Κόλλυβα.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
"... όταν στεγνώσει το σιτάρι το βάζουμε μαζί με όλα τα υπόλοιπα άλλα υλικά στο πανέρι (κούννες, ρόδια, σταφίδες, σουσάμι και γλυκάνισο), τα ανακατεύουμε καλά και είναι έτοιμα για την εκκλησία." (Αντρέας Ιωάννου, Παναγιώτα Ιωάννου, Κυπερούντα)
Ονομασία - Συνταγή
Κόλλυβα.
Εκδοχή Α'
Σιτάρι
Σουσάμι
Γλυκάνισο
Κούννες (καρυδιού και αμυγδάλου)
Σταφίδες
Ρόδια
Εκδοχή Β΄
1 κιλό σιτάρι
200 γρ. κούννες καρυδιού
200 γρ. κούννες αμυγδάλου
200 γρ. κούννες φουντουκιού
200 γρ. σταφιδάκια
200 γρ. σουσάμι
1 ρόδι
1 κουταλάκι γλυκάνισο
Εκδοχή Α΄
Bάζουμε τo σιτάρι από τη νύκτα μέσα σε μια κούπα με νερό για να φουσκώσει.
Το πρωί το βγάζουμε από την κούπα και το βάζουμε μέσα σε κατσαρόλα με νερό, για να ψηθεί.
Όταν ψηθεί το βάζουμε μέσα σε ένα καλάθι και το ραντίζουμε πολλές φορές με κρύο νερό για να στεγνώσει.
Εάν έχει αφρό το βάζουμε σε μια κούπα με νερό (3 φορές) για να φύγει ο αφρός.
Ύστερα το βάζουμε πάνω σε ένα σεντόνι (το απλώθουμε) για να στεγνώσει καλά.
Μετά όταν στεγνώσει το βάζουμε μαζί με όλα τα υπόλοιπα άλλα υλικά στο πανέρι (κούννες, ρόδια, σταφίδες, σουσάμι και γλυκάνισο), τα ανακατεύουμε καλά και είναι έτοιμα για την εκκλησία.
(Αντρέας Ιωάννου, Παναγιώτα Ιωάννου, Κυπερούντα)
Εκδοχή Β΄
Βάζουμε το σιτάρι από το βράδυ να φουσκώσει.
Την άλλη μέρα ψήνουμε το σιτάρι με νερό σε μια μεγάλη κατσαρόλα.
Το ξεπλένουμε και μετά το στραγγίζουμε.
Μετά το βάζουμε στο δίσκο ή στο πανέρι και προσθέτουμε όλα τα υπόλοιπα υλικά, τα ανακατεύουμε και τα σερβίρουμε.
Από πάνω μπορούμε να στολίσουμε τα κόλλυβα όπως επιθυμούμε.
(Κούρρη και Λαζάρου 2007)
Βράσιμο.
ΥΛΙΚΑ
σιτάρι
σουσάμι
γλυκάνισο
κούννες (καρυδιού και αμυγδάλου)
σταφίδες
ρόδια
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Bάζουμε τo σιτάρι από τη νύκτα μέσα σε μια κούπα με νερό για να φουσκώσει.
Το πρωί το βγάζουμε από την κούπα και τα βάζουμε μέσα σε κατσαρόλα με νερό, για να ψηθεί.
Όταν ψηθούν τα βάζουμε μέσα σε ένα καλάθι και τα ραντίζουμε πολλές φορές με κρύο νερό για να στεγνώσουν.
Εάν έχουν αφρό τα βάζουμε σε μια κούπα με νερό (3 φορές) για να φύγει ο αφρός.
Ύστερα τα βάζουμε πάνω σε ένα σεντόνι (το απλώθουμε) για να στεγνώσουν καλά.
Μετά όταν στεγνώσουν τα βάζουμε μαζί με όλα τα υπόλοιπα άλλα υλικά στο πανέρι (κούννες, ρόδια, σταφίδες, σουσάμι και γλυκάνισο) τα ανακατεύουμε καλά και είναι έτοιμα για την εκκλησία.
Αντρέας Ιωάννου
Παναγιώτα Ιωάννου
Κυπερούντα
Λειτουργικός & Συμβολικός Ρόλος
Όταν κάποιος κάνει γιορτή ή μνημόσυνο στην εκκλησία, παίρνει κόλλυβα για να τα κεράσει με ζιβανία και κρασί.
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
Κούρρη, Π. και Λαζάρου, Σ. (επιμ.) (2007). Παραδοσιακές συνταγές του χωριού Κυπερούντα, Αδημοσίευτα στοιχεία.
Προφορικές μαρτυρίες:
Αντρέας Ιωάννου, Παναγιώτα Ιωάννου, Κυπερούντα (βλ. Κούρρη, Π. και Λαζάρου, Σ. (επιμ.) (2007). Παραδοσιακές συνταγές του χωριού Κυπερούντα, Αδημοσίευτα στοιχεία).
Στάλω Λαζάρου
Βρασμένο σιτάρι και σταφίδες.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Κόλλυβα.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Στολισμένα κόλλυβα σε δίσκο.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Στολισμένα κόλλυβα σε δίσκο.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Δίσκοι με κόλλυβα στην εκκλησία.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Δίσκοι με κόλλυβα στην εκκλησία.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Προσφορά κολλύβων σε γιορτή.
Παραδοσιακές Συνταγές
άρτος,ο
Είδος ψωμιού, το οποίο συνδέεται με το τελετουργικό της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. Άρτοι ζυμωμένοι στα σπίτια προσφέρονταν παλαιότερα στους ναούς για την αρτοκλασία, τη θεία κοινωνία κ.ά.
Τρόφιμα
άρτος,ο - αφράντα,η
Οι άρτοι παρασκευάζονταν σε ειδικές περιπτώσεις όπως στις εορτές Αγιών, τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, στους γάμους και τα μνημόσυνα ως προσφορά στην εκκλησία.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κολλυφόζουμο
Μπορεί να έχουμε συνδέσει το κολλυφόζουμο με τη φτώχεια, ο ασουρές όμως είναι μια νόστιμη και λεπτή κρέμα με τελετουργικό χαρακτήρα και με φίνα γεύση. Φτιάχνεται με την προσθήκη νισεστέ στο ζουμί…
Παραδοσιακές Συνταγές
πουρκούριν πιλάφι,το
"Το πουργούρι παλιά το παράγαμε εμείς και δεν το αγοράζαμε έτοιμο. Πιο συγκεκριμένα παίρναμε 20 οκάδες σιτάρι και το ψήναμε σε χαρτζίν. Μετά απλώναμε ένα σεντόνι στο δώμα του σπιτιού και το απλώναμε…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πρόσφορο
"Βάζεις την στάμπα πάνω στο πρόσφορο και με μια οδοντογλυφίδα βγάζεις μερικές τρύπες γύρω από την στάμπα, όχι πάνω της. Ακολούθως παίρνεις το μαχαίρι και το κόβεις 3 δάκτυλα μακριά από την…
Παραδοσιακές Συνταγές
ρέσιν,το
Παραδοσιακό έδεσμα σαν πιλάφι, από σιτάρι ψημένο σε ζωμό κρέατος. Το ρέσι συνδέεται άμεσα με τον κυπριακό γάμο, αφού προσφερόταν στους προσκεκλημένους κατά το εορταστικό τραπέζι που ακολουθούσε την…
Τρόφιμα
σιτάρι,το
Η καλλιέργεια και η χρήση του σιταριού μεταφέρθηκε στη Κύπρο από τη Μέση Ανατολή την εποχή το χαλκού. Η σημαντικότητα του σιταριού φαίνεται από τη φράση που χρησιμοποιούσαν οι Κύπριοι « Όταν γεωρκήση…
Παραδοσιακές Συνταγές
Σταφιδόψωμο
Συνταγή για μια πιο γλυκιά παραλλαγή του κανονικού ψωμιού. "Ζυμώνουμε μέχρι να γίνει το ζυμάρι μας. Έπειτα βάζουμε μέσα τις σταφίδες." (Αθηνά Καμιντζή, Κυπερούντα)
Παραδοσιακές Συνταγές
Σταφίθκια
"Βράζουμε το νερό, ρίχνουμε τη σόδα μέσα και λίγο λάδι για να γυαλίσει η σταφίδα. Όταν βράσει το νερό, ρίχνουμε τη σταφίδα μέσα..." (Μαρίνα Κοιλιάρη, Κυπερούντα)