Αναφορά του Αρχιμ. Κυπριανού (1788) στο βιβλίο του "Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου" στα είδη των καλλιεργειών από τις οποίες παρήγοντο οι γλυκαντικές ουσιές που χρησιμοποιούνταν κατά τον 18ον αιώνα.
Ονομασία - Προέλευση
Χαρουπόμελον ή τερατσόμελον (μέλι από χαρούπια) , έψημα (μέλι- μούστος από σταφύλι)
Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος
Οι γλυκαντικές ουσίες , οι οποίες παράγονταν και ήταν διαθέσιμες κατά τον 18ον αιώνα στην Κύπρο περιλάμβαναν: τη ζάχαρη, το μέλι, το χαρουπόμελο ή τερατσόμελον (χαρουπομέλι) ) και το έψημα (σταφυλόμελι) . Ειδικότερα για την καλλιέργεια της ζάχαρης αναφέρονται οι περιοχές όπου υπήρχαν καλλιέργειες. Αυτές ήταν : η Λάπηθος, η Αχέλια, τα Κούκλια, η Χρυσοχούς, η Επισκοπή και το Κολόσσι.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
"Το παλαιόν εγίνετο εις Λάπιθον, Αχέλιαν, Κούκλια, Χρυσοχούν, Επισκοπή, και Κολόσσιν, πολλή και μεγάλη ποσότητης ζαχάρεως. Αλλ' επειδή οι γεωργοί εγνώρισαν μέγα κέρδος από το φυτόν βαμβάκιον, παρατηρήθησαν, από του να καλλιεργούσι τα καλάμια της ζαχάρεως, και μάλιστα αφ'ου εξανοίχθη η Αμερική περί τον ιε' αιώνα. Μέλι των Μελισσών γίνεται καλόν, και αρκετόν. Μέλι από τα κεράτζια, και από τον μούστον του κρασιού τοπικών έψημον."
" Κεράτια πλήθος, και εξαιρέτου ποιότητος, ώστε φορτώνονται πλοία από τους Άραβας δια την Αίγυπτον, και Συρίαν διάφορα τα οποία τρώγουσι, και ευγάλλουσι και το μέλι των ."
(Κυπριανός Αρχιμ.,1788, σελ. 544)
Κυπριανού Αρχιμ. (1788) Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου, Τύποις Ευαγόρα, Λευκωσία.
Στάλω Λαζάρου