μυλλόπιττες,οι

Ονομασία - Συνταγή

Κυπριακή Ονομασία

μυλλόπιττες ή πίττες του τηανιού

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Πρόκειται για πίτες με λαρδί.

Τοπικό όνομα εδέσματος

Μιλλόπιττα

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

ΕΤΥΜ. < μύλλα + πίττα

Υλικά Συνταγής

Εκδοχή Α΄και Β΄:
3 μέρη αλεύρι
1 μέρος σιμιγδάλι λεπτό
λίγο αλάτι
νερό χλιαρό να γίνει η ζύμη πολύ σφικτή
μύλλα

Εκτέλεση Συνταγής

Εκδοχή Α΄:
Το ζυμάρι φτιάχνεται 2-3 ώρες πριν για να φουσκώσει και να μαλακώσει. Ανοίγεται φύλλο πολύ λεπτό, αλείφεται παντού με λειωμένο λαρδί, διπλώνεται και ξαναλείφεται.
Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται 2-3 φορές.
Στη συνέχεια, το φύλλο τυλίγεται, στρίβεται στις 2 άκρες προς τα δεξιά και αριστερά και κόβεται σε πίτες. Ξανανοίγονται στρογγυλές σε πάχος ενός εκατοστού.
Τηγανίζονται σε μπόλικο λαρδί, σε σιγανή φωτιά.
Σερβίρονται ζεστές με μέλι από πάνω (Αθανασιάδου 1985, 89).

Εκδοχή Β΄:
Ζυμώνουμε ζύμη σφικτή με αλεύρι του τόπου, σιμιγδάλι, λίγο άλας και χλιαρό νερό. Αφήνουμε τη ζύμη να μαλακώσει για 2-3 ώρες. Ανοίγουμε μεγάλο και πολύ λεπτό φύλλο με διάμετρο περίπου 80 με 100 εκατοστά. Αλείφουμε με τη χλιαρή - για να λειώσει - μύλλαν όλη την επιφάνεια.
Ακολούθως, διπλώνουμε το φύλλο και το ξανααλείφουμε. Αυτό γίνεται μέχρι να σχηματιστεί ένα κουλούρι διαμέτρου πέντε περίπου εκατοστών.
Μετά στρίβουμε τις δύο άκριες σε αντίθετη κατεύθυνση 5-6 φορές.
Κόβουμε σε κομμάτια περίπου τεσσάρων εκατοστών το κάθε ένα. Ακολούθως, τα ανοίγουμε σε πάχος λιγότερο από ένα εκατοστό και διάμετρο περίπου 15 εκατοστά.
Τις τηγανίζουμε σε μπόλικη μύλλαν και σε σιγανή φωτιά. Τις μελώνουμε και τις σερβίρουμε ζεστές (Ριζοκαρπασίτικες συνταγές 2010).

Μέθοδος Μαγειρέματος

τηγάνισμα ή ψήσιμο στον φούρνο

Η μυλλόπιτα στο Ριζοκάρπασο ψηνόταν σε πλάκα, ενώ στην Πάφο στη σάτζ̆ην. Στο χωρίο Κάτω Δρυς τηγανίζεται στον τταβάν, πήλινο σκεύος (Κυπρή και Πρωτοπαπά 1997, 240-280).

Συνταγή

Ζύμη:
3 μέρη αλεύρι
1 μέρος σιμιγδάλι λεπτόs
λίγο αλάτι
νερό χλιαρό να γίνει η ζύμη πολύ σφικτή

Διαδικασία

Το ζυμάρι το φτιάχνεται2-3 ώρες πριν για να φουσκώσει και να μαλακώσει. Τότε φύλλο πολύ λεπτό ανοίγεται που αλείφεται παντού με λιωμένο λαρδί (λιωμένη μίλλα), διπλώνεται και ξαναλείφεται . Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται 2-3 φορές. Στη συνέχεια το φύλλο τυλίγεται, στρίβεται τις 2 άκρες προς τα δεξιά και αριστερά, και κόβεται τη ζύμη με το λαρδί σε πίττες. Ξανανοίγονται στρογγυλές σε πάχος ενός εκατοστού. Τηγανίζονται σε μπόλικο λαρδί σε σιγανή φωτιά. Σερβίρονται ζεστές με μέλι από πάνω (Κυπριανού Χ.Στ.,1985)

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία

Σύμφωνα με τον Παύλο Ξιούτα, πρόκειται για εξαίρετο γλυκό για διακεκριμένους ξένους και φίλους (Ξιούτας 1978, 151).

Παρασκευαζόταν κυρίως στη περιοχή της Καρπασίας (Κυπρή και Πρωτοπαπά 1997, 240-280).

Εορταστικές Περιστάσεις

Στο χωριό Παλαίκυθρο της επαρχίας Λευκωσίας οι μυλλόπιτες προσφέρονταν στους θεριστάδες ως «ποθερκά», για τον εορτασμό που σηματοδοτούσε το τέλος του θερισμού (Κυπριανού 1992).

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Αστοί

Γυναίκες

Θεριστάδες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

19ος - 20ός αι.

Συμπληρωματικά Στοιχεία

** Για τις μυλλόπιττες γενικά, βλ. λήμμα μυλλόπιττα,η στην κατηγορία Τρόφιμα.

Βιβλιογραφία

Αθανασιάδου Α. (1985), «Συνταγές ζυμαρικών από κατεχόμενα χωριά της Κύπρου», Λαογραφική Κύπρος 15,35, 82-93.

Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. (1997), Παραδοσιακά Ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.

Ξιούτας Π. (1978), Κυπριακή λαογραφία των ζώων, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XXXVIII, Λευκωσία.

Διαδικτυακή πηγή:

Εκδόσεις «Ριζοκάρπασον» (2010), Ριζοκαρπασίτικες συνταγές (http://www.rizokarpason.com/sintages1.htm).

Πηγή φωτογραφίας:

«Μυλλόπιττες σε τσέστον»

Ερευνητής/Καταχωρητής

Δήμητρα Δημητρίου / Στάλω Λαζάρου, Αργυρώ Ξενοφώντος

Σχετικό Περιεχόμενο