Μπιζέλια.
Πηγή: https://pixabay.com/en/peas-vegetable-healthy-health-2686/
Φαγητό γιαχνί. Τα μπιζέλια και οι αγκινάρες τηγανίζονται, και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας.
Ονομασία - Συνταγή
Αρακάς με αγκινάρες.
1 κιλό μπιζέλια
1 κιλό αγκινάρες
1 κρεμμύδι
1 ντοματοχυμό
Ελαιόλαδο
Αλάτι
Καθαρίζουμε και πλένουμε τα μπιζέλια και τις αγκινάρες. Στις αγκινάρες βάζουμε λεμόνι για να μη μαυρίσουν.
Τσιγαρίζουμε ελαφρά το κρεμμύδι μαζί με τα μπιζέλια.
Τηγανίζουμε τις αγκινάρες και τις βάζουμε στα μπιζέλια.
Αμέσως μετά προσθέτουμε τον ντοματοχυμό και το αλάτι.
Αφήνουμε το φαγητό σε χαμηλή φωτιά να ψηθεί και να καταστηθεί.
(Κυπερούντα, βλ. Κούρρη και Λαζάρου 2007)
Τηγάνισμα.
Ψήσιμο σε κατσαρόλα.
ΥΛΙΚΑ
1 κιλό μπιζέλια
1 κιλό αγκινάρες
1 κρεμμύδι
ελαιόλαδο
1 ντοματοχυμό
αλάτι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Καθαρίζουμε και πλένουμε τα μπιζέλια και τις αγκινάρες. Στις αγκινάρες βάζουμε λεμόνι για να μη μαυρίσουν.
Τσιγαρίζουμε ελαφρά το κρεμμύδι μαζί με τα μπιζέλια.
Τηγανίζουμε τις αγκινάρες και τις βάζουμε στα μπιζέλια.
Αμέσως μετά προσθέτουμε τον ντοματοχυμό και το αλάτι.
Αφήνουμε το φαγητό σε χαμηλή φωτιά να ψηθεί και να καταστηθεί.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Προφορική μαρτυρία:
Βλ. Κούρρη, Π. και Λαζάρου, Σ. (επιμ.) (2007). Παραδοσιακές συνταγές του χωριού Κυπερούντα, Αδημοσίευτα στοιχεία.
Στάλω Λαζάρου
Επισυναπτόμενα Αρχεία
Άνοιξη στην Κύπρο σημαίνει φρέσκα μπιζέλια με αγκινάρες από το χωριό της μητέρας μου για να φτιάξω αγκινάρες με μπιζέλια σε σάλτσα ντομάτας. 2014.
Πηγή: Christina Loucas.
Μπιζέλια φρέσκα με αγκινάρες.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Παραδοσιακές Συνταγές
Αγκινάρες με αυγά
Εύκολο, γρήγορο και θρεπτικό είδος ομελέτας. Σερβίρεται και ως ορεκτικό.
Τρόφιμα
απλωταρκά,η
Αυτοφυές εδώδιμο αγριόχορτο με μικρά, αλλά όχι σκληρά αγκάθια. Τα νεαρά φύλλα, αφού καθαριστούν, τρώγονται είτε ωμά (είναι στυφά), είτε βραστά.
Τρόφιμα
αρκοτζ̆ινάρα (αρκοτζινάρα),η
Η αγριαγκινάρα τρώγεται φρέσκα και μαγειρεμένη. Οι μίσχοι συνοδεύουν βραστά όσπρια, κυρίως φασόλια και λουβιά. Οι αγκινάρες τους γίνονται βραστές, τηγανίζονται με αβγά ή με κρέας και πατάτες στην…
Παραδοσιακές Συνταγές
βαζάνια γιαχνίν,τα
"Βάζουμε το λάδι να ζεσταθεί και ρίχνουμε λίγα-λίγα τα βαζάνια [βαζάνιν,το = η μελιτζάνα] μέχρι να ροδοκοκκινίσουν [...] Τα βάζουμε σε καθαρή κατσαρόλα, τους ρίχνουμε τον ντοματοχυμό, το σκόρδο, την…
Παραδοσιακές Συνταγές
βαζάνια με πατάτες,τα
Μετά το τηγάνισμά τους, οι μελιτζάνες και οι πατάτες ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί).
Παραδοσιακές Συνταγές
Γεμιστά
Αρκετά είναι τα λαχανικά που προσφέρονται για την παρασκευή του συγκεκριμένου πιάτου. Κολοκύθια, πιπεριές, αγκινάρες, ντομάτες, κρεμμύδια και μελιτζάνες αδειάζονται προσεκτικά, γεμίζονται με μείγμα…
Παραδοσιακές Συνταγές
Εφταλοήτικο φαΐ
Φασολάκι με φασόλια ξερά και πατάτες, μαγειρεμένα σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί). Το φαγητό αυτό φτιαχνόταν μόνο κάθε Αγία Πέμπτη. Παλαιότερα συνήθιζαν να καταναλώνουν λάδι την Αγία Πέμπτη, γι'αυτό και…
Παραδοσιακές Συνταγές
Καραόλοι γιαχνί με πατάτες ή κολοκούιν
Τα σαλιγκάρια αποτελούν αγαπημένο έδεσμα των Κυπρίων, και σ' αυτό βασίζονται πολλές τοπικές συνταγές. Η αναζήτηση και το μάζεμα των σαλιγκαριών συνηθιζόταν ιδιαίτερα μετά από βροχή, ενώ η κατανάλωσή…
Τρόφιμα
κινάρα (αγκινάρα),η
Η "κινάρα" αναφέρεται στις γραπτές πηγές, αλλά εμφανίζεται και στην εικονογραφία.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κολοκάσι γιαχνί με χοιρινό
"Βάζουμε το κολοκάσι σε μια λεκάνη και σφίγγουμε το μισό λεμόνι πάνω. Κόβουμε το κρέας σε μικρά κομμάτια, [...] και το βάζουμε στην κατσαρόλα μέχρι να ροδοκοκκινίσει. Μετά προσθέτουμε το κρεμμύδι, το…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κοτόπουλο με φασολάκι
Πιάτο γιαχνί. Τα λαχανικά και το κρέας ψήνονται μαζί σε σάλτσα ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κουπέπια με αγκινάρες, νηστίσιμα
"Για τη γέμιση, ψιλοκόβουμε τις αγκινάρες και το κρεμμύδι και τα ψήνουμε για λίγο με το ελαιόλαδο. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το ρύζι και τις ντομάτες." (Θεογνωσία Ανδρέου, Κόρνος)
Παραδοσιακές Συνταγές
Κρέας με σπανάχι γιαχνί
Το χοιρινό κρέας και το σπανάχι τσιγαρίζονται και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας. Η συνταγή προέρχεται από την κατεχόμενη Εφτακώμη της Καρπασίας (επαρχία Αμμοχώστου).
Παραδοσιακές Συνταγές
Κρέας, κολοκούι, πατάτα γιαχνί
Το χοιρινό κρέας, τα κολοκυθάκια και οι πατάτες τηγανίζονται ξεχωριστά, και στη συνέχεια ψήνονται μαζί σε σάλτσα ντομάτας με κρεμμύδι. Συνταγή από τη Χοιροκοιτία της επαρχίας Λάρνακας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαψάνες ή χωστές γιαχνί με το αλεύρι
Νηστίσιμο έδεσμα. Τα χόρτα ψήνονται σε μείγμα από τηγανισμένο σε ελαιόλαδο κρεμμύδι και καβουρδισμένο αλεύρι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λουβάνα πουρέ
Οι σπόροι από τα ξεφλουδισμένα, αποξηραμένα και σπαστά κίτρινα μπιζέλια βράζονται, λιώνονται και μετατρέπονται σε πουρέ με βελούδινη υφή. Προστίθεται ελαιόλαδο και λεμόνι, και το πιάτο πασπαλίζεται…
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπάμιες άσπρες γιαχνί, με φρέσκο τρυφερό λουβί
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο. Άσπρες μπάμιες καλλιεργούνταν στην περιοχή.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπάμιες γιαχνί με κοτόπουλο
Φαγητό που συνδυάζει λαχανικά και κρέας, ψημένα σε πλούσια σάλτσα ντομάτας με κρεμμύδι. Η συνταγή προέρχεται από το Πέρα Χωριό Νήσου της επαρχίας Λευκωσίας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπιζέλια με κουπέπια και αγκινάρες
Τα μπιζέλια, οι αγκινάρες, και τα καρότα ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας (γιαχνί), ενώ από πάνω τοποθετούνται για ψήσιμο και τα κουπέπια με κληματόφυλλα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πάγκαλλοι γιαχνί
"Βάζουμε σε κατσαρόλα λίγο ελαιόλαδο να κάψει, ρίχνουμε το κρεμμύδι και το σωτάρουμε. Προσθέτουμε τους πάγκαλλους με τις ψιλοκομμένες ντομάτες και σιγοψήνουμε..." (Δέσποινα Κυριάκου, Κυπερούντα)
Παραδοσιακές Συνταγές
Παντζάρια (γιαχνί) με χοιρινό
