ελιές τσακκιστές,οι

Πράσινες ελιές που για την παρασκευή τους τις χτυπούσαν (τις τσάκκιζαν) με πέτρα.

Ονομασία - Προέλευση

Κυπριακή Ονομασία

ελιές τσακκιστές

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Πρόκειται για πράσινες ελιές που για τη παρασκευή τους τις χτυπούσαν (τις τσάκκιζαν) με πέτρα.

Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Ονομάζονται τσακκιστές, επειδή για τη παρασκευή τους τις τσακκίζουν, τις χτυπούν με πέτρα.

Μέθοδος Εξασφάλισης

Συλλογή

Μέθοδος Επεξεργασίας

Στα τέλη Αυγούστου ή στις αρχές Σεπτεμβρίου όταν οι ελιές ήταν ακόμα πράσινες οι Κύπριοι μάζευαν μικρή ποσότητα ελιών για να παρασκευάσουν ελιές τσακκιστές (Χατζηκώστας 1995, 149-154).

Για τη παρασκευή των τσακκιστών ελιών, οι γυναίκες τσάκκιζαν, χτυπούσαν με μια πέτρα τις ελιές, τις ξεπίκριζαν με νερό και χυμό λεμονιού για 6-8 ημέρες και στη συνέχεια τις διατηρούσαν σε άλμη (Υπουργείο Γεωργίας 2010, Διατήρηση ελιών, 3).

Στο Δίκωμο, τις πράσινες ελιές τις μάζευαν για πρώτη φορά στις 15 Αυγούστου. Έκοβαν ελιές πράσινες, τις έσπαζαν και τους έβαζαν σκόρδο και κόλιανδρο (Μαυροκορδάτος 2003, 310).

** Για τη συνταγή των τσακκιστών ελιών, βλ. ελιές πράσινες τσακκιστές,οι στην κατηγορία Παραδοσιακές Συνταγές.

Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος

Διατροφική Αξία

Τις τσακκιστές ελιές τις σέρβιραν με ψιλοκομμένο σκόρδο, κόλιανδρο και ελαιόλαδο (Υπουργείο Γεωργίας 2010, Διατήρηση ελιών, 4).

Το συνηθέστερο προσφάγι των αγροτών που βρίσκονταν στα χωράφια ήταν ψωμί με ελιές (Ιωνάς 2001).

Εορταστικές Περιστάσεις

Σήμερα σε όλες τις εορταστικές περιστάσεις στο κυπριακό τραπέζι βρίσκουμε ελιές (σχόλιο Δημητρίου Δήμητρα, 2011).

Χρήση από Ηλικιακές Ομάδες

Παιδιά

Χειρωνάκτες

Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία

Χρονολογία

19ος - 21ος αι.

Συμπληρωματικά Στοιχεία

** Για την ελιά γενικά, βλ. το λήμμα ελιά,η στην κατηγορία Τρόφιμα. Για διάφορες άλλες παραλλαγές διατήρησης και κατανάλωσης ελιών, βλ. στην κατηγορία Τρόφιμα τα λήμματα: ελιές κουμνιαστές,οι και ελιές ξιδάτες,οι. Επίσης, στην κατηγορία Παραδοσιακές Συνταγές, βλ. τα λήμματα: ελιές μαύρες,οι και ελιές ξιδάτες,οι.

Βιβλιογραφία

Ιωνάς Ι. (2001), Τα παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧΧΧVΙΙ, Λευκωσία.

Μαυροκορδάτος Γ. Ι. (2003), Δίκωμο: Το χθες και το σήμερα, Λευκωσία.

Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010), Διατήρηση ελιών και παρασκευάσματα από ελιές, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.

Χατζηκώστας Λ. (1995), «Η ελιά στο χωριό μου την εποχή του μεσοπολέμου», Λαογραφική Κύπρος 25,45, 149-154.

Πηγή φωτογραφίας:

«Ελιές τσακκιστές» (Γ. Γρούτας)

Ερευνητής/Καταχωρητής

Δήμητρα Δημητρίου, Σάββας Πολυβίου, Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες