Φλαούνες τσιαντούες ή παλασκούες. Ασγάτα, Λεμεσός, 2012.
Πηγή: Έλενα Χρίστου Μάκη.
"Συνήθιζαν να τις παίρνουν τα μικρά κορίτσια μαζί τους το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου στην εκκλησία και μετά το "Δεύτε λάβετε φως", έκοβαν και έτρωγαν. Η λειτουργία συνεχιζόταν ακόμη 1-2 ώρες." (Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός)
Ονομασία - Συνταγή
Πασχαλινό κυπριακό παρασκεύασμα, σε μορφή πίτας με σχήμα τσαντούλας.
Βλ. λήμμα φλαούνα στα τρόφιμα.
Για τη ζύμη:
5 κιλά αλεύρι
2 κουτιά γάλα φρέσκο, χλιαρό
1 βούτυρο σπράη
¾ του λίτρου φυστικέλαιο
1 κ.γ. αλάτι
Μέχλεπι, μαστίχα, κανέλα (κοπανισμένα καλά)
Προζύμι (στο μέγεθος 2 αυγών)
7 αυγά
Για το φωκό (γέμιση):
3 κιλά τυρί παφίτικο
1 κιλό κασκαβάλι
1 κιλό χαλούμι
1 αναρή φρέσκα
Για κάθε κιλό τυρί βάζουμε μια χούφτα αλεύρι και μια κουταλιά μπεικιν πάουτερ
6 αυγά για κάθε κιλό τυρί
1 κομμάτι προζύμι (στο μέγεθος 3 αυγών)
Μαστίχα, μέχλεπι, ψιλοκομμένο φρέσκο δυόσμο, κανέλα
2 φλιτζάνια σταφιδάκια (προαιρετικά)
Για επάλειψη:
4 αυγά κτυπημένα
Σησάμι
Για να φτιάξουμε τη ζύμη:
Κοσκινίζουμε σε μια λεκάνη το αλεύρι, προσθέτουμε το αλάτι, το
μπέικιν πάουντερ, το μέχλεπι, τη μαστίχα, την κανέλα και ανακατεύουμε καλά τα υλικά.
Προσθέτουμε το λάδι και ρυζιάζουμε το αλεύρι με τα δάχτυλα. Προσθέτουμε στη συνέχεια το προζύμι και το γάλα χλιαρό για να διαλυθεί το προζύμι και ζυμώνουμε να γίνει μια ζύμη κανονική.
Στη συνέχεια ανοίγουμε λεπτά φύλλα πάχους ½ εκατοστού και κόβουμε πίτες στρογγυλές ή τετράγωνες στο μέγεθος που θέλουμε.
Περνούμε την εξωτερική πλευρά της πίτας σε σησάμι, προσθέτουμε ανάλογο φωκό και κλείνουμε στο σχήμα που θέλουμε τις φλαούνες.
Πριν τις ψήσουμε τις αλείφουμε με κτυπημένο αυγό και σησάμι και τις ψήνουμε σε ζεστό φούρνο για 1 ώρα περίπου.
Για να φτιάξουμε το φωκό:
Για να φτιάξουμε τις φλαούνες ετοιμάζουμε το φωκό 2 ½ ώρες πιο πριν.
Τρίβουμε το τυρί 1 μέρα πριν για να στεγνώσει.
Προσθέτουμε το αλεύρι, το τυρί, δυόσμο, μέχλεπι, κανέλα μαστίχα και μπέικιν πάουτερ και ανακατεύουμε καλά.
Παραμερίζουμε στο πλάι το μείγμα και βάζουμε τα αυγά διαλύοντας μέσα σε αυτά το προζύμι. Στη συνέχεια αναμειγνύουμε όλο το μείγμα.
(Πίτσας Χαραλάμπους, 62 ετών, Ασγάτα, Λεμεσός)
Ψήσιμο σε φούρνο.
Βλ. σχόλια στο λήμμα φλαούνες, στην ενότητα "Συνταγές".
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Βλ. σχόλια στο λήμμα φλαούνες , στην ενότητα "συνταγές".
Συνήθιζαν να τις παίρνουν τα μικρά κορίτσια μαζί τους το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου στην εκκλησία και μετά το " Δεύτε λάβετε φως", έκοβαν και έτρωγαν. Η λειτουργία συνεχιζόταν ακόμη 1-2 ώρες.
