Γλυκό κυδώνι.
Άδεια δημοσίευσης: Υπουργείο Γεωργίας.
"Καθαρίζεις τα κυδώνια με το μαχαίρι. Καθαρίζεις τη φλούδα και τα κουκούτσια για να μεν μείνει σκληρό τζιαι να μεν τρώεται. Σε μια λεκάνη βάλλεις νερό και λεμόνι και τα βάζεις μέσα για να μην μαυροκοκκινήσουν, να μείνουν άσπρα." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)
Ονομασία - Συνταγή
Γλυκό του κουταλιού κυδώνι.
Εκδοχή Α΄
2 κιλά κυδώνια
2 κιλά ζάχαρη
12 μεγάλα λεμόνια
Εκδοχή Β΄
1 ½ κιλό κυδώνια
1 κιλό ζάχαρη
Λεμόνια
Κιούλι (αρμπαρόριζα)
Εκδοχή Γ΄
1200 γρ. κυδώνια (όχι άγουρα)
1 ½ κιλό ζάχαρη
Χυμό δύο λεμονιών
1 κλωναράκι κιούλι (αρμπαρόριζα)
Χυμό ½ λεμονιού για το τελείωμα του γλυκού
Εκδοχή Α΄
"Παίρνεις τα κυδώνια από το περβόλι.. Αν είναι μεγάλα κόφκεις τα σε τέσσερις μοίρες, αν εν μικρά σε θκυο. Μπορείς αν θέλεις να το κόψεις τζιαι μικρά μικρά..
Καθαρίζεις τα κυδώνια με το μαχαίρι. Καθαρίζεις τη φλούδα και τα κουκούτσια για να μεν μείνει σκληρό τζιαι να μεν τρώεται. Σε μια λεκάνη βάλλεις νερό και λεμόνι και τα βάζεις μέσα για να μην μαυροκοκκινήσουν, να μείνουν άσπρα.
Τα βάζεις σε μια κατσαρόλα στη φωτιά και τα αφήνεις όσο να βράσουν.
Πλυνίσκεις (πλένεις) τα 2 φορές για να κρυάνουν και βάλλεις τους τέλεια λλίο νερό, ένα-δυο ποτήρια.
Το βάλλω στη φωτιά να βράσει λίγο για να μαλακώσει γιατί είναι σκληρό.
Μετά προσθέτεις 2 σακκούλια ζάχαρη και σφίγγεις 6 λεμόνια μεγάλα και ρίχνεις το ζουμί τους.
Το κυδώνι σφίγγει τζιαι βγάζει το νερό του. Στο τέλος καταστήνεις το. Παίρνει περίπου μια μέρα για να καταστηθεί.
Για να καταλάβεις ότι εν έτοιμο πιάνεις με το κουτάλι λλιο σιρόπι που την κατσαρόλα τζιαι βάλλεις το στο πιάτο. Αν μεινίσκει στρογγυλό/μαζεμένο σημαίνει εψήθηκε. Άμαν απλωθεί σημαίνει θέλει άλλο λλίο ψήσιμο."
(Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)
Εκδοχή Β΄
Πλένουμε τα κυδώνια καλά, τα καθαρίζουμε και τα κόβουμε σε 2 κομμάτια ή σε πολύ μικρά κομματάκια.
Τα ρίχνουμε σε νερό με λεμόνι, βάζουμε νερό να βράσει και βάζουμε μετά τα κυδώνια να ψηθούν και να μαλακώσουν.
Όταν μαλακώσουν τα βάζουμε από το βραστό στο κρύο νερό με λεμόνι και τα αφήνουμε για μισή ώρα.
Τα στραγγίζουμε και τα βάζουμε σε κατσαρόλα μεγάλη. Τους ρίχνουμε από πάνω τη ζάχαρη, ένα φλιτζάνι νερό με μια κουταλιά λεμόνι. Τα αφήνουμε για ένα βράδυ και την άλλη μέρα τα ψήνουμε σε δυνατή φωτιά προσέχοντας να μην πάρουν σκούρο χρώμα.
Προσθέτουμε το κιούλι και ακόμα μια κουτάλια λεμόνι.
Όταν δέσει το σιρόπι τα κατεβάζουμε από τη φωτιά . Όταν κρυώσει, το βάζουμε σε μπουκάλες για 2-3 μέρες στον ήλιο.
