Πρώιμο σύκο.
Ονομασία - Προέλευση
Πρόκειται για τους πρώτους ώριμους καρπούς της συκιάς (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα παπίλλαρος,ο, 340).
Ο Γεώργιος Λουκάς στο Γλωσσάριό του σημειώνει πως πρόκειται για το πρώτο μεγάλο σύκο (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα παπίλλαρος,ο, 357).
ΕΤΥΜ. < λατ. papulla (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα παπίλλαρος,ο, 340; Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα παπίλλαρος,ο, 357; Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Παπίλλαρος, 109) ή papule (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Παπίλλαρος, 109) [η θηλή του μαστού] (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα παπίλλαρος,ο, 357; Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Παπίλλαρος, 109)
< γαλ. papillaire [θηλοειδής] (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα παπίλλαρος,ο, 357)
Η λέξη παπίλλαρος είναι συνώνυμη με τις ματζ̆ίλες - μαξίλλες (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα παπίλλαρος,ο, 340).
Σύμφωνα με τον Ξενοφών Π. Φαρμακίδη, ονομάζονται έτσι στην Πάφο, ενώ στην υπόλοιπη Κύπρο ματζ̆ίλλες (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα ματζ̆ίλλες,οι, 26).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
** Βλ. και λήμμα μα(ν)τζ̆ίλ(λ)α (μα(ν)τζίλ(λ)α) - μαξίλ(λ)α,η στην κατηγορία Τρόφιμα.
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.
Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.
Αργυρώ Ξενοφώντος, Τόνια Ιωακείμ
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό σύκο
"Πιάνεις τα σύκα, τα τρυπάς και βάλλεις μέσα την κούvνα. Μεσ' στη λεμονάδα προσθέτεις τρία σακούλια ζάχαρη και βάζεις την κατσαρόλα στη φωτιά. Την αφήνεις να καταστηθεί για δύο ώρες και είναι έτοιμο…
Τρόφιμα
μα(ν)τζ̆ίλ(λ)α (μα(ν)τζίλ(λ)α) - μαξίλ(λ)α,η
Πρώιμο σύκο. / Το παστό μεγάλο σύκο σχισμένο στα δύο.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μαρμελάδα σύκο
"Πλένουμε, καθαρίζουμε τα σύκα και τα βάζουμε σε βαθιά κατσαρόλα με τη ζάχαρη. Πιέζουμε με την παλάμη να γίνουν μια μάζα. " (Σωτήρα Κυριάκου, Κυπερούντα)
