φιδές στο σ̆έριν (σέριν),το

«Φιδές αλευρωμένος, μόλις μετά την παρασκευή του»

"Παίρνουμε λίγο-λίγο ζυμάρι και το πλάθουμε με το χέρι μας μέχρι να γίνει λεπτό. Το κόβουμε σε μικρά κομματάκια" (Προφ. μαρτυρία: Αθηνά Καμίντζη, 45 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).

Ονομασία - Συνταγή

Κυπριακή Ονομασία

φιδές στο σ̆έριν

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

φιδές φτιαγμένος στο χέρι

Ο φιδές κατασκευαζόταν λεπτός και μικρός χωρίς τρύπες (Κυπριανού 1992, 69).

Υλικά Συνταγής

1 κιλό αλεύρι
1 φλιτζανάκι ελαιόλαδο
½ κουταλάκι αλάτι
νερό για ζύμωμα βραστό (όσο χρειαστεί)

Εκτέλεση Συνταγής

Φτιάχνουμε ζυμάρι και το αφήνουμε για μισή ώρα να ξεκουραστεί.
Παίρνουμε λίγο-λίγο ζυμάρι και το πλάθουμε με το χέρι μας μέχρι να γίνει λεπτό.
Το κόβουμε σε μικρά κομματάκια.
Τα αφήνουμε να ξεράνουν περίπου 4-7 μέρες.
(Προφ. μαρτυρία: Αθηνά Καμίντζη, 45 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κούρρη και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).

Μέθοδος Μαγειρέματος

αποξήρανση

Ο φιδές μαγειρευόταν βραστός και σερβίρονταν με τρίμμαν [τρίμμαν,το = τριμμένο χαλλούμιν (τυρί) για τα μακαρόνια]. Μπορούσε όμως να κοκκινιστεί ή στον φούρνο ή στην κατσαρόλα και να μαγειρευτεί σαν πιλάφι με φιδέ μόνο ή να αναμιχθεί με πλιγούρι και να γίνει πιλάφι μικτό (Κυπριανού 1992, 69).

Συνταγή

ΥΛΙΚΑ

1 κιλό αλεύρι
1 φλιτζανάκι ελαιόλαδο
½ κουταλάκι αλάτι
νερό για ζύμωμα βραστό ( όσο χρειαστεί )

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Κάνουμε ζυμάρι το αφήνουμε για μισή ώρα να ξεκουραστεί.
Παίρνουμε λίγο λίγο ζυμάρι και το πλάθουμε με το χέρι μας μέχρι να γίνει λεπτό.
Το κόβουμε σε μικρά κομματάκια.
Τα αφήνουμε να ξεράνουν περίπου 4-7 μέρες.

Αθηνά Καμίντζη - 45 ετών
Κυπερούντα

Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος

Εορταστικές Περιστάσεις

Ο φιδές συνηθιζόταν και στους γάμους. Από την προηγούμενη Κυριακή του γάμου έρχονταν οι κοπέλες στο σπίτι της νύφης και τον κατασκεύαζαν μαζί με τα μακαρόνια (Κυπριανού 1992, 69-70).

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

19ος - 20ός αι.

Συμπληρωματικά Στοιχεία

Η Παναγιώτα Χρ. Κυπριανού, γράφοντας για την κοινότητά της το Παλαίκυθρο, σημειώνει πως για το κόψιμο του φιδέ μαζεύονταν κατά τις γιορτές ή Κυριακές οι φίλες και οι γειτόνισσες στο σπίτι κάποιας και τη βοηθούσαν να κόψει τον φιδέ, γιατί η κατασκευή του χρειαζόταν πολυχεριά. Η ίδια τους το σνταπέδιδε και τις βοηθούσε σε άλλη γιορτή ή Κυριακή. Έτσι, κατά τις γιορτές ή Κυριακές του καλοκαιριού γέμιζαν τα στενά από κοπέλες και ηλικιωμένες που έκοβαν φιδέ σε πανέρια και τα έβαζαν στον ήλιο να στεγνώσουν (Κυπριανού 1992, 70).

** Για τον φιδέ γενικά, βλ. λήμμα φιδές,ο στην κατηγορία Τρόφιμα.

Βιβλιογραφία

Κούρρη Π. και Λαζάρου Σ. (επιμ.) (2007), Παραδοσιακές συνταγές του χωριού Κυπερούντα (αδημοσίευτα στοιχεία).

Κυπριανού Π. Χρ. (1992), «Λαογραφικά του Παλαίκυθρου», Λαογραφική Κύπρος 42 (παράρτημα), 1-101.

Πηγή φωτογραφίας:

«Φιδές αλευρωμένος, μόλις μετά την παρασκευή του» (Agus02, https://www.flickr.com/photos/agus02/8298476448/)

Ερευνητής/Καταχωρητής

Στάλω Λαζάρου, Αργυρώ Ξενοφώντος

Φωτογραφίες

Σχετικό Περιεχόμενο

Παραδοσιακές Συνταγές

καττούες του φούρνου,οι

Συνταγή των νεότερων χρόνων από το Κούρδαλι της ορεινής επαρχίας Λευκωσίας. Αφού βράσουν ελαφρά σε κατσαρόλα, τα μακαρόνια ψήνονται στον φούρνο, σε μείγμα με αβγά, γάλα, χαλλούμιν και δυόσμο.

Τρόφιμα

μακαρόνια ροανάτα ή κουλλουρωτά,τα

Λεπτά μακαρόνια.

Παραδοσιακές Συνταγές

Μακαρόνια του σιερκού

"Όταν είναι έτοιμο το ζυμάρι μας, κόβουμε ένα κομμάτι μικρό και το τρίβουμε με τα χέρια μας, έτσι ώστε να βγουν μικρά κομματάκια (μακριά και λεπτά)." (Χριστιάνα Σταύρου, Αγία Φύλα)

Παραδοσιακές Συνταγές

μακαρόνια του φούρνου,τα

"Μέσα στο ταψί βάζουμε τα μακαρόνια και από πάνω τον κιμά. Στο τέλος, προσθέτουμε την κρέμα. Από πάνω ρίχνουμε λίγη αναρή τριμμένη" (Προφ. μαρτυρια: Παναγιώτα Σάββα, Άγιος Ιωάννης Αγρού - Λεμεσός).

Τεχνικές Παραγωγής

μακαρόνια τρυπητά (με σκλινίτζ̆ιν),τα

Το σκλινίτζιν είναι λεπτό καλαμοειδές άκρο από τοπικούς θάμνους και στη συγκεκριμένη συνταγή χρησιμοποιείται για την παρασκευή μακαρονιών με τρύπα στη μέση.

Τρόφιμα

μακαρόνια τρυπητά,τα

Παραδοσιακές Συνταγές

μακαρόνια χωρκάτικα με αρνί,τα

Το αρνί τσιγαρίζεται ελαφρά και ψήνεται με βράσιμο σε νερό. Στη συνέχεια, τα χωριάτικα μακαρόνια ψήνονται στον ζωμό του.

Παραδοσιακές Συνταγές

Πατάτες γιαχνί χωρίς ντομάτα, με σπιτικό φιδέ

Οι πατάτες κόβονται σε κύβους και βράζονται σε ζωμό κότας, μαζί με τον σπιτικό φιδέ και τσιγαρισμένο κρεμμύδι. Η συνταγή προέρχεται από το Λιοπέτρι της επαρχίας Αμμοχώστου. Σε σπίτια γεωργών…

«Ραβιόλες κορνιώτικες με ανάλατη αναρή και φρέσκο δυόσμο»

Παραδοσιακές Συνταγές

ραβ(κ)ιόλες κορνιώτικες με αναρή,οι

Σ' αυτή την τοπική παραλλαγή της συνταγής για ραβιόλες, η αναρή αντικαθιστά το χαλούμι ως βάση της γέμισης, ενώ η ζάχαρη δίνει στα ζυμαρικά ελαφρά γλυκιά γεύση.

Παραδοσιακές Συνταγές

ραβιόλες,οι

Πολύ εύγευστα ζυμαρικά, που ψήνονται σε ζωμό κοτόπουλου και σερβίρονται με μπόλικο τρίμμα χαλλουμιού και δυόσμου.

Παραδοσιακές Συνταγές

Ρεβίθια με ζυμαρικά

Φαγητό που συνδυάζει δημιουργικά όσπρια και ζυμαρικά, με πλούσια αρώματα από την προσθήκη μαϊντανού, ρίγανης και δεντρολίβανου.

Παραδοσιακές Συνταγές

Τουμάτσια

Κυπριακή εκδοχή για λαζάνια. Τα τουμάτσια ψήνονται σε ζωμό κότας και σερβίρονται με τρίμμα από αναρή (μυζήθρα) ή χαλλούμι. Εναλλακτικά, βράζονται σε νερό και σερβίρονται σαν σούπα, αφού προστεθούν…

Τρόφιμα

Τουμάτσια

Τα συγκεκριμένα ζυμαρικά τα διέκριναν σε μεγάλα τετράγωνα κομμάτια, τα τουμάτσια ή λαζάνια, και σε μικρότερα τετράγωνα, οπότε τα έλεγαν τουμακκούθκια ή λαζανούθκια.