Σφαή του σιοίρου

Η σφαή του σσίοιρου γινόταν περί τα μέσα του Οκτώβρη και εν πάση περιπτώσει μετά τα πρωτοβρόχια. Ήταν δε μια τελετουργική διαδικασία, ένα γιορτινό γεγονός στο οποίο έπαιρναν μέρος αρκετά άτομα.
Η οικογένεια που θα "έσφαζε" φρόντιζε από νωρίς δυο, τρεις μέρες πριν από την πράξη να γίνει γνωστό σ' όλο το χωριό... Ο νοικοκύρης δε, καλούσε κι ορισμένους συγγενείς ή στενούς φίλους να παραστούν στην... τελετή, οι τελευταίοι με το αζημίωτο ασφαλώς αφού κατά τη διάρκεια της σφαγής εκτός του ότι βοηθούσαν εκεί όπου χρειαζόταν, έστηναν κι ένα μικρό γλέντι με κρασί ή κονιάκ και μεζεδάκια από τα απομεινάρια του ζώου.
Ο νοικοκύρης κανόνιζε με τον Σερλάκκη, τον σφαγέα-χασάπη του χωριού τη μέρα της σφαγής, ενώ η οικοκυρά έκανε τις απαραίτητες προετοιμασίες. Καθάριζε σχολαστικά τον χώρο, συνήθως κάτω από ένα μεγάλο δένδρο της αυλής ή κάποιο υποστατικό και παράλληλα φρόντιζε να βράσει μπόλικο νερό σΙ ένα μεγάλο *χαρτζίν.
Ακολουθούσε το κάπνισμα και το "σταύρωμα" του ζώου με ένα μεγάλο χασαπομάχαιρο, για να εξασφαλίσουν την ευλογία του Θεού και να έσσιει η δουλειά κολάϊν να πάνε όλα καλά χωρίς προβλήματα, αν και το τελευταίο, πολλές φορές δεν μπορούσαν να το αποφύγουν.
Άπειρα είναι τα τραγελαφικά περιστατικά που αφηγούνται οι παλιοί με αρνητικό πρωταγωνιστή το ίδιο το ζώο. Ιδιαίτερα όταν ο χασάπης ήταν άπειρος ή ακόμη και άτυχος, του ξέφευγε το ζώο κι έτρεχε μισοσφαγμένο, πανικόβλητο με το μαχαίρι πολλές φορές να κρέμεται από το λαιμό του και ξοπίσω του ένα σωρό άνθρωποι να προσπαθούν να το πιάσουν.
Με την ολοκλήρωση της σφαγής, ακολουθούσε το καθάρισμα του σφαγίου με ζεματιστό νερό. Αφαιρούσαν τις τρίχες με ξύσιμο και στη συνέχεια ακολουθούσε το ξέπλυμα με νερό, αλάτι και λεμόνι.

Σοφοκλέους (2004, σελ 130-132)

Από τη μέρα των Χριστουγέννων και στις μέρες που ακολουθούν, σε πολλά σπίτια του χωριού σφάζονται οι χοίροι που η κάθε οικογένεια μεγάλωσε για δική της χρήση. Από νωρίς τα ξημερώματα όλη η οικογένεια και αρκετοί συγγενείς είναι στο πόδι για τη μεγάλη θυσία. Στήνεται το καμίνι πάνω ο οποίο τοποθετείται το «χαρτζί» γεμάτο νερό, για το μάδημα και το ξέπλυμα του χοίρου. Ετοιμάζεται η δουκάνη πάνω στην οποία τοποθετείται ο σφαγμένος χοίρος και φέρνουν κοντά τις χοιρόπετρες, αρκετό αλάτι και πολλά φρέσκα λεμόνια και κιτρόμηλα. Από τη συγκέντρωση δεν λείπουν τα παιδιά που περιμένουν με αγωνία την «παμπούσκα», την ουροδόχο κύστη για να τη φουσκώσουν και να την κάνουν μια ωραία μπάλα, με την οποία θα παίζουν αρκετή ώρα, Χατζηκύρου Κύρου (1992) 88.