αγνοτύριν,το

Τυρί που γίνεται από αγνιά αιγοπροβάτων.



Ονομασία - Προέλευση
Κυπριακή Ονομασία
αγνοτύριν, αχνοτύριν
Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. αγνοτύριν < αγνιά + τυρίν (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα αγνοτύριν,το, 37)

Μέθοδος Εξασφάλισης
Οικιακή κτηνοτροφία
Κτηνοτροφία
Μέθοδος Επεξεργασίας

Το αγνοτύριν ή αχνοτύριν ήταν το τυρί καμωμένο από την αγνιάν ή αχνιάν. Για την παρασκευή του: Βάζουμε το πρωτόγαλα στη φωτιά και ανακατεύουμε μέχρι να πήξει και να γίνει αναρή. Το βάζουμε σε ταλάριν και το αφήνουμε να στραγγίξει καλά (8-10 ώρες). Το αλατίζουμε και το βάζουμε στον ήλιο να ξεράνει (Ευαγγελάτου [χ.χ.], 34).

Διατροφική Αξία

Το αγνοτύριν παρασκευαζόταν από το γάλα αμέσως μετά τη γέννηση των κατσικιών ή των προβάτων. Το γάλα αυτό είναι κάπως θολό, πήζει χωρίς την προσθήκη πυτιάς και ονομάζεται αγνειά ή αχνειά ή αγνεία. Τα αγνοτύρκα θεωρούνταν ευγευστότατα και παρασκευάζονταν στην αρχή του χειμώνα, όταν άρχιζαν να γεννούν τα κατσίκια και τα πρόβατα (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα αγνοτύριν,το, 49).

Χρονολογία
19ος - 20ός αι.
Βιβλιογραφία

Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.

Ευαγγελάτου Φ. [χ.χ.], Ξεχασμένες νοστιμιές του κυπριακού χωριού: 401 Αυθεντικές παραδοσιακές και δοκιμασμένες συνταγές μεγειρικής και ζαχαροπλαστικής με λαογραφικά στοιχεία, Λεμεσός.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Τόνια Ιωακείμ, Στάλω Λαζάρου, Κυριακή Παντελή / Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος