αδκιάτζ̆ιν (αδκιάτζιν),το

Τα αδκιάτζια χρησιμοποιούνταν στη διαδικασία του αλωνίσματος.

Ονομασία - Χρήσεις

Περιγραφή Σκεύους / Εργαλείου

Τα αδκιάτζια χρησιμοποιούνταν στη διαδικασία του αλωνίσματος. Συγκεκριμένα τοποθετούνταν κομμάτια πυριτόλιθου κάτω από τη δουκάνη [δοκάνα], σε ειδικές σχισμές που υπήρχαν σ’ αυτή, και έκοβαν τα στάχυα χωρίς να καταστρέφουν τον καρπό (Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1, λήμμα αδκιάτζ΄ιν ή αθκιάτζ΄ιν,το, 187).

Κυπριακή Ονομασία

αδκιάτζιν ή αθκιάτζιν, αφκιάτζιν, χτιάτζιν

Ελληνική Ονομασία - Περιγραφή

πυριτόλιθος

Ετυμολογία - Γλωσσικές Παρατηρήσεις

Η λέξη κατά τον Γεώργιο Λουκά γράφεται και ως εξής: αθκειάκιν (Κυπρή 1979 [2002²], λήμμα αθκειάκιν,το, 19).

Τρόπος Χρήσης

Γεωργία / Κτηνοτροφία

Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία

Χρονολογία

19ος - 20ός αι.

Βιβλιογραφία

Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.

Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1979 [2002²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Α΄, Γλωσσάριον Γεωργίου Λουκά, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLI, Λευκωσία.

Παυλίδης Α. (επιμ.) (1984), Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 1, Φιλόκυπρος, Λευκωσία.

Ερευνητής/Καταχωρητής

Κυριακή Παντελή, Αργυρώ Ξενοφώντος

Σχετικό Περιεχόμενο

Σκεύη και Εργαλεία

αγκουράς,ο

Ξύλο που συνδέει τη βουκάνη με τον ζυγό.

Το αλώνισμα του σιταριού με τη δουκάνην.

Τεχνικές Παραγωγής

αλώνισμαν,το

Τα ζώα έσερναν τη δουκάνη κυκλικά, για ώρες, πάνω από τα δεμάτια. Ο γεωργός, τον οποίο ονόμαζαν αλωνευτή, έβαζε μια καρέκλα και καθόταν πάνω στη δουκάνη.

Εσώφυλλο της ‘Ιστορίας Χρονολογικής της Νήσου Κύπρου’ του Αρχιμ. Κυπριανού(1788).

Τρόφιμα

Δημητριακά και ψωμιά κατά τον 18ον αι.

"Περί των της τροφής", αναφορά του Αρχιμ. Κυπριανού (1788) στο βιβλίο του "Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου" στα είδη των δημητριακών που καλλιεργούντο και καταναλώνονταν τον 18ον αιώνα.

Τρόφιμα

Δημητριακά, παραγωγή και εισαγωγή κατά τον 19ο αιώνα

Ζήτηση και τιμές σιταριού, κριθαριού και ριζιού το 1884

Σιτηρέσιο

Δημητριακά, Φρούτα και Λαχανικά στην Κύπρο τον 16ον αι.

© http://www.oae.gr/oae/index.php/el/ergaleia

Σκεύη και Εργαλεία

δουκάνη,η

Εργαλείο για το λιάνισμα των δημητριακών. Χρησιμοποιείται στο αλώνισμα.

Συγκομιδή ελαιοκαρπού, Λεπτομέρεια από αμφορέα του 6ου αιώνα π.Χ.

Σιτηρέσιο

Ελαιόλαδο, δημητριακά και άλλα φυτικά είδη στη διατροφή των Κυπρίων τα προϊστορικά και αρχαία χρόνια

Εργαλείο για τον διαχωρισμό του σπόρου από το άχυρο, Δημοτικό Σχολείο Ορούντας 1993, 72.

Σκεύη και Εργαλεία

θερνάτζ̆ιν (θερνάτζιν) - πενταόντιν,το

Εργαλείο για το αλώνισμα.

Τρόφιμα

Κριθάρι

Τεχνικές Παραγωγής

Προετοιμασία χωραφιού για σπορά

Τρόφιμα

Σιτάρι, Ελιά και Αμπέλι (μελέτη)

Επισυνάπτεται μελέτη της Ε. Ηγουμενίδου με τίτλο: Μάνα Γη. Γεωργικά έθιμα στην Κύπρο σχετικά με το σιτάρι, την ελιά και το αμπέλι

Τρόφιμα

σιτάρι,το

Η καλλιέργεια και η χρήση του σιταριού μεταφέρθηκε στη Κύπρο από τη Μέση Ανατολή την εποχή το χαλκού. Η σημαντικότητα του σιταριού φαίνεται από τη φράση που χρησιμοποιούσαν οι Κύπριοι « Όταν γεωρκήση…