Ντομάτες και πιπεριές γεμιστές (Μαγειρεύω Κυπριακά 2015).

Ντομάτες και πιπεριές γεμιστές (Μαγειρεύω Κυπριακά 2015).

© Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής.

Ντομάτες και πιπεριές γεμιστές (Μαγειρεύω Κυπριακά 2015).

Αρκετά είναι τα λαχανικά που προσφέρονται για την παρασκευή του συγκεκριμένου πιάτου. Κολοκύθια, πιπεριές, αγκινάρες, ντομάτες, κρεμμύδια και μελιτζάνες αδειάζονται προσεκτικά, γεμίζονται με μείγμα από κιμά και ρύζι, και ψήνονται στο φούρνο.

Ονομασία - Συνταγή
Κυπριακή Ονομασία
Γεμιστά.
Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

Γεμιστά. Λαχανικά με γέμιση από ρύζι και κιμά.

Υλικά Συνταγής

Εκδοχή Α΄
Για τη γέμιση: 
1 κιλό χοιρινός κιμάς
1¼ ποτήρι ρύζι
¾ ποτηριού ελαιόλαδο
3 ντομάτες και το εσωτερικό από τις 5 ντομάτες για γέμισμα
4 κουταλιές σούπας μαϊντανό ψιλοκομμένο
2 κουταλιές σούπας δυόσμο ξηρό τριμμένο
½ φλιτζάνι χυμό λεμονιού
Αλάτι, πιπέρι

Λαχανικά για γέμισμα:
5 ντομάτες μέτριες στρογγυλές
5 κολοκυθάκια
2 μεγάλα κρεμμύδια
4 πιπεριές
4 μελιτζάνες

½ ποτήρι ελαιόλαδο
3 τριμμένες ντομάτες
1 κύβο ζωμό κότας ή λαχανικών

Εκδοχή Β΄
Για τη γέμιση:
1 κιλό κιμάς χοιρινός
1 ποτήρι ρύζι γλασέ
2 ποτήρια χυμό ντομάτας ή και σάλτσα
1 ποτήρι χυμό λεμονιού
1 φλιτζανάκι του καφέ ελαιόλαδο
1 φλιτζανάκι μαϊντανός
1 κουταλάκι κανέλα
1 κουταλάκι αρτύματα (πιπέρι)
Μερικά φύλλα δυόσμο

Λαχανικά για γέμισμα: κολοκύθια, πιπεριές, αγκινάρες, ντομάτες, κρεμμύδια

Για το ψήσιμο:
1 ποτήρι νερό
Χυμός από 1 λεμόνι
Λίγο ελαιόλαδο

Εκτέλεση Συνταγής

Εκδοχή Α΄
Αδειάζουμε το εσωτερικό από τις μελιτζάνες, τις πιπεριές και τις ντομάτες. Κρατάμε την περιοχή του κοτσανιού για να την χρησιμοποιήσουμε ως καπάκι όταν θα κλείσουμε τα γεμιστά. 
Καθαρίζουμε τα μεγάλα κρεμμύδια, τα χαράζουμε κατά μήκος μέχρι το κέντρο και τα βράζουμε σε νερό για περίπου 10΄, μέχρι να μαλακώσουν. Τα αφήνουμε να κρυώσουν και ανοίγουμε προσεκτικά τα φύλλα ένα-ένα.
Αναμειγνύουμε τον κιμά, το ρύζι και το κρεμμύδι, προσθέτουμε τις 3 ντομάτες τριμμένες μαζί με το εσωτερικό των ντοματών που αδειάσαμε, τον μαϊντανό, τον δυόσμο, το αλάτι και το πιπέρι, το ελαιόλαδο και τον χυμό λεμονιού. Ανακατεύουμε καλά.
Γεμίζουμε τα λαχανικά με το μείγμα του κιμά και τα τοποθετούμε στο ταψί.
Περιχύνουμε τα γεμιστά με ½ ποτήρι ελαιόλαδο, 3 τριμμένες ντομάτες, 2 ποτήρια νερό και ένα ζωμό κότας ή λαχανικών.
Σκεπάζουμε και ψήνουμε στο φούρνο για ½ ώρα στους 180οC. 
Ξεσκεπάζουμε και συνεχίζουμε το ψήσιμο για περίπου 10΄, μέχρι να ροδίσουν. 
(Ιουλιάνα Τσιάκκα, Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013)

Εκδοχή Β΄
Αναμειγνύουμε το ρύζι, τον κιμά, το λεμόνι, τον ντοματοχυμό, το αλάτι, το πιπέρι και την κανέλα, το μαϊντανό, το δυόσμο και το ελαιόλαδο.
Καθαρίζουμε τα λαχανικά και τα γεμίζουμε με το μείγμα. 
Τοποθετούμε τα γεμιστά μέσα σε ταψί. Από πάνω ρίχνουμε λίγο λάδι, χυμό από ένα λεμόνι και ένα ποτήρι νερό. 
Σκεπάζουμε τα γεμιστά με αλουμινόχαρτο και τα βάζουμε να ψηθούν σε προθερμασμένο φούρνο. Μετά από 1 ώρα ψησίματος αφαιρούμε το αλουμινόχαρτο, και αφήνουμε το φαγητό στο φούρνο για ακόμη 30΄. 
(Μαργαρίτα Χαραλάμπους, Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013)

Μέθοδος Μαγειρέματος

Βράσιμο (για τα κρεμμύδια). 
Ψήσιμο σε φούρνο.

Χρονολογία
20ός-21ος αιώνας.
Συμπληρωματικά Στοιχεία

Οι πιο πάνω εκδοχές της συνταγής προέρχονται από την Πάχνα της επαρχίας Λεμεσού και τον κατεχόμενο Γερόλακκο της επαρχίας Λευκωσίας (Εκδοχή Α΄ και Β΄ αντίστοιχα).

Βιβλιογραφία

Καταγραφή:

Ιουλιάνα Τσιάκκα (14 ετών, μαθήτρια του Γυμνασίου Ύψωνα) από αφήγηση της Έλενας Χαραλάμπους (40 ετών, Υψούπολη). Βλ. Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής (2014). Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013 (επιμ. Πετρούλα Χατζηττοφή), Αδημοσίευτα στοιχεία.

Μαργαρίτα Χαραλάμπους (10 ετών, μαθήτρια του Δημοτικού Σχολείου Έγκωμης Β΄) από αφήγηση της Ανδρούλλας Προδρόμου (69 ετών, Λακατάμια). Βλ. Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής (2014). Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013 (επιμ. Πετρούλα Χατζηττοφή), Αδημοσίευτα στοιχεία.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Πετρούλα Χατζηττοφή