Τρυπητές με χαρουπόμελο (Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013).
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Παλιότερα χρησιμοποιούσαν για τη συνταγή αυτή προζύμι και έψηναν τις τρυπητές στη γάστρα, μια λεπτή πέτρα την οποία τοποθετούσαν πάνω στη φωτιά με τα ξύλα. Η συνταγή προέρχεται από τον Κάθηκα της επαρχίας Πάφου.
Ονομασία - Συνταγή
Λεπτές πίτες με μαγιά ή προζύμι, σερβιρισμένες με μέλι ή ζάχαρη.
Η ονομασία τρυπητές οφείλεται στις μικρές τρύπες, που έχουν στην επιφάνειά τους οι πίτες, λόγω της παρασκευής τους με μαγιά ή προζύμι.
¼ του κιλού αλεύρι φαρίνα
¼ του κιλού χωριάτικο αλεύρι
1 πρέζα αλάτι
½ κουταλάκι μαγιά
Χλιαρό νερό (όσο πάρει)
Βάζουμε σε μια λεκάνη το χωριάτικο αλεύρι και τη φαρίνα.
Προσθέτουμε το αλάτι και τη μαγιά.
Ρίχνουμε χλιαρό νερό και ανακατεύουμε με κτυπητήρι μέχρι να σχηματιστεί χυλός.
Αφήνουμε το χυλό για ½ ώρα να ξεκουραστεί και να φουσκώσει.
Βάζουμε ένα αντικολλητικό τηγάνι σε χαμηλή φωτιά και αφού ζεσταθεί ρίχνουμε λίγο χυλό.
Περιμένουμε να στερεοποιηθεί το μείγμα και μετά το αναποδογυρίζουμε για μερικά δευτερόλεπτα.
Σερβίρουμε τις τρυπητές ζεστές, με μέλι ή ζάχαρη.
(Κυριάκος Χαραλάμπους, Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013)
Ψήσιμο σε λεπτή πέτρα/αντικολλητικό τηγάνι.
Παλιότερα χρησιμοποιούσαν για τη συνταγή αυτή προζύμι και έψηναν τις τρυπητές στη γάστρα, μια λεπτή πέτρα την οποία τοποθετούσαν πάνω στη φωτιά με τα ξύλα (Κυριάκος Χαραλάμπους, Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Παρόμοιο έδεσμα με τις τρυπητές ήταν οι λαγγόπιττες, οι οποίες παρασκευάζονταν παραδοσιακά στο Ριζικάρπασο στις 29 Αυγούστου, δηλαδή ανήμερα της γιορτής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, αλλά και κυρίως ανήμερα της γιορτής του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου, μέρες κατά τις οποίες οι χριστιανοί νήστευαν (βλ. κατηγορία "Συνταγές", λήμμα "Λαγγόπιττες").
Καταγραφή:
Κυριάκος Χαραλάμπους (14 ετών, μαθητής του Γυμνασίου Αγίας Παρασκευής Γεροσκήπου) από αφήγηση της Μητροδώρας Σωκράτους (80 ετών, Κάθηκας). Βλ. Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής (2014). Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013 (επιμ. Πετρούλα Χατζηττοφή), Αδημοσίευτα στοιχεία.
Πετρούλα Χατζηττοφή
Τρόφιμα
Γεννόπιττες
Ψωμιά των Χριστουγέννων. Οι γεννόπιττες είχαν στρογγυλό σχήμα και μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από αυτό των ψωμιών. Τις στόλιζαν (πλούμιζαν) με μικρά φύλλα, μικρά σταυρουδάκια κλπ.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γεννόπιττες
Παραδοσιακά, μεγάλα ψωμιά των Χριστουγέννων. Οι γεννόπιττες διακοσμούνταν συνήθως με σταφίδες ή με διάφορα "πλουμιά" (σχέδια, μοτίβα). Χαρακτηριστικότερο "πλουμί" ήταν ο σταυρός, καμωμένος από…
Παραδοσιακές Συνταγές
Διπλόπιττες με κορνιώτικο μέλι
"Κρατώντας το ρολό από τις δύο άκρες, το στρίβουμε. Στη συνέχεια τυλίγουμε τις δύο άκρες αντίστροφα σε σχήμα σαλιγκαριού και στο τέλος γυρίζουμε τον ένα σαλίγκαρο πάνω στον άλλο." (Θεογνωσία Ανδρέου…
Τρόφιμα
Ελιόπιττα ή ελιωτή
Οι ελιόπιττες είναι ορεκτικώτατες και ευγευστότατες, διότι με τη θερμότητα εκχύνεται μέσα σε αυτές το λάδι από τις ελιές. Φαρμακίδου ΞΠ (2003, σελ. 302)
Παραδοσιακές Συνταγές
Ελιόπιττες ή ελιωτές
Συχνά οι ελιόπιττες έχουν τη μορφή μικρής στρογγυλής πίτας και περιέχουν ολόκληρες ελιές. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ζυμωμένες με κομμάτια ελιών, κρεμμύδι και κόλιανδρο/δυόσμο, ή να είναι…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαγγόπιττες
Οι λαγγόπιττες παρασκευάζονταν παραδοσιακά στο Ριζικάρπασο στις 29 Αυγούστου, δηλαδή ανήμερα της γιορτής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, αλλά και κυρίως ανήμερα της γιορτής του Τιμίου Σταυρού…
Τρόφιμα
λαγγόπιττες Ριζοκαρπάσου,οι
Ψήνονταν πάνω στην "πλάκαν", είδος πέτρας πάχους περίπου 3 εκατοστών που είναι στρογγυλεμένη και λεία και τοποθετείται πάνω στα κάρβουνα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαόπιττες
"Στα πιο παλιά χρόνια ετρατάραν τους φιλοξενούμενους τους. Τις φτιάχναμε όταν είχαμε περίσσεμα που τη μίλλα του χοίρου, ειδικά τα Χριστούγεννα που εβρέθετουν ούλο το σόι." (Μαρίνα Κάττου, Βουνί…
Παραδοσιακές Συνταγές
Λυτρατζιένες με νορό
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο. Για την παρασκευή της ζύμης για τις πίτες, το αλεύρι ζυμώνεται με τυρόγαλο, αλάτι και λάδι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιταρόπιττες
Μικρές τηγανητές πίτες, παρόμοιες με μπουρέκια. Η συνταγή προέρχεται από τα Λεύκαρα της ορεινής επαρχίας Λάρνακας, όπου και φτιάχνεται με μανιτάρια της αναθρήκας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Ξινιατόπιττες
Τα κομμένα άγρια χόρτα προστίθενται σε ήδη έτοιμη ζύμη ψωμιού, και στη συνέχεια με το μείγμα αυτό πλάθονται μικρές στρογγυλές πίτες.
Τρόφιμα
πισ̆ί(δ)ες (πισί(δ)ες),οι
Οι πισ̆ίες σερβίρονταν με ζάχαρη, με μέλι ή με χαρουπόμελο. Ήταν ένα συνηθισμένο παρασκεύασμα από ζυμάρι που παρασκευαζόταν σε πολλές περιστάσεις. Παρασκευάζονταν ως δώρο προς τη λεχώνα μετά…
Παραδοσιακές Συνταγές
σ̆σ̆επαστές (σσεπαστές) με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,οι
Οι σσεπαστές με γέμιση από χόρτα ονομάζονταν χορτόπιττες ή χορτερές. Περιείχαν αυτοφυή χόρτα όπως άγρια σπανάκια, άγρια λάχανα (σέσκουλα), λαψάνες, ξινιατούς και άλλα είδη χόρτων που μαζεύονταν από…
Παραδοσιακές Συνταγές
Σιηννόπιττες
Ριζοκαρπασίτικη συνταγή. Οι σιηννόπιττες πλάθονται πολύ λεπτές και είναι τραγανές σαν παξιμάδι.
Τρόφιμα
Σιηννόψωμο
Με τους καρπούς του κοινού σχίνου φτιάχνουν στην Κάσο τις πικάντικες σχινόπιτες και στην Κύπρο τα σχινόψωμα ή σχινόπιττες, οι οποίες μοιάζουν με τις τριμιθόπιττες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τασιηνόπιττες
Πολύ νόστιμες, γλυκιές πίτες της κυπριακής κουζίνας. Καθώς είναι άλαδες, παρασκευάζονται και καταναλώνονται συνήθως σε περιόδους αυστηρής νηστείας.
Παραδοσιακές Συνταγές
τιτσιρ(ιδ)όπιττες,οι
Πρόκειται για πίτες με τιτσιρίδες, τηγανητά, δηλαδή, κομμάτια χοιρινού λίπους.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τριμιθθόπιττες
Οι λεπτές αυτές πίτες είναι τραγανές σαν παξιμάδια. Εκτός από τα τρεμίθια, μπορεί να περιέχουν και σταφιδάκια.
Παραδοσιακές Συνταγές
τσιππόπιττες,οι
Οι τσιππόπιττες, εξαιρετικά μυρωδάτες πίτες, φτιάχνονταν την περίοδο της Απόκρεω και κατά τις Σήκωσες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χαλλουμόπιττες ή χαλλουμωτές
Οι παραδοσιακές χαλλουμόπιττες παρασκευάζονται με την προσθήκη κομματιών χαλλουμιού και δυόσμου σε απλή ζύμη για ψωμί, κι έχουν συνήθως το σχήμα μικρών στρογγυλών ψωμιών.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χορτόπιττες
Η συνταγή δεν διαφέρει πολύ από αυτή για ελιόπιτες. Τα υλικά αναμειγνύονται κατευθείαν στη ζύμη.