«Λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου»
Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας
Ψήνονταν πάνω στην "πλάκαν", είδος πέτρας πάχους περίπου 3 εκατοστών που είναι στρογγυλεμένη και λεία και τοποθετείται πάνω στα κάρβουνα.
Ονομασία - Προέλευση
Οι λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου [Ριζοκάρπασο,το = κατεχόμενη κοινότητα της επαρχίας Αμμοχώστου] είναι τρυπητές πίττες οι οποίες ψήνονταν πάνω στην «πλάκαν», είδος πέτρας πάχους περίπου 3 εκατοστών που είναι στρογγυλεμένη και λεία και τοποθετείται πάνω στα κάρβουνα (Υπουργείο Γεωργίας 2011, λήμμα 28 - Λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου).
ΕΤΥΜ. < λάγανον (Ανδριώτης). Κατά Καραποτόσογλου, από μτγν. λαλάγγη < περσ. lalang (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα λαγγόπιττα - λαλαγγόπιττα,η, 245)
Ετοιμάζεται η χαλαρή ζύμη, η οποία είναι παχύρευστος χυλός από αλεύρι, νερό και προζύμι (πιθανή προσθήκη μικρής ποσότητας άλατος). Η ζύμη σκεπάζεται και τοποθετείται σε ζεστό μέρος για να «μπει» [μπαίνω (για το ζυμάρι) = φουσκώνω]. Στη συνέχεια, η πλάκα «πυρώννεται» [πυρών(ν)ω = θερμαίνω], στάζεται λάδι πάνω σ’ αυτήν και αλείφεται για να μην κολλά. Ρίχνεται σταδιακά ο χυλός πάνω στην πλάκα για να ψηθεί. Όταν ψηθεί από τη μία πλευρά, γυρίζεται και από την άλλη μέχρι να ψηθεί (Ιωαννίδου 2007, Ντοκιμαντέρ: Με γέφυρα τη γευστική μας παράδοση).
Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος
Οι λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου καταναλώνονταν ζεστές ή κρύες με μέλι ή χαρουπόμελο ή/και έψημαν [έψημαν,το = το πετιμέζι] (Υπουργείο Γεωργίας 2011, λήμμα 28 - Λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου).
Οι λαγγόπιττες είναι είδος πίττας την οποία έψηναν πάνω σε «πλάκαν» στο Ριζοκάρπασο για τη νηστεία της γιορτής του Ιωάννη του Προδρόμου στις 29 Αυγούστου (Κυπρή - Πρωτοπαπά 1997, 149-150).
Δεν είναι γνωστές οποιεσδήποτε συμβολικές χρήσεις.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Μέσα από τη βιβλιογραφία φαίνεται ότι λαγγόπιττες παρασκευάζονταν και σε άλλες περιοχές της Κύπρου, ειδικά σε χωριά της Πάφου, σε διάφορες παραλλαγές (Υπουργείο Γεωργίας 2011, λήμμα 28 - Λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου).
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. (1997), Παραδοσιακά Ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.
Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2011), Γαστρονομικός χάρτης της Κύπρου, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.
Ντοκιμαντέρ:
Ιωαννίδου Μ. (2007), Ντοκιμαντέρ: Με γέφυρα τη γευστική
μας παράδοση
Πηγή φωτογραφίας:
«Λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου» (Υπουργείο Γεωργίας)
Στάλω Λαζάρου, Αργυρώ Ξενοφώντος
Παραδοσιακές Συνταγές
Ελιόπιττες ή ελιωτές
Συχνά οι ελιόπιττες έχουν τη μορφή μικρής στρογγυλής πίτας και περιέχουν ολόκληρες ελιές. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ζυμωμένες με κομμάτια ελιών, κρεμμύδι και κόλιανδρο/δυόσμο, ή να είναι…
Παραδοσιακές Συνταγές
Καραόλοι με το ρύζι
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο. Φτιαχνόταν ολόχρονα και ιδιαίτερα σε περιόδους νηστείας, όπως η Σαρακοστή.
Παραδοσιακές Συνταγές
καττιμέριν,το
"Πιάνω το φύλλο 'πού τη μια πλευρά τζ̆αι φέρνω το στην άλλη πλευρά, έτσι ώστε να γίνει μια τετράγωνη πιττούλα. Βάλλω το τηγάνι πάνω στο γκάζι με λίγο φυστικέλαιο. Όταν βράσει, ρίχνω το μέσα μια 'πού…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαγγόπιττες
Οι λαγγόπιττες παρασκευάζονταν παραδοσιακά στο Ριζικάρπασο στις 29 Αυγούστου, δηλαδή ανήμερα της γιορτής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, αλλά και κυρίως ανήμερα της γιορτής του Τιμίου Σταυρού…
Τρόφιμα
λαλάγγια ή λαλάντζ̆ια (λαλάντζια) - λαλαγγκούδκια - γερούδκια,τα
Είδος τηγανίτων, λουκουμάδες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πισιήδες Κακοπετριάς
Το φύλλο της ζύμης καλύπτεται με αμύγδαλα και κανέλα, τυλίγεται σε ρολό και κόβεται σε κομμάτια. Αφού τηγανιστούν, οι πισιήδες μελώνονται σε σιρόπι μελιού.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πίττες ρυζιαστές
Η γέμιση από ρύζι περιέχει επίσης τηγανισμένο κρεμμύδι, μάραθο και ζάχαρη. Οι ρυζιαστές πίτες τηγανίζονται και σερβίρονται ζεστές, με λίγο μέλι από πάνω.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πούλλες
Η ζύμη ανοίγεται σε φύλλο, καλύπτεται με λάδι, ζάχαρη και κανέλα, τυλίγεται και στρίβεται. Ακολούθως, οι πίτες ψήνονται στο φούρνο. Το γλυκό αυτό συνηθιζόταν παλαιότερα σε περιόδους νηστείας και η…
Παραδοσιακές Συνταγές
Τασιηνόπιττες
Πολύ νόστιμες, γλυκιές πίτες της κυπριακής κουζίνας. Καθώς είναι άλαδες, παρασκευάζονται και καταναλώνονται συνήθως σε περιόδους αυστηρής νηστείας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τρυπητές
Παλιότερα χρησιμοποιούσαν για τη συνταγή αυτή προζύμι και έψηναν τις τρυπητές στη γάστρα, μια λεπτή πέτρα την οποία τοποθετούσαν πάνω στη φωτιά με τα ξύλα. Η συνταγή προέρχεται από τον Κάθηκα της…
Παραδοσιακές Συνταγές
Φλαουνόπιττα
Η συνταγή, που εμφανίστηκε στα νεότερα χρόνια, περιλαμβάνει αρκετά από τα συστατικά των φλαούνων, γνωστών κυπριακών αρτοσκευασμάτων του Πάσχα. Έτσι, το εναλλακτικό αυτό είδος κέικ θυμίζει γευστικά…