ζαμπούσ̆ια (ζαμπούσια),τα

Είδος πιτών.

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία

ζαμπούσ̆ια, ζαμπούσ̆ιες ή ζαμπουσ̆ιές, ζαμπουχχούες, ζαμπουκκούες, σαρακοστηανά

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Πρόκειται για έδεσμα παρόμοιο με τα πουρέκκια. Περιείχε ως γέμιση πλιγούρι (πουρκούριν) με ψιλοκομμένο μάραθο (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα ζαμπούσ̆ια,τα, 63).

Η Ευγενία Πέτρου-Ποιητού σημειώνει πως είναι πίτες ψημένες στον φούρνο, γεμιστές με πιλάφι ρύζι και φινόκιο (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Ζαμπούτσιες, 43).

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. Σύμφωνα με την Πέτρου-Ποιητού, ίσως πήραν το όνομά τους από το σχήμα τους, που είναι σαν βούτσ̆ιες [βούτσ̆ιες,οι > βούκκα,η = το μάγουλο].

εν. ζαμπούσ̆ιν (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα ζαμπούσ̆ια,τα, 63)

Ονομάζονταν επίσης ζαμπουχχούες, ζαμπουκκούες, ζαμπουσ̆ιές. Ακόμα, λέγονταν και σαρακοστηανά, επειδή καταναλώνονταν τη Σαρακοστή (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 259).

Μέθοδος Εξασφάλισης

Άλλο

Μέθοδος Επεξεργασίας

Για τη παρασκευή τους, οι γυναίκες έφτιαχναν τη γέμιση, αφού τσιγάριζαν μάραθο, πρόσθεταν νερό και πλιγούρι ή ρύζι. Όταν το μείγμα ήταν έτοιμο, άνοιγαν φύλλο από ζυμάρι και τοποθετούσαν μέσα τη γέμιση. Στη συνέχεια, τα τηγάνιζαν (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 259).

Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία

Τα σέρβιραν, αφού τα πασπάλιζαν με ζάχαρη (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 259).

Εορταστικές Περιστάσεις

Συνήθιζαν να παρασκευάζουν ζαμπουχχούες τη Σαρακοστή κατά τις νηστείες (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 259).

Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία

Χρονολογία

19ος - 20ός αι.

Βιβλιογραφία

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.

Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Στάλω Λαζάρου, Δήμητρα Δημητρίου, Τόνια Ιωακείμ, Αργυρώ Ξενοφώντος

Σχετικό Περιεχόμενο

Κλειστή πίτσα, με ελιές και φρέσκα ντομάτα.

Παραδοσιακές Συνταγές

Πίτσα παραδοσιακή, κλειστή

Ένα αγαπημένο φαγητό μικρών και μεγάλων αποδίδεται "κυπριακά", με χρήση ντόπιων υλικών της παραδοσιακής κουζίνας.

Αφέλια, χρησιμεύουν ως γέμιση για την πίτα (Μαγειρεύω Κυπριακά 2014).

Παραδοσιακές Συνταγές

Πίττα αγγλικού στιλ με αφέλια και πουρέ

Η αγγλική κουζίνα συναντά την παραδοσιακή κυπριακή σε μια σύγχρονη, διεθνή συνταγή προσαρμοσμένη στις γνωστές ντόπιες γεύσεις. Τα αφέλια μετατρέπονται σε γέμιση για την πίτα, και το πιάτο συνοδεύει…