- Συλλογές
- Παραδοσιακές Συνταγές
- Χωστές Γιαχνί Με Κρέας
Χωστές γιαχνί με κρέας
Η γεύση των χωστών παραπέμπει στην αγκινάρα. Στο πιάτο αυτό, συνδυάζεται ωραία με το αρνί, τις πατάτες και την πλούσια γεύση της σάλτσας από ντομάτα.
Ονομασία - Συνταγή
Είδος αυτοφυούς χόρτου (Cynara cardunculus) γιαχνί με κρέας.
Χωστές ονομάζονται τα αγριόχορτα του είδους Cynara cardunculus.
1/2 κιλό χωστές
1/2 κιλό πατάτες
1/2 φλιτζάνι τσαγιού λάδι
2 κρεμμύδια
Χυμό από 1/2 λεμόνι
2 φλιτζάνια τσαγιού χυμό ντομάτας
1 κιλό αρνί σε κομμάτια
Αλάτι και πιπέρι
Καθαρίζουμε τις πατάτες και τις κόβουμε σε κομμάτια.
Ζεσταίνουμε το λάδι σε κατσαρόλα και τις κοκκινίζουμε. Αφαιρούμε.
Στο ίδιο λάδι κοκκινίζουμε και το κρέας και αφαιρούμε επίσης.
Μαραίνουμε στη συνέχεια το κρεμμύδι, κομμένο σε φέτες και προσθέτουμε τις χωστές και το χυμό λεμονιού. Ανακατεύουμε και ψήνουμε για λίγο.
Ρίχνουμε το χυμό ντομάτας, το κρέας και τέλος τις πατάτες. Αλατοπιπερώνουμε και ψήνουμε σε μέτρια φωτιά.
(Σταυρούλα Βορκά, Κόρνος)
Ελαφρύ τηγάνισμα.
Ψήσιμο σε κατσαρόλα.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Προφορική μαρτυρία:
Σταυρούλα Βορκά, Κόρνος. Eπεξεργασία συνταγής: Μαριλένα Ιωαννίδου (βλ. Μικροί Εθελοντές και Σύνδεσμος Γυναικών Κόρνου (2009). Παραδοσιακά φαγητά του Κόρνου (επιμ. Μαριλένα Ιωαννίδου). Άδεια δημοσίευσης: Αρχοντικό Παπαδοπούλου, Κόρνος).
Στάλω Λαζάρου
Παραδοσιακές Συνταγές
Αγκινάρες με αυγά
Εύκολο, γρήγορο και θρεπτικό είδος ομελέτας. Σερβίρεται και ως ορεκτικό.
Τρόφιμα
απλωταρκά,η
Αυτοφυές εδώδιμο αγριόχορτο με μικρά, αλλά όχι σκληρά αγκάθια. Τα νεαρά φύλλα, αφού καθαριστούν, τρώγονται είτε ωμά (είναι στυφά), είτε βραστά.
Τρόφιμα
αρκοσελλενού(δ)ιν,το
Άγριο, εδώδιμο σέλινο, μικρού μεγέθους. Καταναλώνονται τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί του, βραστά, τηγανιτά ή σε σούπες και σάλτσες.
Τρόφιμα
αρκοσταφί(δ)α,η
Είδος άγριου χόρτου, που περιλαμβάνεται στα φαρμακευτικά φυτά της Κύπρου. Ανθίζει από τον Ιούλη μέχρι τον Οκτώβρη σε ξηρές βουνοπλαγιές, παρά τους δρόμους στον Αγρό, Γερατζιές, Πεδουλά και Λεύκαρα.
Τρόφιμα
αρκοτζ̆ινάρα (αρκοτζινάρα),η
Η αγριαγκινάρα τρώγεται φρέσκα και μαγειρεμένη. Οι μίσχοι συνοδεύουν βραστά όσπρια, κυρίως φασόλια και λουβιά. Οι αγκινάρες τους γίνονται βραστές, τηγανίζονται με αβγά ή με κρέας και πατάτες στην…
Παραδοσιακές Συνταγές
Αρνί καππαμάς
Κυρίως πιάτο που συνηθιζόταν τις Κυριακές. Οι δύο συνταγές που ακολουθούν προέρχονται από το Όμοδος της επαρχίας Λεμεσού (ορεινή περιοχή Τροόδους) και το το Μενεού της επαρχίας Λάρνακας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Αρνί καππαμάς με κουνουπίδι
Πιάτο με αρνίσιο κρέας που συνηθιζόταν σε ολόκληρη την Κύπρο. Το κουνουπίδι μαρινάρεται σε κρασί, και το υπόλοιπο της μαρινάδας χρησιμοποιείται για το ψήσιμο του φαγητού, δημιουργώντας μια νόστιμη…
Παραδοσιακές Συνταγές
Αρνί κρασάτο
Εύκολη, γρήγορη και γευσάτη συνταγή για αρνίσιο κρέας στην κατσαρόλα. Αφού τηγανιστεί, σιγοψήνεται σε σάλτσα κρασιού και ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Αρνίσια φιλετάκια με πούλλες λεμονάτες και κόλιαντρο
Στη σύγχρονη αυτή συνταγή, τα φιλετάκια αρνιού συνοδεύονται με πούλλες που παρασκευάζονται κατά τον συνήθη παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή τηγανητές λεμονάτες με κόλιανδρο. Ο συνδυασμός κρέατος με κολοκάσι…
Παραδοσιακές Συνταγές
βαζάνια γιαχνίν,τα
"Βάζουμε το λάδι να ζεσταθεί και ρίχνουμε λίγα-λίγα τα βαζάνια [βαζάνιν,το = η μελιτζάνα] μέχρι να ροδοκοκκινίσουν [...] Τα βάζουμε σε καθαρή κατσαρόλα, τους ρίχνουμε τον ντοματοχυμό, το σκόρδο, την…
Παραδοσιακές Συνταγές
Ζαμπούσσιες
Οι ζαμπούσσιες είναι ένα ξεχασμένο σχεδόν είδος μπουρεκιού ή πίτας της παραδοσιακής μας κουζίνας. Αναλόγως της εποχής έχουν γέμιση από παπαρούνες (πετεινούς), μάραθο ή κίτρινη κολοκύθα. Τις έφτιαχναν…
Παραδοσιακές Συνταγές
Καουρμάς με σούπα αυγολέμονη
Το κρασάτο αρνάκι του καβουρμά συνδυάζεται με την πιο διαδεδομένη και αγαπημένη στην Κύπρο σούπα, την αυγολέμονη με ρύζι. Η συνταγή προέρχεται από τον Αναλιόντα της επαρχίας Λευκωσίας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Καππαμάς αγιομεμνήτικος
Στην τοπική αυτή εκδοχή του καππαμά χρησιμοποιείται αρνίσιο κρέας και χυμός από κιτρόμηλα (νεράντζια). Το πιάτο συνηθιζόταν στους γάμους, καθώς επίσης και στο τραπέζι των κυριοτέρων γιορτών, όπως τα…
Παραδοσιακές Συνταγές
Καραόλοι γιαχνί με πατάτες ή κολοκούιν
Τα σαλιγκάρια αποτελούν αγαπημένο έδεσμα των Κυπρίων, και σ' αυτό βασίζονται πολλές τοπικές συνταγές. Η αναζήτηση και το μάζεμα των σαλιγκαριών συνηθιζόταν ιδιαίτερα μετά από βροχή, ενώ η κατανάλωσή…
Τρόφιμα
κινάρα (αγκινάρα),η
Η "κινάρα" αναφέρεται στις γραπτές πηγές, αλλά εμφανίζεται και στην εικονογραφία.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κολοκάσι γιαχνί με χοιρινό
"Βάζουμε το κολοκάσι σε μια λεκάνη και σφίγγουμε το μισό λεμόνι πάνω. Κόβουμε το κρέας σε μικρά κομμάτια, [...] και το βάζουμε στην κατσαρόλα μέχρι να ροδοκοκκινίσει. Μετά προσθέτουμε το κρεμμύδι, το…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κοτόπουλο με φασολάκι
Πιάτο γιαχνί. Τα λαχανικά και το κρέας ψήνονται μαζί σε σάλτσα ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κουπέπια με αγκινάρες, νηστίσιμα
"Για τη γέμιση, ψιλοκόβουμε τις αγκινάρες και το κρεμμύδι και τα ψήνουμε για λίγο με το ελαιόλαδο. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το ρύζι και τις ντομάτες." (Θεογνωσία Ανδρέου, Κόρνος)
Παραδοσιακές Συνταγές
Κρέας με σπανάχι γιαχνί
Το χοιρινό κρέας και το σπανάχι τσιγαρίζονται και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας. Η συνταγή προέρχεται από την κατεχόμενη Εφτακώμη της Καρπασίας (επαρχία Αμμοχώστου).
Παραδοσιακές Συνταγές
Κρέας με το ρύζι
Το φαγητό αυτό, με το κρασάτο αρνί και το ρύζι, συνηθιζόταν σε περιόδους γιορτών. Η συνταγή προέρχεται από την Ορμήδεια της επαρχίας Λάρνακας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κρέας, κολοκούι, πατάτα γιαχνί
Το χοιρινό κρέας, τα κολοκυθάκια και οι πατάτες τηγανίζονται ξεχωριστά, και στη συνέχεια ψήνονται μαζί σε σάλτσα ντομάτας με κρεμμύδι. Συνταγή από τη Χοιροκοιτία της επαρχίας Λάρνακας.
