Τυρί που γίνεται από αγνιά αιγοπροβάτων.
Ονομασία - Προέλευση
ΕΤΥΜ. αγνοτύριν < αγνιά + τυρίν (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα αγνοτύριν,το, 37)
Το αγνοτύριν ή αχνοτύριν ήταν το τυρί καμωμένο από την αγνιάν ή αχνιάν. Για την παρασκευή του: Βάζουμε το πρωτόγαλα στη φωτιά και ανακατεύουμε μέχρι να πήξει και να γίνει αναρή. Το βάζουμε σε ταλάριν και το αφήνουμε να στραγγίξει καλά (8-10 ώρες). Το αλατίζουμε και το βάζουμε στον ήλιο να ξεράνει (Ευαγγελάτου [χ.χ.], 34).
Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος
Το αγνοτύριν παρασκευαζόταν από το γάλα αμέσως μετά τη γέννηση των κατσικιών ή των προβάτων. Το γάλα αυτό είναι κάπως θολό, πήζει χωρίς την προσθήκη πυτιάς και ονομάζεται αγνειά ή αχνειά ή αγνεία. Τα αγνοτύρκα θεωρούνταν ευγευστότατα και παρασκευάζονταν στην αρχή του χειμώνα, όταν άρχιζαν να γεννούν τα κατσίκια και τα πρόβατα (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα αγνοτύριν,το, 49).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.
Ευαγγελάτου Φ. [χ.χ.], Ξεχασμένες νοστιμιές του κυπριακού χωριού: 401 Αυθεντικές παραδοσιακές και δοκιμασμένες συνταγές μεγειρικής και ζαχαροπλαστικής με λαογραφικά στοιχεία, Λεμεσός.
Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.
Τόνια Ιωακείμ, Στάλω Λαζάρου, Κυριακή Παντελή / Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος