Η "κινάρα" αναφέρεται στις γραπτές πηγές, αλλά εμφανίζεται και στην εικονογραφία.
Ονομασία - Προέλευση
Πρόκειται για την αγκινάρα.
Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος
Οι πληροφορίες για την αγκινάρα σε σχέση με την Κύπρο περιορίζονται σε μία λεκτική αναφορά από τον Σώπατρο τον Πάφιο και μία απεικόνιση των Ρωμαϊκών χρόνων στην περιοχή της Πάφου, επομένως δεν είναι σαφές τι θέση κατείχε ως εδώδιμο φυτό στη διατροφή των Κυπρίων.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Η «κινάρα» αναφέρεται από τον Αθήναιο (2ος - 3ος αι. μ.Χ.) στο έργο του Δειπνοσοφιστές, ως η ονομασία του λαχανικού-κάκτου από τον Σώπατρο τον Πάφιο (4ος αι. π.Χ.)
Κείμενο: «Και κινάραν όμως ονόμασε όμοια μ' εμάς ο Σώπατρος ο Πάφιος» (Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί 2.71α - μετάφραση: Χατζηιωάννου 1975)
Αγκινάρες απεικονίζονται επίσης στο ψηφιδωτό των «Τεσσάρων Εποχών» στην «Οικία του Διόνυσου» (Νέα Πάφος, 2ος - 3ος αι. μ.Χ.). Η αγκινάρα απεικονίζεται ανάμεσα σε άλλα λαχανικά και αντιστοιχεί στο «καλοκαίρι» (Michaelides 1992, 24-25). Τα αυθεντικά κομμάτια του ψηφιδωτού που διασώθηκαν είναι πολύ λίγα· το ψηφιδωτό που διασώζεται σήμερα είναι αποτέλεσμα αναστήλωσης (Kondoleon 1995, 88).
Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί 3.119a στο: Athenaeus, The Deipnosophists, Loeb Classical Library, τ. 1, Gulick C. B. (μτφρ.) (1969), Harvard University Press, Cambridge.
Kondoleon C. (1995), Domestic and Divine. Roman Mosaics in the House of Dionysos, Cornell University Press, Ithaca.
Michaelides D. (1998), "The Food in Ancient Cyprus", Food and the Traveller-Migration, Immigration, Tourism and Ethnic group, Lysaght P. (ed.), Intercollege Press, Nicosia.
Michaelides D. (1992), Cypriot Mosaics, Department of Antiquities, Nicosia.
Χατζηιωάννου Κ. (1975), Η Αρχαία Κύπρος εις τας Ελληνικάς Πηγάς, τ. Α΄-Στ΄, Έκδοσις Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, Λευκωσία.
Νατάσα Χαραλάμπους, Αργυρώ Ξενοφώντος
Ψηφιδωτό 'Τεσσάρων Εποχών', Οικία Διόνυσου, Νέα Πάφος, 2ος-3ος αι.μ.Χ. (Michaelides, D. (1992) Cypriot Mosaics, Nicosia: Department of Antiquities, 24)
Λεπτομέρεια από το ψηφιδωτό των 'Τεσσάρων Εποχών'. Οι αγκινάρες απεικονίζονται στη μέση αριστερά (Michaelides, D. (1992) Cypriot Mosaics, Nicosia: Department of Antiquities, 24).
Τρόφιμα
απλωταρκά,η
Αυτοφυές εδώδιμο αγριόχορτο με μικρά, αλλά όχι σκληρά αγκάθια. Τα νεαρά φύλλα, αφού καθαριστούν, τρώγονται είτε ωμά (είναι στυφά), είτε βραστά.
Τρόφιμα
αρκοτζ̆ινάρα (αρκοτζινάρα),η
Η αγριαγκινάρα τρώγεται φρέσκα και μαγειρεμένη. Οι μίσχοι συνοδεύουν βραστά όσπρια, κυρίως φασόλια και λουβιά. Οι αγκινάρες τους γίνονται βραστές, τηγανίζονται με αβγά ή με κρέας και πατάτες στην…
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπιζέλι με αγκινάρες
Φαγητό γιαχνί. Τα μπιζέλια και οι αγκινάρες τηγανίζονται, και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπιζέλια με κουπέπια και αγκινάρες
Τα μπιζέλια, οι αγκινάρες, και τα καρότα ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί), ενώ από πάνω τοποθετούνται για ψήσιμο και τα κουπέπια με κληματόφυλλα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες με αγκινάρες
Οι πατάτες και οι αγκινάρες ψήνονται μαζί με κρεμμύδια στο φούρνο. Προστίθενται ελαιόλαδο και λεμόνι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Ρύζι με αθασούθκια φρέσκα και αγριοαγκινάρες
Εποχιακό φαγητό, το οποίο παρασκευαζόταν όταν υπήρχαν διαθέσιμα τα φρέσκα αμύγδαλα και οι άγριες αγκινάρες. Κάποτε μαγειρευόταν και με ένα από τα δύο βασικά αυτά υλικά. Η συνταγή είναι αρκετά παλιά…
Παραδοσιακές Συνταγές
Χωστές βραστές με φασόλια
Οι χωστές ευδοκιμούν το χειμώνα. Παλιότερα, την εποχή αυτή του χρόνου το συγκεκριμένο πιάτο φτιαχνόταν ακόμη και μια φορά τη βδομάδα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χωστές γιαχνί με κρέας
Η γεύση των χωστών παραπέμπει στην αγκινάρα. Στο πιάτο αυτό, συνδυάζεται ωραία με το αρνί, τις πατάτες και την πλούσια γεύση της σάλτσας από ντομάτα.