(Μαρίνα Κοιλιαρη, Κυπερούντα)
Εκδοχή Γ΄
Καθαρίζουμε και πλένουμε τα κυδώνια.
Τα κόβουμε σε τρία κομμάτια και τα ρίχνουμε σε κατσαρόλα με νερό και το χυμό των λεμονιών, έτσι που να τα καλύπτει το νερό.
Τα βάζουμε στη φωτιά και τα αφήνουμε να ψηθούν. Προσέχουμε να μην λιώσουν.
Αδειάζουμε το νερό και ρίχνουμε τη ζάχαρη. Δεν προσθέτουμε άλλο νερό, γιατί τα κυδώνια απορροφούν αρκετό νερό.
Τα αφήνουμε δύο με τρείς ώρες μέχρι να κατεβάσουν τα υγρά τους.
Τα βάζουμε στη φωτιά και ψήνουμε μέχρι να πυκνώσει το σιρόπι.
Την άλλη μέρα τα βάζουμε πάλι στη φωτιά και αφήνουμε ξανά το σιρόπι
να δέσει.
Προς το τέλος ρίχνουμε το κιούλι και τον χυμό του λεμονιού. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και αφήνουμε το γλυκό να κρυώσει εντελώς. Το βάζουμε στη συνέχεια σε γυάλινα αποστειρωμένα βάζα.
(Κυθραιώτου 2013, 61)
Βράσιμο.
Δέσιμο με σιρόπι.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Απόσπασμα συνέντευξης από την κα. Πέπα Φρίξου:
Ερώτηση: Υπήρχαν ιδιαίτερες περιπτώσεις όπου φτιαχνόταν το γλυκό κυδώνι; Μήπως συνδέεται με κάποιο έθιμο, με κάποια εκδήλωση;
Απάντηση: Όχι.
Ερώτηση: Από πού έμαθες τη συνταγή;
Απάντηση: Από τη μητέρα μου.
Ερώτηση: Μήπως έκανες κάποιες αλλαγές-τροποποιήσεις στη συνταγή (υλικά, αναλογία υλικών, μέθοδος παρασκευής, τρόπος φύλαξης, τρόπος ή μέσα ψησίματος);
Απάντηση: Όχι.
Ερώτηση: Είναι τοπική συνταγή, που την φτιάχνουν;
Απάντηση: Την φτιάχνουν και σε άλλα ορεινά χωριά που έχουν κυδώνια.
Ερώτηση: Πόσο συχνά κάνεις γλυκό κυδώνι τώρα;
Απάντηση: 3-4 φορές, το Νοέμβριο.
Ερώτηση: Πόσο συχνά τα έφτιαχνες προηγουμένως;
Απάντηση: 2 φορές το Νοέμβριο.
Κυθραιώτου, Φ. (2013). Γαστρονομικός οδηγός Μαραθάσας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία.
Προφορικές μαρτυρίες:
Μαρίνα Κοιλιάρη, Κυπερούντα (βλ. Κούρρη, Π. και Λαζάρου, Σ. (επιμ.) (2007). Παραδοσιακές συνταγές του χωριού Κυπερούντα, Αδημοσίευτα στοιχεία).
Πέπα Φρίξου, 61 ετών από την Πάχνα Λεμεσού. Καταγραφή: Ζηνοβία Χαραλάμπους, Οκτώβρης 2010. Επιμέλεια: Στάλω Λαζάρου.
Ζηνοβία Χαραλάμπους, Στάλω Λαζάρου / Πετρούλα Χατζηττοφή
1. Καθαρίζουμε τα κυδώνια.
Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους
2. Τοποθετούμε τα κυδώνια σε χυμό λεμονιού.
Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους
3. Βάζουμε τα κυδώνια σε κατσαρόλα και τα αφήνουμε να κοχλάσουν.
Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους
4. Αφού ξεπλύνουμε τα κυδώνια με κρύο νερό, τα βάζουμε στη φωτιά μέχρι να μαλακώσουν.
Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους
5. Προσθέτουμε τη ζάχαρη.
Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους
6.Είναι έτοιμο , όταν δέσει το σιρόπι.
Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους
Ελέγχουμε εάν το σιρόπι έδεσε.
Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους
Ελέγχουμε εάν το σιρόπι έδεσε.
Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους
Κυδώνια.
Γλυκό κυδώνι.
Κυθραιώτου 2013, 61.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό αχλάδι
"Ξεφλουδίζουμε τα αχλάδια χωρίς να κόψουμε το κοτσανάκι τους. Βάζουμε το τηγάνι στη φωτιά, προσθέτουμε τα αχλάδια στο σιρόπι και τα γυρίζουμε δύο φορές." (Ελευθερία Βαλανίδου, Αγρίδια)
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό βαζανάκι
"Βάλλω τα στην κατσαρόλα με 3-4 ποτήρια νερό, με κιούλι και γαρίφαλα για να δώσει μυρωδιά. Βάλλω και τρεις φέττες λεμονιού για να φύει η μυρωδιά του βαζανιού. " (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό γκρέιπφρουτ
Είδος γλυκού από ένα ιδιαίτερο φρούτο της οικογένειας των εσπεριδοειδών. Η ελαφριά πικράδα που αφήνει ως γεύση, καθώς και το άρωμά του, είναι χαρακτηριστικά.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό καρυδάκι
"...βάζουμε σε κάθε καρυδάκι μια κούννα καβουρδισμένη. Ετοιμάζουμε το σιρόπι και βάζουμε μέσα τα καρυδάκια να κοχλάσουν. Κοχλάζουμε τα καρυδάκια και τις τρεις επόμενες μέρες μέχρι να δέσει το…
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό κιτρομηλάκι πράσινο
Είδος γλυκού του κουταλιού με πολύ έντονο άρωμα, γλυκόπικρη γεύση και χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα.Η συνταγή του είναι η ίδια με αυτή για το γλυκό λεμονάκι πράσινο.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό κιτρόμηλο
"Όταν δήννει κόμπο το σιρόπι πάνω στο κουτάλι είναι έτοιμο. Αφαιρώ τις οδοντογλυφίδες και το βάζω σε γυάλινα δοχεία κλειστά." (Πέπα Φρίξου, Πάχνα Λεμεσού)
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό κκεράζι
Για την αφαίρεση των κουκουτσιών χρησιμοποιούνται σήμερα ειδικά εργαλεία. Παλαιότερα, οι γυναίκες μεταχειρίζονταν για τον ίδιο σκοπό μεταλλικά τσιμπιδάκια των μαλλιών.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό κολοκούι
Το γλυκό αυτό έχει συνήθως το χαρακτηριστικό σχήμα σούστας (ελατηρίου), που δημιουργείται με τη χρήση ειδικού εργαλείου κατά το κόψιμο του κολοκυθιού.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό μανταρίνι
Για την παρασκευή του γλυκού προτιμούνται μικρά, ώριμα αλλά και σφιχτά μανταρίνια κλημεντίνες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό μήλο
Ιδιαίτερα γνωστή για την παραγωγή γλυκών του κουταλιού και άλλων προϊόντων από μήλα είναι η Κυπερούντα. Η συνταγή για το γλυκό μήλου από το χωριό αυτό προαπαιτεί μήλα όχι πολύ μικρά, και αν είναι…
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό ντομάτα
Αν και συνήθως καταναλώνονται φρέσκες ή διατηρούνται σε μορφή σάλτσας ή λιαστές, οι ντομάτες χρησιμεύουν επίσης για την παρασκευή γλυκού του κουταλιού. Ιδανικές για την παρασκευή γλυκού είναι…
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό παττίχα
Εποχικής παρασκευής γλυκό του κουταλιού. Παρασκευάζεται το καλοκαίρι από τη φλούδα ενός ιδιαίτερα αγαπημένου, δροσιστικού φρούτου της εποχής.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό περγαμόντ
