"Όταν δήννει κόμπο το σιρόπι πάνω στο κουτάλι είναι έτοιμο. Αφαιρώ τις οδοντογλυφίδες και το βάζω σε γυάλινα δοχεία κλειστά." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)
Ονομασία - Συνταγή
Γλυκό του κουταλιού νεράντζι.
Εκδοχή Α΄
50 κιτρόμηλα
5 κιλά ζάχαρη
5-6 ποτήρια νερό
Εκδοχή Β΄
2 κιλά ζάχαρη
10 νεράντζια κιτρόμηλα
1 1/2 κουτάλι της σούπας λεμόνι
2 φακελάκια βανίλια
1 ποτήρι αλεύρι
Εκδοχή Α΄
"Πιάνω τα κιτρόμηλα και τα τρίβω στον τρίφτη για να φκει η φλούδα τους.
Πιάνω το μαχαίρι και τα κόβω το καθένα σε 4 μοίρες.
Βάζω τα μέσα στη κατσαρόλα με νερό ως ότου να τα χώνει. Το αφήνω να χογλάσει και το κατεβάζω από τη φωτιά.
Σιωνώνω (αδειάζω) το νερό το βραστό και βάλλω κρυό.
Πιάνω οδοντογλυφίδες και μια μια μοίρα τυλίγω την να γίνει τυλικτό.
Τα βάζω μέσα στην κατσαρόλα με νερό να τα χώνει. Για τέσσερις μέρες πρέπει να του αλλάζω το νερό μια φορά τη μέρα για να ξιπικρίσει. Την πέμπτη μέρα πλυνίσκω το καλά.
Βάλλω του την ζάχαρη και 5-6 ποτήρια νερό μόνο γιατί το κιτρόμηλο κατεβάζει νερό από μόνο του. Το βάζω σε σιγανή φωτιά να ψηθεί σιγά σιγά.
Όταν δήννει κόμπο το σιρόπι πάνω στο κουτάλι είναι έτοιμο. Αφαιρώ τις οδοντογλυφίδες και το βάζω σε γυάλινα δοχεία κλειστά."
(Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)
Εκδοχή Β΄
Τρίβουμε τα νεράντζια πάνω σε λεπτό τρίφτη, αφού τα έχουμε πλύνει.
Τα κόβουμε σε 3 ή 4 ίσα μέρη αφαιρούμε την εσωτερική φλούδα. Τυλίγουμε τα κομμάτια και τα δένουμε σε μια κλωστή.
Όταν τα δέσουμε τα σκεπάζουμε με νερό και τα βάζουμε στη φωτιά να πάρουν βράση.
Αφήνουμε τη φλούδα να φουσκώσει 4 μέρες. Κάθε μέρα αλλάζουμε το νερό με κρύο και τ' αφήνουμε να ψηθούν πολύ καλά. Η επιτυχία τους εξαρτάται από το καλό ψήσιμο.
Όταν ψηθούν τα στραγγίζουμε, τα ραντίζουμε με κρύο νερό και αφαιρούμε την κλωστή.
Τα βάζουμε στην κατσαρόλα και τους ρίχνουμε τη ζάχαρη, νερό και το λεμόνι. Τα αφήνουμε ένα βράδυ να διαλυθεί η ζάχαρη.
Τα βάζουμε στη φωτιά και τα αφήνουμε να πάρουν μερικές βράσεις.
Τα κατεβάζουμε και τα αφήνουμε ως την άλλη μέρα.
Τα βάζουμε στη φωτιά και τα αφήνουμε να δέσουν. Τα ξαφρίζουμε και προσθέτουμε τη βανίλια.
Όταν κρυώσουν τα βάζουμε σε γυάλινα δοχεία.
(Χαραλάμπους 2006, 302)
Βράσιμο.
Δέσιμο με σιρόπι.
Με τον ίδιο τρόπο γίνεται και το γλυκό περγαμόντο (Χαραλάμπους 2006, 302).
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Παλαιότερα το κερνούσαν στους αρραβώνες (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Απόσπασμα συνέντευξης από την κα. Πέπα Φρίξου:
"Ερώτηση: Υπήρχαν ιδιαίτερες περιπτώσεις όπου φτιαχνόταν το γλυκό κυτρόμηλο; Μήπως συνδέεται με κάποιο έθιμο, με κάποια εκδήλωση;
Απάντηση: Όχι. Το κερνούσαν στους αρραβώνες.
Ερώτηση: Από πού έμαθες τη συνταγή;
Απάντηση: Από τη μητέρα μου.
Ερώτηση: Μήπως έκανες κάποιες αλλαγές-τροποποιήσεις στη συνταγή (υλικά, αναλογία υλικών, μέθοδος παρασκευής, τρόπος φύλαξης, τρόπος ή μέσα ψησίματος);
Απάντηση: Όχι.
Ερώτηση: Είναι τοπική συνταγή, που την φτιάχνουν;
Απάντηση: Την φτιάχνουν και σε άλλα ορεινά χωριά που έχουν κιτρόμηλα. "
Χαραλάμπους, Π. (2006). Επτακώμη: από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα, Λάρνακα.
Προφορική μαρτυρία:
Πέπα Φρίξου, 61 ετών από την Πάχνα Λεμεσού. Καταγραφή: Ζηνοβία Χαραλάμπους, Οκτώβρης 2010. Επιμέλεια: Στάλω Λαζάρου
Ζηνοβία Χαραλάμπους, Στάλω Λαζάρου, Ελένη Χρίστου