(Σημ. Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός)
Βλ. σχόλια στο λήμμα φλαούνες, στην ενότητα "συνταγές".
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Βλ. σχόλια στο λήμμα φλαούνες, στην ενότητα "συνταγές".
Προφορική μαρτυρία:
Πίτσα Χαραλάμπους, 62 ετών, Ασγάτα, Λεμεσός. Καταγραφή: Έλενα Χρίστου Μάκη, 2012.
Έλενα Χρίστου Μάκη / Στάλω Λαζάρου
1. Η σκάφη, στην οποία ζύμωναν παραδοσιακά οι γυναίκες.
Πηγή: Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός, 2012.
2. Απλώνουμε σε μια πετσέτα το σησάμι, πάνω στο οποίο τοποθετούμε τις πίτες.
Πηγή: Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός, 2012.
3. Τοποθετούμε την πίτα πάνω στο σησάμι, για να κολλήσει στην κάτω επιφάνεια.
Πηγή: Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός, 2012.
4. Γεμίζουμε την κάθε πίτα με τον φωκό και σχηματίζουμε τις φλαούνες.
Πηγή: Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός, 2012.
5. Προσθέτουμε και το χερούλι σε κάθε φλαούνα.
Πηγή: Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός, 2012.
6.Οι φλαούνες τσιαντούες ή παλασκούες , ψημένες!
Πηγή: Έλενα Χρίστου Μάκη, Ασγάτα, Λεμεσός, 2012.
Παραδοσιακές Συνταγές
αβκωτές,οι
Κυπριακό πασχαλινό έδεσμα. "Στην περιφέρεια του φύλλου βάζουμε δύο λωρίδες ζυμαριού αφού τις πλάσουμε. Βάζουμε μέσα τη ζύμη (περίπου μια χούφτα) και στη μέση το αβγό. Με άλλες δύο λωρίδες, πιο…
Παραδοσιακές Συνταγές
αβκωτές,οι, κουκκουρκά,η, κουλλούρκα μυλλωμένα,τα
Συνταγή για ζύμωμα κουλουριών και παξιμαδιών, με τη χρήση ζωικού ή φυτικού λίπους. Το ίδιο ζυμάρι το χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή αβκωτών, πασχαλινών ζυμωμάτων διαφόρων μορφών με κόκκινο αβγό…
Παραδοσιακές Συνταγές
Αρνί ψητό
Φαγητό με κρέας, το οποίο συνηθιζόταν ιδιαίτερα στο κυριακάτικο τραπέζι ή στο γιορτινό γεύμα του Πάσχα.
Τρόφιμα
Γαλένα
Πασχαλινά κουλούρια. Τα γαλένα φτιάχνονταν σε ορισμένες περιοχές, κυρίως στην Πάφο, και ήταν ζυμωμένα με ζάχαρη και γάλα.
Τρόφιμα
Έθιμα σχετιζόμενα με παρασκευή τροφίμων κατά την Μεγάλη Βδομάδα
Όταν οι οικοκυρές έβαζαν τις φλαούνες στο φούρνο, χόρευαν γύρω απ' αυτόν και κτυπώντας τα χέρια τους τραγουδούσαν:"Κότσσινες σαν τα καντήλιατζαl ψηλές σαν τα Kαμίνια"Σοφοκλέους (2004, σελ 147-149)
Παραδοσιακές Συνταγές
Κουλλούρκα κορνιώτικα
".. κόβουμε από τη ζύμη ένα κομμάτι, το περνάμε μέσα από το σησάμι το οποίο το έχουμε τοποθετήσει σε μία πετσέτα και το πλάθουμε σε κουλούρια μακρόστενα, στρογγυλά. Δημιουργούμε πασχαλινές κούκλες,…
Παραδοσιακές Συνταγές
Μαγειρίτσα
Η μαγειρίτσα είναι παραδοσιακή σούπα που παρασκευάζεται το Πάσχα σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια συνηθίζεται πολύ και στην Κύπρο.
Τεχνικές Παραγωγής
Παρασκευή τυριού φλαούνας
Το είδος αυτό τυριού χρησιμοποιείται μόνο κατά την περίοδο του Πάσχα για την παρασκευή των φλαούνων.
