίτικα
Πιάτο με άγρια χόρτα της κυπριακής φύσης. Τρώγεται ζεστό ή κρύο.
Τρόφιμα
απλωταρκά,η
Αυτοφυές εδώδιμο αγριόχορτο με μικρά, αλλά όχι σκληρά αγκάθια. Τα νεαρά φύλλα, αφού καθαριστούν, τρώγονται είτε ωμά (είναι στυφά), είτε βραστά.
Τρόφιμα
αρκοσελλενού(δ)ιν,το
Άγριο, εδώδιμο σέλινο, μικρού μεγέθους. Καταναλώνονται τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί του, βραστά, τηγανιτά ή σε σούπες και σάλτσες.
Τρόφιμα
αρκοσταφί(δ)α,η
Είδος άγριου χόρτου, που περιλαμβάνεται στα φαρμακευτικά φυτά της Κύπρου. Ανθίζει από τον Ιούλη μέχρι τον Οκτώβρη σε ξηρές βουνοπλαγιές, παρά τους δρόμους στον Αγρό, Γερατζιές, Πεδουλά και Λεύκαρα.
Τρόφιμα
βολβοί ορχιδέων και κυκλάμινων,οι
Σε ορισμένες περιοχές οι βολβοί από ορχιδέες και κυκλάμινα τρώγονταν ωμοί ή και μαγειρεμένοι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό κιτρομηλάκι πράσινο
Είδος γλυκού του κουταλιού με πολύ έντονο άρωμα, γλυκόπικρη γεύση και χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα.Η συνταγή του είναι η ίδια με αυτή για το γλυκό λεμονάκι πράσινο.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό κιτρόμηλο
"Όταν δήννει κόμπο το σιρόπι πάνω στο κουτάλι είναι έτοιμο. Αφαιρώ τις οδοντογλυφίδες και το βάζω σε γυάλινα δοχεία κλειστά." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)
Παραδοσιακές Συνταγές
Καππαμάς αγιομεμνήτικος
Στην τοπική αυτή εκδοχή του καππαμά χρησιμοποιείται αρνίσιο κρέας και χυμός από κιτρόμηλα (νεράντζια). Το πιάτο συνηθιζόταν στους γάμους, καθώς επίσης και στο τραπέζι των κυριοτέρων γιορτών, όπως τα…
Παραδοσιακές Συνταγές
Καραόλοι με το ρύζι
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο. Φτιαχνόταν ολόχρονα και ιδιαίτερα σε περιόδους νηστείας, όπως η Σαρακοστή.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κιτρομηλάδα
Ποτό αντίστοιχο της λεμονάδας και της πορτοκαλάδας, αλλά από κιτρόμηλο. Ο συμπυκνωμένος χυμός διαλύεται με νερό, και το δροσιστικό ποτό που προκύπτει έχει το ιδιαίτερα χαρακτηριστικό άρωμα του…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες ή χωστές γιαχνί με το αλεύρι
Νηστίσιμο έδεσμα. Τα χόρτα ψήνονται σε μείγμα από τηγανισμένο σε ελαιόλαδο κρεμμύδι και καβουρδισμένο αλεύρι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες με τ' αυγά
"Την συνταγή αυτή είχαμε την δυνατότητα να την φτιάχνουμε μόνο τον χειμώνα, αφού το κύριο συστατικό της συνταγής, οι λαψάνες, βλαστούσαν (φύτρωναν) μόνο την εποχή αυτή." (Τασούλα Χατζηλαμπή, Κώμη…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες σκορδαλιά
"...βάζουμε το ελαιόλαδο στην ίδια κατσαρόλα, που είναι πλέον άδεια, και προσθέτουμε και τον σκόρδο. Αφού ροδίσει ο σκόρδος προσθέτουμε τις λαψάνες και το αλάτι." (Τασούλα Χατζηλαμπή, Κώμη…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λουβκιά με λαψάνες
Πολύ απλή συνταγή, που βασίζεται στο βράσιμο των υλικών σε νερό. Αφού ψηθούν, τα λουβκιά με λαψάνες σερβίρονται με ελαιόλαδο και λεμόνι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μολόσιες βραστές
"Καθαρίζουμε τις μολόχες από τα φύλλα και αφήνουμε μόνον τους μικρούς βλαστούς και τα τρυφερά στελέχη. Ακολούθως τις κόβουμε σε κομμάτια..." (Ξενοφώντας Λαζάρου, Πολιτικό Λευκωσίας)
Παραδοσιακές Συνταγές
Χορτόπιττες
Η συνταγή δεν διαφέρει πολύ από αυτή για ελιόπιτες. Τα υλικά αναμειγνύονται κατευθείαν στη ζύμη.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χωστές γιαχνί με κρέας
Η γεύση των χωστών παραπέμπει στην αγκινάρα. Στο πιάτο αυτό, συνδυάζεται ωραία με το αρνί, τις πατάτες και την πλούσια γεύση της σάλτσας από ντομάτα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χωστές σκορδαλιά
"Παλαιότερα φτιάχναμε τη συνταγή αυτή μια φορά κάθε δεκαπέντε μέρες περίπου, κατά τον χειμώνα." (Αντρέας Χατζηλαμπή, Κώμη Κεπήρ Κερύνειας)