Σύκα Τηλλυρίας (γαστρονομικός χάρτης)
Σύκα Τηλλυρίας.
Πηγή: Άδεια δημοσίευσης από Υπ. Γεωργίας
Ονομασία - Προέλευση
Τα παστά σύκα Τηλλυρίας είναι σύκα τα οποία καπνίζονται με θειάφι και
αποξηραίνονται στον ήλιο. Είναι μικρού μεγέθους, άσπρα και μαλακά με
γλυκιά γεύση και παρασκευάζονται κατά τους μήνες Ιούλιο – Σεπτέμβριο.
Πήραν το όνομά τους από την περιοχή, στην οποία κυρίως παράγονται.
Σημ. Στάλω Λαζάρου
Μέθοδος παραγωγής: Χρησιμοποιείται η ντόπια ποικιλία σύκων που απαντάται στην Τηλλυρία και ονομάζεται “κούτσινο”. Τα σύκα αφήνονται να υπερωριμάσουν, μαζεύονται και τοποθετούνται σε ειδικά δωμάτια ή δοχεία (κλίβανοι) για να καπνιστούν. Το κάπνισμα γίνεται με το άναμμα θειαφιού και διαρκεί περίπου 24 ώρες. Στη συνέχεια, τα καπνισμένα σύκα αποξηραίνονται στον ήλιο για 7-10 μέρες και ακολούθως βυθίζονται σε κοχλαστό νερό για να πλυθούν. Αφήνονται να στεγνώσουν και συσκευάζονται.
Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος
Καταναλώνονται ως γλυκό.
Δεν είναι γνωστό εάν συνδεόταν παλιότερα με οποιεσδήποτε εορταστικές περιστάσεις.
Δεν είναι γνωστές οποιεσδήποτε συμβολικές χρήσεις.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Δεν έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής ιστορικές πηγές. Σύμφωνα με τους
τοπικούς παραγωγούς, η τεχνογνωσία παραγωγής του προϊόντος έχει μεταφερθεί από γενιά σε γενιά μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με την Θ. Κυπριανού (2000), τα σύκα της ποικιλίας “κούτσινα” τα οποία καλλιεργούνται κυρίως στην Τηλλυρία θεωρούνται τα πιο σπουδαία και από αυτά παρασκευάζονται στην Τηλλυρία τα “παστόσυκα”.
Στο χωριό Λύση, στην τοποθεσία Άγιος Ευφημιανός ο Σάββας Ξυστούρης αναφέρει: «Οι πλείστες των συκιών ήταν ποικιλίας Παπαθούμα. Δεν γνωρίζουμε από πού πήρε το όνομα αυτό. Τα παπαθούμικα σύκα ήταν και είναι τα πιο κατάλληλα για την παραγωγή παστών. Άλλοι γεωργοί τα άλειφαν κι άλλοι τα άφηναν φυσικά. Τα φυσικά σύκα ήταν κάπως πιο γλυκά από τα αλλειμμένα αλλ’ όχι ττόσον όμορφα γιατί έσχιζεν ή κορυφή των».
Υπουργείο Γεωργίας , Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010).Γαστρονομικός χάρτης της Κύπρου, Λευκωσία, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Γ.Τ.Π. 379/2010–2.000.
Σ.,Κ. Ξυστούρης,(1980), Η Κωμόπολη της Λύσης, Ιστορική, Κοινωνική, Γεωργική και Λαογραφική Επισκόπηση, Λευκωσία-Κύπρος, σελ.245
Στάλω Λαζάρου, Τόνια Ιωακείμ
Τρόφιμα
βάρτικον,το
Ποικιλία κυπριακού σύκου. Τα βάρτικα σύκα είναι μεγάλα, σε σχήμα αχλαδιού, και θεωρούνται εξαιρετικά εύγευστα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό σύκο
"Πιάνεις τα σύκα, τα τρυπάς και βάλλεις μέσα την κούvνα. Μεσ' στη λεμονάδα προσθέτεις τρία σακούλια ζάχαρη και βάζεις την κατσαρόλα στη φωτιά. Την αφήνεις να καταστηθεί για δύο ώρες και είναι έτοιμο…
Τρόφιμα
Ἰσχάδες (αποξηραμένα σύκα)
Τα ξηρά σύκα αποτελούσαν έδεσμα κατά την αρχαιότητα αλλά και σήμερα όπου είναι γνωστά ως 'παστόσυκα'
Τρόφιμα
Κυπρία συκῆ (Eίδος συκομουριάς)
Ο Θεόφραστος αναφέρει ότι η ονομασία 'Κυπρία συκή' για αυτό το είδος χρησιμοποιείται στην Κρήτη
Παραδοσιακές Συνταγές
Παστόσυκα
Παλαιότερα τα ξηρά άσπρα σύκα ονομάζονταν παστόσυκα, τα δε ξηρά βαζανάτα, μαξίλλες. Οι μαξίλλες παρασκευάζονται στην Πάφο. Οι πιο γλυκές και εύγευστες είναι αυτές της Λυσού και των Αρόδων (χωριά της…
Παραδοσιακές Συνταγές
Συκόπιττα
Μικρή πίτα, φτιαγμένη με μείγμα από πολτό σύκου, αμύγδαλα, γλυκάνισο και ροδόσταγμα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τηγανίτες με μέλι και παστά φρούτα
Στην πρωτότυπη αυτή συνταγή οι τηγανίτες, γλυκό της σύγχρονης διεθνούς κουζίνας, αποκτούν καθαρά τοπικό χαρακτήρα. Η γέμισή τους αποτελείται από αγνά υλικά της κυπριακής φύσης: σύκα παστά, σταφιδάκια…
Παραδοσιακές Συνταγές
Τυλιχτή με σύκα παστά
Η τυλιχτή, σιροπιαστή πίτα είναι αρκετά διαδεδομένη στην κυπριακή κουζίνα και απαντάται με πολλές παραλλαγές, κυρίως όσον αφορά τη γέμισή της. Αυτή η σύγχρονη συνταγή δημιουργεί μια νέα παραλλαγή του…
Παραδοσιακές Συνταγές
Χοιρινό φιλέτο γεμιστό
Υλικά της κυπριακής κουζίνας, όπως η λούντζα, το χαλλούμι, τα παστά σύκα και το λουκάνικο, συνοδεύουν το χοιρινό φιλέτο σε ένα σύγχρονο πιάτο, με μοντέρνο στήσιμο αλλά και παραδοσιακές βάσεις.…