ανέμισμαν,το

Μετά το αλώνεμαν, όταν το άχυρο ήταν πλέον αρκετά ψιλοκομμένο, ούτως ώστε να μπορούν να το τρώνε τα ζώα, έπρεπε ν’ αρχίσει το ανέμισμαν (το λίχνισμα) που ήθελε πολυχεριά. Το ανέμισμαν γινόταν υποχρεωτικά κατά τις ώρες που φυσούσαν οι θαλάσσιοι άνεμοι.
Αφού έκανε το σχήμα του σταυρού με τα ξυλόφτυαρκα [ξυλόφτυαρα] πάνω στον σωρό, ο πιο έμπειρος από τους παρόντες, χάραζε σέρνοντας τα πόδια, δύο παράλληλα αυλάκια που είχαν πέντε με έξι πόδια απόσταση μεταξύ τους και με εγκάρσια κατεύθυνση από αυτή του αέρα. Μεταξύ αυτών των δύο αυλακιών θα στοιβαζόταν και θα διαμορφωνόταν, με τα ξυλόφκυαρκα και τα θερνάτζια [ξύλινα οδοντωτά φτυάρια], το λαμνίν (ο σωρός). Ο σωρός δεν ήταν στρογγυλός αλλά επιμήκης ακολουθώντας την κατεύθυνση των δύο αυλακιών που χαράχτηκαν αρχικά. Αφού σκουπιζόταν καλά το υπόλοιπο μέρος του αλωνιού και ήταν όλα έτοιμα για το καθ’ εαυτό ανέμισμα, ζητούσαν άδεια από τον μεμούρη που ήταν υπεύθυνος για τη φορολογία της δεκάτης. Για να δοθεί άδεια ανεμίσματος από τον μεμούρη έπρεπε, σύμφωνα με οθωμανική διάταξη, να παρουσιαστούν σ’ αυτόν αποδείξεις ότι ο γεωργός είχε πληρώσει όλους τους, μέχρι τη μέρα εκείνη, οφειλόμενους φόρους. Η διάταξη αυτή, όμως δεν εφαρμόστηκε ποτέ, εκτός βέβαια από τις περιπτώσεις πλουσίων και δύστροπων γεωργών, διότι σύμφωνα με μαρτυρία του Σακελλάριου θεωρείτο ως πολύ σκληρή.
«Πέντε- έξι εργάτες, οι ανεμιστάδες, ανέβαιναν στον σωρό και λίχνιζαν πρώτα με τα τσαττάλια. Όταν χώριζε λίγο το σιτάρι από το άχυρο χρησιμοποιούσαν τα θερνάτζια και στο τέλος όταν βαρούσε ο σωρός γιατί είχε φύγει το πιο πολύ άχυρο χρησιμοποιούσαν τα ξυλόφκυαρα» (Κυπριανού 1990, 44).
Στέκονταν τότε στη σειρά οι ανεμιστάδες με τον αέρα να φυσά πλευρικά και χρησιμοποιώντας τα θερνάτζια και τα ξυλόφκυαρκα σήκωναν και έριχναν το μάλαμαν λίγο-λίγο στον αέρα για να χωρίσει. Πρώτα, κοντά στους ανεμιστά(δ)ες, έπεφταν τα κόντυλα, μετά ο καρπός και πιο πέρα το άχυρο. Μια γυναίκα που κρατούσε μια σαρκάν [σάρωθρο] έσπρωχνε προς τους ανεμιστές το μάλαμα που είχε πέσει κοντά τους και δεν είχε χωρίσει καλά (Ιωνάς 2001, 58-59, 67-69).

Σύμφωνα με περαιτέρω περιγραφές, κατά το λίχνισμα μάζευαν και έστηναν, δηλαδή στοίβαζαν, το μάλαμα σε έναν σωρό που λεγόταν «λαμνί» και είχε πλάτος 2 μέτρα, ύψος 2-3 πόδια και μήκος 10-15 μέτρα. Μετά 6-8 άνδρες, πολλές φορές και δέκα, άρχιζαν το ανέμισμα με τα θερνάτζια ή φερνάτζια. Το φερνάτζιν έμοιαζε σαν φτυάρι με πυκνά σκαψίματα στην άκρη σε σχήμα V. Ενώ ένας άντρας ανέμιζε, μια γυναίκα δίπλα σκούπιζε συνεχώς προς τα πίσω το άχυρο και τα «κόντυλα» που ξεχώριζαν.
Το ανέμισμαν γινόταν κατά τις απογευματινές ώρες που φυσούσε ο άνεμος δυτικός (λίβας) ή νότιος. Ανέβαιναν λοιπόν οι άνδρες πάνω στο στοιβαγμένο μάλαμα και άρχιζαν το ανέμισμα.
Κατά την πρόοδο του ανεμίσματος έφευγε το άχυρο και έμενε ο σπόρος του σιταριού ή του κριθαριού που τον ανέμιζαν και πάλι με το ξυλόφτυαρο [φτυάρι μονοκόμματο από ξύλο] για να αφαιρέσουν τα κόντυλα [τα χοντρά κομμάτια του κορμού του σιταριού ή κριθαριού] που ήταν αναμεμειγμένα με τον σπόρο. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούσαν και τις σαρκές [σκούπες από μαζιά ή θρουμπιά]. Το γέννημαν [η σοδειά] ύστερα από αυτή τη διαδικασία σχημάτιζε ένα αρκετά μακρόστενο σωρό, τη «βέρκα». Κατόπιν το καθάριζαν από κάθε ξένη ουσία με ένα κόσκινο, το οποίο είχε μεγάλες τρύπες, το αρβάλιν (Πίπης 2000, 102-103 και Μιχαλακοπούλου-Χαραλάμπους 1998, 322).