Τταβάς με πατάτες (Μαγειρεύω Κυπριακά 2013-2014).
Πηγή: Κατερίνα Λαζάρου.
Η εκδοχή αυτή του τταβά προέρχεται από το χωριό Βάσα Κοιλανίου. Οι γυναίκες του χωριού βάζουν στο φαγητό πατάτες, αρνίσιο κρέας, αρτυσιά και πάπρικα. Ο τταβάς σερβίρεται συνήθως στο κυριακάτικο τραπέζι.
Ονομασία - Συνταγή
Φαγητό με μικρά κομμάτια κρέας, πατάτες, κρεμμύδια, ντομάτες και άλλα υλικά, ψημένο στον φούρνο.
1 κιλό αρνί κομμένο σε κύβους
1½ κιλό πατάτες
2 μεγάλα κρεμμύδια
Ντομάτες ψιλοκομμένες
2 κουταλιές σούπας φυτικό βούτυρο (Spry)
2 κουταλάκια γλυκού αλάτι
½ κουταλάκι γλυκού μαύρο πιπέρι
1 κουταλιά της σούπας αρτυσιά (κύμινο) αλεσμένη
1 κουταλάκι γλυκού πάπρικα
Καθαρίζουμε τα κρεμμύδια και τα κόβουμε σε ροδέλες.
Καθαρίζουμε και κόβουμε τις πατάτες σε κύβους.
Βάζουμε το αρνί, τις πατάτες και τα κρεμμύδια σε μια κατσαρόλα ανοξείδωτη που μπαίνει σε φούρνο, μαζί με τις ψιλοκομμένες ντομάτες.
Προσθέτουμε το αλάτι, το πιπέρι, την πάπρικα και την αρτυσιά.
Βάζουμε το φυτικό βούτυρο.
Κλείνουμε την κατσαρόλα τοποθετώντας το καπάκι της και τη σφραγίζουμε καλά γύρω-γύρω με αλουμινόχαρτο για να μη βγαίνει έξω ο ατμός.
Προθερμαίνουμε τον φούρνο μας στους 290οC και αφήνουμε τον τταβά μας να ψηθεί για 90΄-120΄.
(Χριστίνα Παναγιώτου, Μαγειρεύω Κυπριακά 2013-2014)
Ψήσιμο στην κατσαρόλα, σε φούρνο.
Είναι καλύτερο να μην ανοίξουμε την κατσαρόλα μας μέχρι το τέλος, για να μην καεί το φαγητό μας (Χριστίνα Παναγιώτου, Μαγειρεύω Κυπριακά 2013-2014).
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Ο τταβάς απαντάται με πολλές παραλλαγές στον κυπριακό χώρο. Ιδιαίτερα γνωστός είναι ο τταβάς που προέρχεται από το χωριό Λεύκαρα. Εκεί, για να φτιάξουν το συγκεκριμένο φαγητό βάζουν ρύζι, κρέας, διάφορα λαχανικά και μπαχαρικά κι έπειτα το ψήνουν στον φούρνο.
Η συγκεκριμένη παραλλαγή τταβά, που καταγράφεται εδώ, προέρχεται από το χωριό Βάσα Κοιλανίου, όπου και συνδέεται με το κυριακάτικο τραπέζι. Αντί ρύζι, οι γυναίκες του χωριού βάζουν πατάτες. Χρησιμοποιούν επίσης αρνίσιο κρέας, αρτυσιά και πάπρικα.
(Χριστίνα Παναγιώτου, Μαγειρεύω Κυπριακά 2013-2014)
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Καταγραφή:
Χριστίνα Παναγιώτου (13 ετών, μαθήτρια του Γυμνασίου Ύψωνα) από αφήγηση του πατέρα της. Βλ. Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής (2014). Μαγειρεύω Κυπριακά 2013-2014 (επιμ. Πετρούλα Χατζηττοφή), Αδημοσίευτα στοιχεία.
Πετρούλα Χατζηττοφή
Παραδοσιακές Συνταγές
Αίγια ψητό
Κατά προτίμηση, το ψητό ψήνεται στον παραδοσιακό φούρνο με τα ξύλα. Αποκτά έτσι ένα ιδιαίτερο άρωμα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Αρνί ψητό
Φαγητό με κρέας, το οποίο συνηθιζόταν ιδιαίτερα στο κυριακάτικο τραπέζι ή στο γιορτινό γεύμα του Πάσχα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Αρνίσια φιλετάκια με πούλλες λεμονάτες και κόλιαντρο
Στη σύγχρονη αυτή συνταγή, τα φιλετάκια αρνιού συνοδεύονται με πούλλες που παρασκευάζονται κατά τον συνήθη παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή τηγανητές λεμονάτες με κόλιανδρο. Ο συνδυασμός κρέατος με κολοκάσι…
Τρόφιμα
αρτυσ̆ιά (αρτυσιά),η
Είδος μπαχαρικού, πολύ συνηθισμένο στον παραδοσιακό τταβά αλλά και σε άλλα εδέσματα.
Τρόφιμα
Γέλερμασι
Είδος γλυκιάς πατάτας. Το γέλερμασι καταναλωνόταν νωπό. Επίσης το μαγείρευαν όπως τις πατάτες τις αντιναχτές, δηλαδή τηγανιτό και ψημένο σε κρασί.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κουνέλι ψητό
Το κουνέλι μαρινάρεται πρώτα σε σάλτσα από κρασί, ξίδι και μυρωδικά, και στη συνέχεια ψήνεται στο φούρνο.
Σιτηρέσιο
Κρέας στη διατροφή των Κυπρίων, αναφορά του 1878
Bρήκα ότι το πρόβειο και το χοιρινό κρέας έχουν μια ιδιόμορφη γεύση στην Κύπρο. Πρώτα- πρώτα τα πρόβατα και τα γουρούνια βόσκουν στα λιβάδια και βρίσκουν εκεί μυρωδάτα αγριόχορτα. Ιδιαίτερα εύγευστος…
Παραδοσιακές Συνταγές
Οφτόν εις το λαβέζι
Το αρνίσιο κρέας βράζεται σε νερό στην κατσαρόλα μέχρι να ψηθεί και στη συνέχεια, αφού εξατμιστεί το νερό, τσιγαρίζεται στο ίδιο του το λίπος.
Παραδοσιακές Συνταγές
Οφτόν της τερατσιάς
Συνταγή από το Ριζοκάρπασο. Το κρέας τοποθετείται ανάμεσα σε στρώματα από κλαδιά χαρουπιάς, και ο πυρωμένος, παραδοσιακός φούρνος κλείνει καλά με λάσπη στις χαραμάδες του στομίου του, για να μην…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες αντιναχτές με λουκάνικα στην κατσαρόλλα
Η νεότερη αυτή συνταγή, που διασκευάζει με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο τη γνωστή συνταγή για πατάτες αντιναχτές, προέρχεται από τα Χανδριά της περιοχής Πιτσιλιάς (ορεινή επαρχία Λεμεσού). Το…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες γιαχνί με μάραθο
Συνταγή από τη Μαραθάσα. Ο μάραθος, ο οποίος υπάρχει σε αφθονία στην περιοχή και στον οποίο οφείλεται το όνομα της Μαραθάσας, αρωματίζει αρκετά γιαχνιστά πιάτα όπως οι γιαχνιστές πατάτες, τα φασόλια…
Παραδοσιακές Συνταγές
Τταβάς
Ο τταβάς είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κυπριακά φαγητά του φούρνου. Απαντάται σε διάφορες τοπικές παραλλαγές.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τταβάς κορνιώτικος
Ο κορνιώτικος τταβάς ψήνεται κατά προτίμηση στο ομώνυμο πήλινο σκεύος, που κατασκευάζεται επίσης στο χωριό Κόρνος.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τταβάς λευκαρίτικος
Ο λευκαρίτικος τταβάς παρασκευάζεται από αρνί ή κατσίκι και περιέχει επίσης ρύζι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τταβάς με κουνέλι
Ιδιότυπη παραλλαγή τταβά στην κατσαρόλα, από την Κυπερούντα. Το κουνέλι τηγανίζεται μαζί με κρεμμύδι, και στη συνέχεια το φαγητό σβήνεται με κρασί.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τταβάς νηστίσιμος
Εύγευστο και θρεπτικό φαγητό των νηστειών. Τα λαχανικά κόβονται σε κομμάτια και ψήνονται στο φούρνο, σε σάλτσα ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Ψητό με πατάτες
Το ψητό είναι το πλέον διαδεδομένο κυπριακό φαγητό με κοτόπουλο ή άλλο κρέας, ψημένο στο φούρνο. Συνδέεται κατεξοχήν με το οικογενειακό γεύμα της Κυριακής.
Παραδοσιακές Συνταγές
Ψητό στη φόρμα
Τα υλικά για το ψητό μπαίνουν σε φόρμα με τρύπα στο κέντρο, και η φόρμα τοποθετείται με τη σειρά της σε υποδοχή με άμμο, όπου και γίνεται το ψήσιμο. Παλαιότερα, το ψητό στη φόρμα φτιαχνόταν συνήθως…