Το πιάτο έχει το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του παντζαριού, με το οποίο βάφονται και όλα τα υπόλοιπα υλικά. Συνήθιζαν να το μαγειρεύουν με κρεμμύδι και σέλινο στους γάμους στην περιοχή της…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί
Οι πατάτες τηγανίζονται ελαφρά μαζί με κρεμμύδι, και στη συνέχεια ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί Κλήρου
Σ' αυτή την ιδιαίτερη παραλλαγή της συνταγής για πατάτες γιαχνί, οι πατάτες ψήνονται σε σάλτσα ντομάτας μαζί με ρύζι. Το φαγητό αρωματίζουν αρτυσιά (κύμινο) και κανέλα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί με καροτζέφαλα
"... προσθέτουμε τις πατάτες κομμένες, νερό και πάστα ντομάτας. Βάζουμε και κομμάτια από καροτζέφαλα και τα αφήνουμε να βράσουν, μέχρι να ψηθούν οι πατάτες." (Μαρούλλα Οικονομίδου, Πεδουλάς)
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί με κολοκυθάκια και μάραθο
"Ρίχνουμε το κρεμμύδι, το σέλινο και το μάραθο να τηγανιστούν ελαφρά. Διαλύουμε τη σάλτσα με ένα ποτήρι νερό και τη ρίχνουμε επάνω από τις πατάτες." (Κυπερούντα)
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί με μάραθο
Συνταγή από τη Μαραθάσα. Ο μάραθος, ο οποίος υπάρχει σε αφθονία στην περιοχή και στον οποίο οφείλεται το όνομα της Μαραθάσας, αρωματίζει αρκετά γιαχνιστά πιάτα όπως οι γιαχνιστές πατάτες, τα φασόλια…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες με αγκινάρες
Οι πατάτες και οι αγκινάρες ψήνονται μαζί με κρεμμύδια στο φούρνο. Προστίθενται ελαιόλαδο και λεμόνι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Ρίφιν με την ντομάταν
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο. Το ρίφι τσιγαρίζεται και στη συνέχεια ψήνεται μαζί με κρεμμύδι σε μπόλικη σάλτσα ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Ρύζι με αθασούθκια φρέσκα και αγριοαγκινάρες
Εποχιακό φαγητό, το οποίο παρασκευαζόταν όταν υπήρχαν διαθέσιμα τα φρέσκα αμύγδαλα και οι άγριες αγκινάρες. Κάποτε μαγειρευόταν και με ένα από τα δύο βασικά αυτά υλικά. Η συνταγή είναι αρκετά παλιά…
Παραδοσιακές Συνταγές
Σκάροι γιαχνί στην κατσαρόλα
Ριζοκαρπασίτικη συνταγή για ψάρι. Ο σκάρος ευδοκιμούσε ιδιαίτερα στη βόρεια ακτή της Κύπρου, όπου και ήταν περισσότερο γνωστός ως έδεσμα. Στο Ριζοκάρπασο, οι σκάροι μαγειρεύονταν στην κατσαρόλα με…
Παραδοσιακές Συνταγές
Φακές γιαχνί
Η συνταγή αυτή μπορεί να έχει τη μορφή χορτόσουπας με διάφορα υλικά, ή να παρασκευαστεί πιο απλή με φακές, ρύζι και τηγάνιση κρεμμυδιού, ψημένα σε χυμό ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Φασόλια γιαχνί στο πήλινο
"... τα βάζουμε σε πήλινο. Προσθέτουμε το κρεμμύδι κομμένο σε φέτες, το σέλινο ψιλοκομμένο, το χυμό ντομάτας, το ελαιόλαδο, αλατοπίπερο και νερό να τα σκεπάζει." (Ελισάβετ Παναγιώτου, Κόρνος)
Παραδοσιακές Συνταγές
Χαλλουμογιαχνί
Το φαγητό αυτό το έφτιαχναν στην Πιτσιλιά κατά την εβδομάδα της Τυροφάγου. Τις συγκεκριμένες μέρες συνηθιζόταν και συνηθίζεται ακόμη η κατανάλωση γαλακτοκομικών, πριν την έναρξη της νηστείας του…
Τρόφιμα
Χορταρικά κάμπου
Χόρτα του κάμπου ή του βουνού Αναφορά στα ακόλουθα: «χωστές», ραδίκια, «βουλιά», «γαλατούνες» «τρισατσίες», «πίγκαλλους» ή «πάγκαλλους», «τσακρίθκια» (στρουθκιά), «καυκαρούες» (…
Παραδοσιακές Συνταγές
Χωστές βραστές με φασόλια
Οι χωστές ευδοκιμούν το χειμώνα. Παλιότερα, την εποχή αυτή του χρόνου το συγκεκριμένο πιάτο φτιαχνόταν ακόμη και μια φορά τη βδομάδα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χωστές γιαχνί με κρέας
Η γεύση των χωστών παραπέμπει στην αγκινάρα. Στο πιάτο αυτό, συνδυάζεται ωραία με το αρνί, τις πατάτες και την πλούσια γεύση της σάλτσας από ντομάτα.