Χορτόπιττες

Παραδοσιακές Συνταγές

Αγριόχορτα με κιτρόμηλο, καρπασίτικα

Πιάτο με άγρια χόρτα της κυπριακής φύσης. Τρώγεται ζεστό ή κρύο.

Τρόφιμα

απλωταρκά,η

Αυτοφυές εδώδιμο αγριόχορτο με μικρά, αλλά όχι σκληρά αγκάθια. Τα νεαρά φύλλα, αφού καθαριστούν, τρώγονται είτε ωμά (είναι στυφά), είτε βραστά.

Τρόφιμα

αρκολάχανον,το

Άγριο χόρτο, του οποίου τα φύλλα και οι βλαστοί μαγειρεύονται μαζί με διάφορα όσπρια ή βραστά. Συλλέγεται από τον Γενάρη ως τον Απρίλη.

Τρόφιμα

αρκόπρασον,το

Το αγριόπρασο μαγειρεύεται μαζί με τον βολβό του. Το χρησιμοποιούν ως τηγάνιση σε διάφορα είδη μαγειρέματος, τρώγεται βραστό με λαδολέμονο ή το προσθέτουν σε όσπρια. Τρώγεται επίσης φρέσκο μαζί με…

Τρόφιμα

αρκοσελλενού(δ)ιν,το

Άγριο, εδώδιμο σέλινο, μικρού μεγέθους. Καταναλώνονται τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί του, βραστά, τηγανιτά ή σε σούπες και σάλτσες.

Τρόφιμα

αρκοσταφί(δ)α,η

Είδος άγριου χόρτου, που περιλαμβάνεται στα φαρμακευτικά φυτά της Κύπρου. Ανθίζει από τον Ιούλη μέχρι τον Οκτώβρη σε ξηρές βουνοπλαγιές, παρά τους δρόμους στον Αγρό, Γερατζιές, Πεδουλά και Λεύκαρα.

Τρόφιμα

αρκοτζ̆ινάρα (αρκοτζινάρα),η

Η αγριαγκινάρα τρώγεται φρέσκα και μαγειρεμένη. Οι μίσχοι συνοδεύουν βραστά όσπρια, κυρίως φασόλια και λουβιά. Οι αγκινάρες τους γίνονται βραστές, τηγανίζονται με αβγά ή με κρέας και πατάτες στην…

Τρόφιμα

ατρασ̆ία (ατρασία) - ατρατζ̆ί(δ)α (ατρατζί(δ)α),η

Το φυτό αυτό ανήκει στην κατηγορία των πικρών χόρτων. Τρώγεται πριν από την άνθισή του και μαγειρεύεται ολόκληρο, βραστό και με διάφορα όσπρια.

Τρόφιμα

Γαουράγκαθθον

Αγκαθωτό φυτό, τα άνθη του οποίου μοιάζουν με κεφάλια αγκινάρας.

Παραδοσιακές Συνταγές

Ελιόπιττες ή ελιωτές

Συχνά οι ελιόπιττες έχουν τη μορφή μικρής στρογγυλής πίτας και περιέχουν ολόκληρες ελιές. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ζυμωμένες με κομμάτια ελιών, κρεμμύδι και κόλιανδρο/δυόσμο, ή να είναι…

Τρόφιμα

ζαμπούσ̆ια (ζαμπούσια),τα

Είδος πιτών.

Παραδοσιακές Συνταγές

Ζαμπούσσιες

Οι ζαμπούσσιες είναι ένα ξεχασμένο σχεδόν είδος μπουρεκιού ή πίτας της παραδοσιακής μας κουζίνας. Αναλόγως της εποχής έχουν γέμιση από παπαρούνες (πετεινούς), μάραθο ή κίτρινη κολοκύθα. Τις έφτιαχναν…

Τρόφιμα

Καλαγκαθόχορτο ή αγκιναρούδα

άγριο χόρτο

Παραδοσιακές Συνταγές

Κεφτέδες με στρουθκιά

"Μέσα στις πατάτες βάζουμε τα στρουθκιά, το αλάτι, το πιπέρι, την κανέλα, το αλεύρι, την καπήρα και τα ζυμώνουμε. Μετά τα πλάθουμε ένα ένα και τα τηγανίζουμε." (Μαρία Παπαχριστοδούλου, Κυπερούντα)

Παραδοσιακές Συνταγές

κολοκωτές μαραθεύτικες,οι

Ιδιαίτερη παραλλαγή ενός γνωστού και αγαπημένου κυπριακού εδέσματος με κολοκύθι. Στη Μαραθάσα, οι κολοκωτές ήταν συνήθως αλμυρές.