"Τυλίγουμε τα κομμάτια της φλούδας σε ρολό και τα δένουμε με κλωστή ή τα στερεώνουμε με οδοντογλυφίδες. Τα βάζουμε σε νερό για 3-4 μέρες και τα βράζουμε μια φορά τη μέρα αλλάζοντάς τους το νερό." (…
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό πορτοκάλι
Το πορτοκάλι, αγαπημένο εσπεριδοειδές φρούτο, χρησιμοποιείται ακόμη και ολόκληρο για την παρασκευή γλυκού του κουταλιού. Κατάλληλες ποικιλίες είναι τα Μέρλιν και Γιάφφα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό σύκο
"Πιάνεις τα σύκα, τα τρυπάς και βάλλεις μέσα την κούvνα. Μεσ' στη λεμονάδα προσθέτεις τρία σακούλια ζάχαρη και βάζεις την κατσαρόλα στη φωτιά. Την αφήνεις να καταστηθεί για δύο ώρες και είναι έτοιμο…
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό του ανθού
Για την παρασκευή αυτού του εξαιρετικά μυρωδάτου γλυκού χρησιμοποιούνται τα πέταλα από άνθη νεραντζιάς, λεμονιάς, πορτοκαλιάς, ή ακόμη και άλλων εσπεριδοειδών φρούτων.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό τριαντάφυλλο
Παρασκευάζεται κυρίως στην περιοχή Αγρού-Κυπερούντας από μυρωδάτα, ανοιξιάτικα ροδοπέταλα του Απρίλη και του Μάη. Δείτε σε βίντεο την διαδικασία παρασκευής του γλυκού:Μέρος Α, Μέρος Β.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό φοινίκι
Τα φοινίκια, καρποί με ιδιαίτερα γλυκιά γεύση, γεμίζονται με αμύγδαλα και διατηρούνται σε σιρόπι με ζάχαρη. Έτσι, αποτελούν ένα νόστιμο είδος γλυκού του κουταλιού.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό φράουλα
Οι φράουλες, που θα χρησιμοποιήσουμε, πρέπει να είναι γερές, μεγάλες, αλλά όχι πολύ ώριμες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γλυκό χρυσόμηλο
"..βάζουμε το χρυσόμηλο σε πλατιά κατσαρόλα και ρίχνουμε από πάνω το σιρόπι. Βράζουμε το γλυκό σε δυνατή φωτιά μέχρι να δέσει. Προσθέτουμε τη βανίλια και μια κουταλιά λεμόνι και τα αφήνουμε ακόμη…
Τρόφιμα
Γλυκόν αμυγδάλου
Παραδοσιακό γλυκό της περιοχής Κούρη- Ξυλούρικου, με βασική πρώτη ύλη την αμυγδαλόψιχα. Περιέχει ζάχαρη και διάφορα αρώματα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κολοκούθκια με κυδώνι
"Κόβουμε τα κολοκυθάκια σε μικρά κομμάτια και τα βάζουμε στην κατσαρόλα. Χύνουμε το ντοματοχυμό, το νερό, το αλάτι και κόβουμε τα κυδώνια κύβους μέσα στην κατσαρόλα." (Γεωργία Νεοκλέους και Ραφαέλλα…
Τρόφιμα
Κυπριακά Γλυκά
Τα περισσότερα γλυκά ή «γλυτζιστικά» όπως τα αποκαλούσαν οι Κύπριοι, αυτά που εμείς θεωρούμε μέχρι σήμερα παραδοσιακά, έλκουν την καταγωγή τους από την αρχαιότητα και από το Βυζάντιο, όπως μαρτυρούν…
Παραδοσιακές Συνταγές
Μαρμελάδα κυδώνι
Βάζουμε τις φλούδες μέσα σε μια κατσαρόλα, τις σκεπάζουμε με νερό και τις βάζουμε στη φωτιά να ψηθούν. Όταν κατεβάσουν τον χυμό τους, τις περνούμε από το σουρωτήρι. Ανάλογα με το χυμό βάζουμε ίση…
Παραδοσιακές Συνταγές
Όσπρια (φασολάκι παστό) με κυδώνια
"Βάζουμε στη φωτιά τα φασολάκια με νερό να βράσουν και προς το τέλος βάζουμε και τα κυδώνια." (Παναγιώτα Ιωάννου, Κυπερούντα)
Παραδοσιακές Συνταγές
ρετσ̆έλλια (ρετσέλλια),τα
Η συνταγή προέρχεται από την περιοχή της Μαραθάσας, όπου και παρασκευαζόταν μεγάλη ποικιλία γλυκών με βάση τον μούστο του σταφυλιού. Στη συγκεκριμένη συνταγή, για τα ρετσέλλια χρησιμοποιούνται μήλα ή…