Παραδοσιακές Συνταγές
πασκιές,οι
Παρασκευάζονται και καταναλώνονται την περίοδο του Πάσχα, κυρίως σε χωριά της επαρχίας Πάφου.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πασχαλινά αυγά βαμμένα με κρεμμυδόφυλλα
Τα φύλλα από ξερά κρεμμύδια δίνουν στα αυγά ένα ζεστό, κιτρινωπό προς μελί χρώμα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πασχαλινά αυγά βαμμένα με μαργαρίτες
Οι μαργαρίτες, γνωστές στην Κύπρο και ως σιμιλλούθκια, μεταφέρουν με το βράσιμο το ζωηρό κίτρινο χρώμα τους στα αυγά. "Βάζουμε μπόλικες κίτρινες μαργαρίτες σε μία κατσαρόλα. Τοποθετούμε πάνω τους…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πασχαλινά αυγά βαμμένα με φυτά και βότανα
Για κόκκινα αυγά χρησιμοποιούμε ριζάρι, χυμό από παντζάρια και παπαρούνες. Το ριζάρι προέρχεται από ρίζες φυτού που ευδοκιμεί σε ορισμένες αγροτικές περιοχές. Πριν το χρησιμοποιήσουμε, το κοπανίζουμε…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πασχαλινό πουργούρι με κατσίκι
"Βάζουμε τα κομμάτια του κρέατος σε σμίλες, τα τοποθετούμε πάνω στο πήλινο δοχείο, ούτως ώστε το πουργούρι να πάρει γεύση από το κρέας, και τα σκεπάζουμε με αλουμινόχαρτο." (Θεογνωσία Ανδρέου και…
Σιτηρέσιο
Πασχαλινό τραπέζι της Αγάπης
Πρόκειται για επιβίωση του πανάρχαιου χριστιανικού εθίμου των συμποσίων-αγαπών σε χωριά της κυπριακής υπαίθρου
Τρόφιμα
Παφίτικο τυρί
Το Παφίτικο τυρί παρασκευάζεται την περίοδο του Πάσχα από πρόβειο ή αιγινό γάλα, ή μίγμα αυτών.
Παραδοσιακές Συνταγές
σησαμωτά,τα
Τα αρτοπαρασκευάσματα αυτά συνηθίζονταν σε όλα τα χωριά της Κύπρου. Φτιάχνονταν ιδιαίτερα τα Χριστούγεννα και το Πάσχα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τσουρέκια
Παλιότερα τα τσουρέκια προσφέρονταν κατά τις επισκέψεις σε λεχώνες ή για το κάλεσμα σε γάμους και βαφτίσια. Σήμερα, η παρασκευή και η κατανάλωση τσουρεκιών συνηθίζεται κυρίως τις γιορτινές μέρες του…
Τρόφιμα
Φλαούνα (γαστρονομικός χάρτης)
Η φλαούνα είναι προϊόν αρτοποιίας με βασικά υλικά το τυρί φλαούνας και τα αυγά. Παρασκευάζεται το Πάσχα σε ολόκληρη την Κύπρο. Έχει σχήμα τετράγωνο, τρίγωνο ή στρογγυλό.
Παραδοσιακές Συνταγές
Φλαούνες
Η φλαούνα είναι το χαρακτηριστικότερο πασχαλινό έδεσμα που παρασκευάζεται και καταναλώνεται σχεδόν σε όλα τα νοικοκυριά της Κύπρου. Η γέμισή της, ο φωκός όπως λέγεται, ετοιμάζεται 4-5 ώρες νωρίτερα ή…
Παραδοσιακές Συνταγές
Φλαούνες αυκωτές
"... ανοίγουμε το φύλλο, βάζουμε την γέμιση και ένα αυγό στη μέση και κλείνουμε το φύλλο μας δημιουργώντας πιέτες τριγύρω. Τους δίνουμε ένα στρογγυλό σχήμα." (Θεογνωσία Ανδρέου, Κόρνος)
Παραδοσιακές Συνταγές
Φλαούνες με αναρή
Εκτός από το παραδοσιακό τυρί, για την παρασκευή φλαούνων μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και αναρή. Έτσι, με τον τρόπο αυτό οι φλαούνες γίνονται πολύ αφράτες, ενώ περιέχουν λιγότερα λίπη και…
Παραδοσιακές Συνταγές
Φλαουνόπιττα
Η συνταγή, που εμφανίστηκε στα νεότερα χρόνια, περιλαμβάνει αρκετά από τα συστατικά των φλαούνων, γνωστών κυπριακών αρτοσκευασμάτων του Πάσχα. Έτσι, το εναλλακτικό αυτό είδος κέικ θυμίζει γευστικά…