Σιτηρέσιο

Λαχανικά και άγρια χόρτα στη διατροφή των Κυπρίων, αναφορά του 1894

Στο περιηγητικό κείμενο της Ρίχτερ γίνεται αναφορά για το πώς μαγειρεύονται και τρώγονται τα διάφορα λαχανικά και άγρια χόρτα...

Τρόφιμα

Λαχανικά και χόρτα κατά τη Βυζαντινή περίοδο

Τρόφιμα

Λαχανικά και χόρτα κατά τον 18ον αι.

Περί λαχάνων και χόρτων (Κυπριανού Αρχιμ., 1788)

Παραδοσιακές Συνταγές

Λαψάνες με κιτρόμηλο

"Ρίχνουμε τις λαψάνες μέσα στο τσιγαρισμένο κρεμμύδι και τις ανακατεύουμε να τσιγαριστούν κι αυτές, μέχρι να πιούν όλο το νερό τους. Ρίχνουμε τον χυμό του κιτρομήλου στην κατσαρόλα και συνεχίζουμε να…

Παραδοσιακές Συνταγές

Λαψάνες γιαχνί

Λαψάνα ονομάζεται στην Κύπρο το φυτό βρούβα ή αγριοσινάπι.

Παραδοσιακές Συνταγές

Λαψάνες ή χωστές γιαχνί με το αλεύρι

Νηστίσιμο έδεσμα. Τα χόρτα ψήνονται σε μείγμα από τηγανισμένο σε ελαιόλαδο κρεμμύδι και καβουρδισμένο αλεύρι. 

Παραδοσιακές Συνταγές

Λαψάνες με τ' αυγά

"Την συνταγή αυτή είχαμε την δυνατότητα να την φτιάχνουμε μόνο τον χειμώνα, αφού το κύριο συστατικό της συνταγής, οι λαψάνες, βλαστούσαν (φύτρωναν) μόνο την εποχή αυτή." (Τασούλα Χατζηλαμπή, Κώμη…

Παραδοσιακές Συνταγές

Λαψάνες σκορδαλιά

"...βάζουμε το ελαιόλαδο στην ίδια κατσαρόλα, που είναι πλέον άδεια, και προσθέτουμε και τον σκόρδο.  Αφού ροδίσει ο σκόρδος προσθέτουμε τις λαψάνες και το αλάτι." (Τασούλα Χατζηλαμπή, Κώμη…

Παραδοσιακές Συνταγές

Λουβκιά με λαψάνες

Πολύ απλή συνταγή, που βασίζεται στο βράσιμο των υλικών σε νερό. Αφού ψηθούν, τα λουβκιά με λαψάνες σερβίρονται με ελαιόλαδο και λεμόνι.

Τρόφιμα

Μπάγκαλοι, οι (Πάγκαλλοι)

Χορταρικό που χρησιμοποιούσαν σαν ορεκτικό

Παραδοσιακές Συνταγές

Ξινιατόπιττες

Τα κομμένα άγρια χόρτα προστίθενται σε ήδη έτοιμη ζύμη ψωμιού, και στη συνέχεια με το μείγμα αυτό πλάθονται μικρές στρογγυλές πίτες.

Τρόφιμα

πισ̆ί(δ)ες (πισί(δ)ες),οι

Οι πισ̆ίες σερβίρονταν με ζάχαρη, με μέλι ή  με χαρουπόμελο. Ήταν ένα συνηθισμένο παρασκεύασμα από ζυμάρι που παρασκευαζόταν σε πολλές περιστάσεις. Παρασκευάζονταν ως δώρο προς τη λεχώνα μετά…

Παραδοσιακές Συνταγές

Πίττα αγγλικού στιλ με αφέλια και πουρέ

Η αγγλική κουζίνα συναντά την παραδοσιακή κυπριακή σε μια σύγχρονη, διεθνή συνταγή προσαρμοσμένη στις γνωστές ντόπιες γεύσεις. Τα αφέλια μετατρέπονται σε γέμιση για την πίτα, και το πιάτο συνοδεύει…

Τρόφιμα

Πίττες ζυμωτές ή δκιαρτιστές ή πούλλες

Παραδοσιακές Συνταγές

Πίττες ρυζιαστές

Η γέμιση από ρύζι περιέχει επίσης τηγανισμένο κρεμμύδι, μάραθο και ζάχαρη. Οι ρυζιαστές πίτες τηγανίζονται και σερβίρονται ζεστές, με λίγο μέλι από πάνω. 

