"Κόβουμε τους λουκουμάδες με ένα μικρό κουταλάκι και τους ρίχνουμε στο καυτό λάδι. Αφού ροδοκοκκινίσουν, τους βάζουμε να στραγγίσουν σε ένα τρυπητό και τους ρίχνουμε στο κρύο σιρόπι" (Προφ. μαρτυρία: Γεωργία Νεοκλέους, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Ονομασία - Συνταγή
λουκουμάδες
Εκδοχή Α΄:
1 κιλό αλεύρι
2 μέτριες πατάτες βρασμένες
1 πρέζα άλας
1 φακελάκι μαγιά
νερό
ηλιανθέλαιο για τηγάνισμα
ζάχαρη άχνη για πασπάλισμα
Για το σιρόπι:
2 ποτήρια ζάχαρη
2 ποτήρια νερό
Eκδοχή Β:
7 φλιτζάνια αλεύρι (½ χωριάτικο, ½ φαρίνα)
½ κ.γ. αλάτι
1 φακελάκι μαγιά
1-2 μέτριες πατάτες βρασμένες
χλιαρό νερό
Για το σιρόπι:
6 φλιτζάνια νερό
4 φλιτζάνια ζάχαρη
κανέλα, γαρίφαλα και λεμόνι
Εκδοχή Γ΄:
1 κιλό αλεύρι χωριάτικο
1 φακελάκι μαγιά αυτόματη
½ κουταλάκι κοφτό αλάτι
5 ½ φλιτζάνια χλιαρό νερό
1 κουταλάκι μαστίχα κοπανισμένη
μισό κουταλάκι κανέλα
λάδι για τηγάνισμα
ζάχαρη ή μέλι
Εκδοχή Α΄:
Ετοιμάζουμε το σιρόπι. Ανακατεύουμε τη ζάχαρη με το νερό.
Αλέθουμε τις βρασμένες πατάτες σε blender με λίγο νερό και τις ρίχνουμε σε μεγάλη λεκάνη. Προσθέτουμε το αλάτι και τη μαγιά.
Βάζουμε το αλεύρι και ανακατεύουμε, ώσπου να γίνει παχύρευστος χυλός.
Αφήνουμε το μείγμα σε δροσερό μέρος μέχρι να φουσκώσει.
Σ’ ένα βαθύ τηγάνι βάζουμε μπόλικο ηλιανθέλαιο να κάψει.
Κόβουμε τους λουκουμάδες με ένα μικρό κουταλάκι και τους ρίχνουμε στο καυτό λάδι.
Αφού ροδοκοκκινίσουν, τους βάζουμε να στραγγίσουν σε ένα τρυπητό και τους ρίχνουμε στο κρύο σιρόπι.
Πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη (Προφ. μαρτυρία: Γεωργία Νεοκλέους, 60 ετών, Κυπερούντα - Λεμεσός, στις Κουρρή και Λαζάρου 2007, αδημοσίευτα στοιχεία).
Εκδοχή Β΄:
Κοσκινίζουμε το αλεύρι με το αλάτι και προσθέτουμε τη μαγιά.
Βράζουμε τις πατάτες, τις καθαρίζουμε και τις πολτοποιούμε.
Τις βάζουμε στα υπόλοιπα υλικά και ζυμώνουμε με χλιαρό νερό να γίνει χυλός.
Αφήνουμε τον χυλό για μια ώρα περίπου να φουσκώσει.
Ετοιμάζουμε το σιρόπι.
Βάζουμε στο τηγάνι μπόλικο λάδι και το αφήνουμε να ζεσταθεί.
Με το ένα μας χέρι παίρνουμε λίγο χυλό και με το άλλο χέρι τον κόβουμε με το κουτάλι της σούπας και τον ρίχνουμε στο τηγάνι. Κάθε φορά βάζουμε το κουτάλι σε νερό.
Στη συνέχεια, βάζουμε τους λουκουμάδες στο σιρόπι με μια κουτάλα τρυπητή, για λίγο, τους αφαιρούμε και τους σερβίρουμε (Υπουργείο Γεωργίας 2006, Κυπριακά παραδοσιακά παρασκευάσματα, 54).