Σιτηρέσιο
Λαχανικά και άγρια χόρτα στη διατροφή των Κυπρίων, αναφορά του 1894
Στο περιηγητικό κείμενο της Ρίχτερ γίνεται αναφορά για το πώς μαγειρεύονται και τρώγονται τα διάφορα λαχανικά και άγρια χόρτα...
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες με κιτρόμηλο
"Ρίχνουμε τις λαψάνες μέσα στο τσιγαρισμένο κρεμμύδι και τις ανακατεύουμε να τσιγαριστούν κι αυτές, μέχρι να πιούν όλο το νερό τους. Ρίχνουμε τον χυμό του κιτρομήλου στην κατσαρόλα και συνεχίζουμε να…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες ή χωστές γιαχνί με το αλεύρι
Νηστίσιμο έδεσμα. Τα χόρτα ψήνονται σε μείγμα από τηγανισμένο σε ελαιόλαδο κρεμμύδι και καβουρδισμένο αλεύρι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες με τ' αυγά
"Την συνταγή αυτή είχαμε την δυνατότητα να την φτιάχνουμε μόνο τον χειμώνα, αφού το κύριο συστατικό της συνταγής, οι λαψάνες, βλαστούσαν (φύτρωναν) μόνο την εποχή αυτή." (Τασούλα Χατζηλαμπή, Κώμη…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες σκορδαλιά
"...βάζουμε το ελαιόλαδο στην ίδια κατσαρόλα, που είναι πλέον άδεια, και προσθέτουμε και τον σκόρδο. Αφού ροδίσει ο σκόρδος προσθέτουμε τις λαψάνες και το αλάτι." (Τασούλα Χατζηλαμπή, Κώμη…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λουβκιά με λαψάνες
Πολύ απλή συνταγή, που βασίζεται στο βράσιμο των υλικών σε νερό. Αφού ψηθούν, τα λουβκιά με λαψάνες σερβίρονται με ελαιόλαδο και λεμόνι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπάμιες άσπρες γιαχνί, με φρέσκο τρυφερό λουβί
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο. Άσπρες μπάμιες καλλιεργούνταν στην περιοχή.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπάμιες γιαχνί με κοτόπουλο
Φαγητό που συνδυάζει λαχανικά και κρέας, ψημένα σε πλούσια σάλτσα ντομάτας με κρεμμύδι. Η συνταγή προέρχεται από το Πέρα Χωριό Νήσου της επαρχίας Λευκωσίας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπιζέλι με αγκινάρες
Φαγητό γιαχνί. Τα μπιζέλια και οι αγκινάρες τηγανίζονται, και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπιζέλια με κουπέπια και αγκινάρες
Τα μπιζέλια, οι αγκινάρες, και τα καρότα ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί), ενώ από πάνω τοποθετούνται για ψήσιμο και τα κουπέπια με κληματόφυλλα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Ξινιατόπιττες
Τα κομμένα άγρια χόρτα προστίθενται σε ήδη έτοιμη ζύμη ψωμιού, και στη συνέχεια με το μείγμα αυτό πλάθονται μικρές στρογγυλές πίτες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πάγκαλλοι γιαχνί
"Βάζουμε σε κατσαρόλα λίγο ελαιόλαδο να κάψει, ρίχνουμε το κρεμμύδι και το σωτάρουμε. Προσθέτουμε τους πάγκαλλους με τις ψιλοκομμένες ντομάτες και σιγοψήνουμε..." (Δέσποινα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Παραδοσιακές Συνταγές
Παντζάρια (γιαχνί) με χοιρινό
Το πιάτο έχει το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του παντζαριού, με το οποίο βάφονται και όλα τα υπόλοιπα υλικά. Συνήθιζαν να το μαγειρεύουν με κρεμμύδι και σέλινο στους γάμους στην περιοχή της…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί
Οι πατάτες τηγανίζονται ελαφρά μαζί με κρεμμύδι, και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί Κλήρου
Σ' αυτή την ιδιαίτερη παραλλαγή της συνταγής για πατάτες γιαχνί, οι πατάτες ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας μαζί με ρύζι. Το φαγητό αρωματίζουν αρτυσιά (κύμινο) και κανέλα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί με καροτζέφαλα
"... προσθέτουμε τις πατάτες κομμένες, νερό και πάστα ντομάτας. Βάζουμε και κομμάτια από καροτζέφαλα και τα αφήνουμε να βράσουν, μέχρι να ψηθούν οι πατάτες." (Μαρούλλα Οικονομίδου, Πεδουλάς)
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί με κολοκυθάκια και μάραθο
"Ρίχνουμε το κρεμμύδι, το σέλινο και το μάραθο να τηγανιστούν ελαφρά. Διαλύουμε τη σάλτσα με ένα ποτήρι νερό και τη ρίχνουμε επάνω από τις πατάτες." (Κυπερούντα)
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί με μάραθο
Συνταγή από τη Μαραθάσα. Ο μάραθος, ο οποίος υπάρχει σε αφθονία στην περιοχή και στον οποίο οφείλεται το όνομα της Μαραθάσας, αρωματίζει αρκετά γιαχνιστά πιάτα όπως οι γιαχνιστές πατάτες, τα φασόλια…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες με αγκινάρες
Οι πατάτες και οι αγκινάρες ψήνονται μαζί με κρεμμύδια στο φούρνο. Προστίθενται ελαιόλαδο και λεμόνι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πιθκιαλούι με αρνάκι
Απλή συνταγή για αρνάκι και πατάτες. Αρωματίζονται με πιπέρι, κανέλα, κρεμμύδι και τριμμένο σκόρδο. Η συνταγή προέρχεται από τις Κυβίδες της επαρχίας Λεμεσού.
Παραδοσιακές Συνταγές
πουρέκκια με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,τα
Για την παρασκευή της νηστήσιμης και θρεπτικής γέμισης των πουρεκκιών, τα άγρια χόρτα αναμειγνύονται με πλιγούρι, φιδέ και κρεμμύδι.
Παραδοσιακές Συνταγές
σ̆σ̆επαστές (σσεπαστές) με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,οι
Οι σσεπαστές με γέμιση από χόρτα ονομάζονταν χορτόπιττες ή χορτερές. Περιείχαν αυτοφυή χόρτα όπως άγρια σπανάκια, άγρια λάχανα (σέσκουλα), λαψάνες, ξινιατούς και άλλα είδη χόρτων που μαζεύονταν από…
Παραδοσιακές Συνταγές
Σκάροι γιαχνί στην κατσαρόλα
Ριζοκαρπασίτικη συνταγή για ψάρι. Ο σκάρος ευδοκιμούσε ιδιαίτερα στη βόρεια ακτή της Κύπρου, όπου και ήταν περισσότερο γνωστός ως έδεσμα. Στο Ριζοκάρπασο, οι σκάροι μαγειρεύονταν στην κατσαρόλα με…
Σιτηρέσιο
Συνηθισμένοι Τρόποι Μαγειρέματος
Αναφορά σε διάφορα φαγητά, τον τρόπο μαγειρεύματος και σερβιρίσματος τους.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τριμιθιές τηγανητές με αυγά
Οι βλαστοί τριμιθιάς βράζονται και τρώγονται σαν χόρτα. Μαζί με τα αυγά σχηματίζουν μια ωραία και πρωτότυπη κυπριακή ομελέτα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Φακές γιαχνί
Η συνταγή αυτή μπορεί να έχει τη μορφή χορτόσουπας με διάφορα υλικά, ή να παρασκευαστεί πιο απλή με φακές, ρύζι και τηγάνιση κρεμμυδιού, ψημένα σε χυμό ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Φασόλια γιαχνί στο πήλινο
"... τα βάζουμε σε πήλινο. Προσθέτουμε το κρεμμύδι κομμένο σε φέτες, το σέλινο ψιλοκομμένο, το χυμό ντομάτας, το ελαιόλαδο, αλατοπίπερο και νερό να τα σκεπάζει." (Ελισάβετ Παναγιώτου, Κόρνος)
Παραδοσιακές Συνταγές
Χαλλουμογιαχνί
Το φαγητό αυτό το έφτιαχναν στην Πιτσιλιά κατά την εβδομάδα της Τυροφάγου. Τις συγκεκριμένες μέρες συνηθιζόταν και συνηθίζεται ακόμη η κατανάλωση γαλακτοκομικών, πριν την έναρξη της νηστείας του…
Τρόφιμα
Χορταρικά κάμπου
Χόρτα του κάμπου ή του βουνού Αναφορά στα ακόλουθα: «χωστές», ραδίκια, «βουλιά», «γαλατούνες» «τρισατσίες», «πίγκαλλους» ή «πάγκαλλους», «τσακρίθκια» (στρουθκιά), «καυκαρούες» (…
Παραδοσιακές Συνταγές
Χορτόπιττες
Η συνταγή δεν διαφέρει πολύ από αυτή για ελιόπιτες. Τα υλικά αναμειγνύονται κατευθείαν στη ζύμη.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χωστές βραστές με φασόλια
Οι χωστές ευδοκιμούν το χειμώνα. Παλιότερα, την εποχή αυτή του χρόνου το συγκεκριμένο πιάτο φτιαχνόταν ακόμη και μια φορά τη βδομάδα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χωστές σκορδαλιά
"Παλαιότερα φτιάχναμε τη συνταγή αυτή μια φορά κάθε δεκαπέντε μέρες περίπου, κατά τον χειμώνα." (Αντρέας Χατζηλαμπή, Κώμη Κεπήρ Κερύνειας)