Παραδοσιακές Συνταγές

πουρέκκια με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,τα

Για την παρασκευή της νηστήσιμης και θρεπτικής γέμισης των πουρεκκιών, τα άγρια χόρτα αναμειγνύονται με πλιγούρι, φιδέ και κρεμμύδι.

Τρόφιμα

Πριτζιόλος, ο

Χορταρικό με μικρά φυλλαράκια που φυτρώνει στα περβόλια και τους ποταμούς

Παραδοσιακές Συνταγές

σ̆σ̆επαστές (σσεπαστές) με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,οι

Οι σσεπαστές με γέμιση από χόρτα ονομάζονταν χορτόπιττες ή χορτερές. Περιείχαν αυτοφυή χόρτα όπως άγρια σπανάκια, άγρια λάχανα (σέσκουλα), λαψάνες, ξινιατούς και άλλα είδη χόρτων που μαζεύονταν από…

Τρόφιμα

Σακόπιττες ή πίττες της σάτζης

Παραδοσιακές Συνταγές

Σπαναχόπιττα τυλιχτή

Χορτοφαγική-νηστίσιμη πίτα με γέμιση από άγριο σπανάχι ή και άλλα αγριόχορτα, μαζί με τηγάνιση κρεμμυδιού, φιδέ και πλιγούρι.

Παραδοσιακές Συνταγές

Τριμιθιές τηγανητές με αυγά

Οι βλαστοί τριμιθιάς βράζονται και τρώγονται σαν χόρτα. Μαζί με τα αυγά σχηματίζουν μια ωραία και πρωτότυπη κυπριακή ομελέτα.

Παραδοσιακές Συνταγές

Τρυπητές

Παλιότερα χρησιμοποιούσαν για τη συνταγή αυτή προζύμι και έψηναν τις τρυπητές στη γάστρα, μια λεπτή πέτρα την οποία τοποθετούσαν πάνω στη φωτιά με τα ξύλα. Η συνταγή προέρχεται από τον Κάθηκα της…

Παραδοσιακές Συνταγές

Φλαουνόπιττα

Η συνταγή, που εμφανίστηκε στα νεότερα χρόνια, περιλαμβάνει αρκετά από τα συστατικά των φλαούνων, γνωστών κυπριακών αρτοσκευασμάτων του Πάσχα. Έτσι, το εναλλακτικό αυτό είδος κέικ θυμίζει γευστικά…

Τρόφιμα

Χορταρικά κάμπου

Χόρτα του κάμπου ή του βουνού Αναφορά στα ακόλουθα: «χωστές»,  ραδίκια, «βουλιά», «γαλατούνες» «τρισατσίες»,  «πίγκαλλους» ή «πάγκαλλους», «τσακρίθκια» (στρουθκιά), «καυκαρούες» (…

Τρόφιμα

Χωστές

Παραδοσιακές Συνταγές

Χωστές βραστές με φασόλια

Οι χωστές ευδοκιμούν το χειμώνα. Παλιότερα, την εποχή αυτή του χρόνου το συγκεκριμένο πιάτο φτιαχνόταν ακόμη και μια φορά τη βδομάδα.

Παραδοσιακές Συνταγές

Χωστές γιαχνί με κρέας

Η γεύση των χωστών παραπέμπει στην αγκινάρα. Στο πιάτο αυτό, συνδυάζεται ωραία με το αρνί, τις πατάτες και την πλούσια γεύση της σάλτσας από ντομάτα.

Παραδοσιακές Συνταγές

Χωστές σκορδαλιά

"Παλαιότερα φτιάχναμε τη συνταγή αυτή μια φορά κάθε δεκαπέντε μέρες περίπου, κατά τον χειμώνα." (Αντρέας Χατζηλαμπή, Κώμη Κεπήρ Κερύνειας)