Εκδοχή Γ΄:
Ανακατεύουμε όλα τα υλικά μαζί για να γίνουν χυλός.
Σκεπάζουμε το μείγμα με πετσέτες για να φουσκώσει. Χρειάζεται δύο ώρες.
Βράζουμε σε μεγάλη κατσαρόλα το λάδι.
Τοποθετούμε δίπλα μας ένα ποτήρι με νερό και μέσα σ’ αυτό ένα κουτάλι. Παίρνουμε με το αριστερό μας χέρι ένα κομμάτι ζύμης και κλείνουμε το χέρι μας σε γροθιά. Με το υγρό κουτάλι κόβουμε το κομμάτι της ζύμης που εξέχει σε μέγεθος καρυδιού και ρίχνουμε στο καυτό λάδι.
Κάθε τρία ξεροτήανα που κόβουμε, βουτάμε το κουτάλι στο ποτήρι
με το νερό.
Όταν φουσκώσουν και ψηθούν από τη μια μεριά, τα γυρίζουμε από την άλλη. Τα αφήνουμε να τηγανισθούν καλά.
Τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα σε πιατέλα. Τα πασπαλίζουμε με ζάχαρη ή μέλι και τα σερβίρουμε. Μπορούμε, επίσης, να τα ρίξουμε σε σιρόπι και να τα στραγγίξουμε (Κυθραιώτου 2013, 72).
τηγάνισμα
ΥΛΙΚΑ
1 κιλό αλεύρι
2 μέτριες πατάτες βρασμένες
1 πρέζα άλας
1 φακελάκι μαγιά
νερό
ηλιανθέλαιο για τηγάνισμα
ζάχαρη άχνη για πασπάλισμα
Σιρόπι
2 ποτήρια ζάχαρη
2 ποτήρια νερό
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Ετοιμάζουμε το σιρόπι. Ανακατεύουμε την ζάχαρη με το νερό.
Αλέθουμε τις βρασμένες πατάτες σε blender με λίγο νερό και τις ρίχνουμε σε μεγάλη λεκάνη. Προσθέτουμε το αλάτι και τη μαγιά.
βάζουμε το αλεύρι και ανακατεύουμε ώσπου να γίνει παχύρευστος χυλός.
Αφήνουμε το μείγμα σε δροσερό μέρος μέχρι να φουσκώσει.
Σ’ ένα βαθύ τηγάνι βάζουμε μπόλικο ηλιανθέλαιο να κάψει.
Κόβουμε τους λουκουμάδες με ένα μικρό κουταλάκι και τους ρίχνουμε στο καυτό λάδι.
Αφού ροδοκοκκινίσουν τους βάζουμε να στραγγίσουν σε ένα τρυπητό και τους ρίχνουμε στο κρύο σιρόπι.
Πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη.
Γιωργία Νεοκλέους
60 ετών
Κυπερούντα
Παλαιότερα προσέθεταν στη ζύμη λιωμένη πατάτα. Σήμερα όμως τους φτιάχνουν με μαγιά (σημ. Στάλω Λαζάρου).
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Οι λουκουμάδες συνηθίζονται στις πανηγύρεις και κατά την παραμονή και την ημέρα των Θεοφανείων (σημ. Στάλω Λαζάρου).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Κυθραιώτου Φ. (2013), Γαστρονομικός οδηγός Μαραθάσας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία.
Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωργίας (2010), Κυπριακά παραδοσιακά παρασκευάσματα, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, Λευκωσία.
Κούρρη Π. και Λαζάρου Σ. (επιμ.) (2007), Παραδοσιακές συνταγές του χωριού Κυπερούντα (αδημοσίευτα στοιχεία).
Πηγή φωτογραφίας:
«Λουκουμάδες στο τηγάνι» (Στάλω Λαζάρου)
Στάλω Λαζάρου, Βαρβάρα Γιάγκου / Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος