Μικρό ψάρι που ζει στη θάλασσα.
Ονομασία - Προέλευση
αθερίνα
Ο Ξενοφών Π. Φαρμακίδης ονομάζει αθερίνα το πολύ μικρό ψάρι (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα αθερίνα,η, 119).
Το μήκος της αθερίνας κυμαίνεται γύρω στα 10 εκ. αλλά μπορεί να φτάσει και τα 18 εκ. Τρέφεται με ζωοπλανγκτόν και βενθικά ασπόνδυλα και αναπαράγεται κατά τους θερινούς μήνες. Απαντάται στην ακτή σε αβαθείς κόλπους και λιμάνια σε μεγάλα κοπάδια κατά τους θερινούς και φθινοπωρινούς μήνες (Ιωάννου - Μιχαηλίδης 2011, 6).
Επιστημονική ονομασία:
Atherina lacunosus
Atherina hepsetus
Atherina boyeri
(Ιωάννου - Μιχαηλίδης 2011, 6)
Ο Κωνσταντίνος Γ. Γιαγκουλλής σημειώνει πως η λέξη προέρχεται από την αρχ. αθερίνη. Πρόκειται για όνομα εμπορεύσιμου ψαριού (μαρίδα) (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα αθερίνα,η, 41).
Αλιειεύεται με ειδικές απόχες από την ακτή (αθερινολόγοι) και το κρέας της είναι πολύ νόστιμο (Ιωάννου - Μιχαηλίδης 2011, 6).
Μαγειρεύεται τηγανητή, με αβγά ή σαβόρο (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1, λήμμα αθερίνα,η και λήμμα αθερίνος,ο, 223).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Τα είδη Atherina hepsetus και Atherina boyeri είναι ενδημικά, ενώ το Atherinοmorus lacunosus είναι λεσσεψιανό είδος και εισήλθε στη Μεσόγειο από την Ερυθρά θάλασσα (Ιωάννου - Μιχαηλίδης 2011, 6).
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.
Ιωάννου Γ. - Μιχαηλίδης Ν. (2011), Τα 100 σημαντικότερα είδη ψαριών των κυπριακών θαλασσών, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών για το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος.
Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.
Παυλίδης Α. (επιμ.) (1984), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.
Κυριακή Παντελή, Αργυρώ Ξενοφώντος
Παραδοσιακές Συνταγές
Ψάρι σαβόρο
Το σαβόρο είναι μια σάλτσα από ξίδι, αλεύρι, λάδι και σκόρδο, στην οποία συνήθιζαν οι Κύπριοι να συντηρούν τα ψάρια την εποχή που δεν υπήρχαν ψυγεία. Στη σάλτσα αυτή τα ψάρια συντηρούνταν για μια…
Τεχνικές Παραγωγής
Ψάρια (αλιεία και τρόποι μαγειρέματος)
Στα νεότερα χρόνια, στην Κύπρο τα ψάρια παρασκευάζονταν οφτά (ψητά), στα κάρβουνα, τηγανητά, χογλαστά (βραστά), σαβόρο (μαρινάτα), πλακί και γιαχνί.
Τεχνικές Παραγωγής
Ψάρια σαβόρο
Το σαβόρο είναι μια σάλτσα από ξύδι, αλεύρι, λάδι και σκόρδο, στην οποία συνήθιζαν οι Κύπριοι να συντηρούν τα ψάρια την εποχή που δεν υπήρχαν ψυγεία.