αφέλια με μανιτάρκα τζ̆αι [τζαι] πουρκούριν,τα
«Αφέλια με πουρκούριν (πιλάφι πλιγούρι). Στον συνδυασμό αυτό προστίθενται πολύ καλά και τα μανιτάρια»
Πηγή: Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής - Μαγειρεύω Κυπριακά 2015
Η συνταγή προέρχεται από τη Μελίνη της ορεινής επαρχίας Λάρνακας, και σε αυτήν αξιοποιούνται τα νόστιμα κόκκινα μανιτάρια που φύονται στην περιοχή. Με την προσθήκη τους στα αφέλια, τα μανιτάρια γίνονται κρασάτα.
Ονομασία - Συνταγή
Πρόκειται για μικρά κομμάτια χοιρινού κρέατος σε κρασί και κόλιανδρο, με μανιτάρια και πιλάφι πλιγούρι.
Για τα αφέλια:
1 κιλό κρέας χοιρινό
½ κιλό μανιτάρια του βουνού (ή αγορασμένα)
1 φλιτζάνι του τσαγιού κόκκινο κρασί, ξηρό
κόλιαντρος ξηρός κοπανισμένος
αλάτι και πιπέρι
λάδι καλό [λάδι καλό,το = ελαιόλαδο]
φρέσκος κόλιαντρος για πασπάλισμα
Για το πλιγούρι:
2 ποτήρια πλιγούρι
1 μέτριο κρεμμύδι
ζωμός λαχανικών (κύβος ή δικής μας κατασκευής)
4-5 ποτήρια νερό
πολτός από 4 κόκκινες ντομάτες
αλάτι και πιπέρι
μια πρέζα ζάχαρη
Για τα αφέλια:
Κόβουμε το κρέας σε κύβους.
Το τηγανίζουμε σε ζεστό λάδι μέχρι να ροδίσει και μετά το βγάζουμε από τη φωτιά.
Σε άλλο σκεύος τσιγαρίζουμε ελαφρά τα μανιτάρια σε λίγο λάδι.
Τα βάζουμε στην κατσαρόλα με το κρέας, αλατοπιπερώνουμε, προσθέτουμε τον κόλιαντρο και σβήνουμε με το κρασί.
Προσθέτουμε λίγο νερό, κλείνουμε την κατσαρόλα και την αφήνουμε για λίγο, να ενωθούν τα υλικά.
Σερβίρουμε σε πιατέλα με φρέσκο κόλιαντρο για γαρνιτούρα, μαζί με το πιλάφι πλιγούρι με ντομάτα.
Για το πλιγούρι:
Σοτάρουμε το κρεμμύδι στο ελαιόλαδο, τόσο όσο για να μαραθεί.
Προσθέτουμε την ντομάτα.
Αλατοπιπερώνουμε και βάζουμε τη ζάχαρη.
Προσθέτουμε 4-5 ποτήρια νερό.
Ρίχνουμε τον ζωμό και το πλιγούρι και το αφήνουμε να βράσει.
Χαμηλώνουμε τη φωτιά και αφήνουμε το πλιγούρι να ψηθεί, μέχρι να απορροφήσει όλο το νερό.
Αφαιρούμε το καπάκι της κατσαρόλας και σκεπάζουμε με μία καθαρή, βρεγμένη πετσέτα μέχρι το σερβίρισμα (Μαρτυρία: Χρήστος Ηρακλέους, στο Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής 2014, Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013, αδημοσίευτα στοιχεία).
Για τα αφέλια:
τηγάνισμα
σβήσιμο με κρασί
ψήσιμο σε κατσαρόλα
Για το πλιγούρι:
σοτάρισμα
ψήσιμο σε κατσαρόλα
Μπορούμε να συνοδεύσουμε το πιάτο μας με γιαούρτι (Μαρτυρία: Χρήστος Ηρακλέους, στο Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής 2014, Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013, αδημοσίευτα στοιχεία).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες & Βιβλιογραφία
** Για τη συνταγή των αφελιών, βλ. αφέλια,τα στην ίδια κατηγορία. Για
τα αφέλια γενικά, βλ. λήμμα αφέλια,τα στην κατηγορία Τρόφιμα.
Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής (2014), Μαγειρεύω Κυπριακά 2012-2013, Χατζηττοφή Π. (επιμ.) (αδημοσίευτα στοιχεία).
Πηγή φωτογραφίας:
«Αφέλια με πουρκούριν (πιλάφι πλιγούρι). Στον συνδυασμό αυτό προστίθενται πολύ καλά και τα μανιτάρια» (Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής - Μαγειρεύω Κυπριακά 2015)
Πετρούλα Χατζηττοφή, Αργυρώ Ξενοφώντος
Μανιτάρια κόκκινα.
Άδεια δημοσίευσης: Φ. Γεωργιάδης.
Μανιτάρια μαγειρεμένα, κρασάτα.
Πηγή: Στάλω Λαζάρου.
Παραδοσιακές Συνταγές
ανθοί κολοκυθιάς γεμιστοί (νηστήστιμοι),οι
Νηστήσιμη παραλλαγή κυπριακών γεμιστών. Η γέμιση των ανθών έχει ως βασικό υλικό το ρύζι ή συνδυασμό ρυζιού και πουργουριού.
Παραδοσιακές Συνταγές
Αρνί κρασάτο
Εύκολη, γρήγορη και γευσάτη συνταγή για αρνίσιο κρέας στην κατσαρόλα. Αφού τηγανιστεί, σιγοψήνεται σε σάλτσα κρασιού και ντομάτας.
Παραδοσιακές Συνταγές
αφέλια με ρίγανη,τα
Παραλλαγή της παραδοσιακής συνταγής για αφέλια, στην οποία το κρασί και ο κόλιαντρος αντικαθίστανται από τον χυμό λεμονιού και τη χαρακτηριστικά αρωματική ρίγανη. Η συνταγή προέρχεται από την…
Παραδοσιακές Συνταγές
αφέλια,τα
Τα αφέλια αποτελούν χαρακτηριστικό κυπριακό έδεσμα χοιρινού κρέατος. Σερβίρονται συχνά με πατάτες αντιναχτές ή πιλάφι πλιγούρι με γιαούρτι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Βοδινό ξιθκιά
Βασικά συστατικά της συνταγής για τη ξιθκιά είναι το ξίδι και τα κρεμμύδια. Το βοδινό στιφάδο συνοδεύεται άριστα με πιλάφι πουργούρι ή ρύζι.
Τρόφιμα
Ίγνια, τα ή ύδνα (αρχαίων)
'το φλαγγούι των βοσκών' . Είδος άγριου μανιταριού με ακανόνιστο σχήμα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Καραόλοι κοκκινιστοί με πιλάφι πουρκούρι
Συνταγή που φτιάχνεται σε όλη την Κύπρο. Οι Κύπριοι αξιοποιούν από παλιά τα σαλιγκάρια ως μέρος της διατροφής τους. Τα μαγείρευουν περισσότερο κατά τις περιόδους νηστείας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Καραόλοι με το πουρκούριν
Το αγαπημένο στην Κύπρο πιλάφι από πουργούρι, παρασκευασμένο με την προσθήκη ντομάτας, κρεμμυδιού ή και φιδέ, συνοδεύει στη συνταγή αυτή τους καραόλους.
Τρόφιμα
Κοκκινομανίταρο
Άγριο μανιτάρι της Κύπρου με την επιστημονική ονομασία Lactarious Deliciousus. To συναντούμε σε πευκόφυτες περιοχές κάτω από πευκοβελόνες ή κάτω από ξισταρκές.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κολοκάσι γιαχνί με χοιρινό
"Βάζουμε το κολοκάσι σε μια λεκάνη και σφίγγουμε το μισό λεμόνι πάνω. Κόβουμε το κρέας σε μικρά κομμάτια, [...] και το βάζουμε στην κατσαρόλα μέχρι να ροδοκοκκινίσει. Μετά προσθέτουμε το κρεμμύδι, το…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κουνέλι ξιθκιά με μέλι
Το τσιγαρισμένο κουνέλι ψήνεται σε σάλτσα από ξίδι, κρασί, ντομάτες και μέλι. Συνοδευεται με πιλάφι πουργούρι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κουπέπια κορνιώτικα με μανιτάρια, νηστίσιμα
"Για τη γέμιση, ψιλοκόβουμε τα μανιτάρια και το κρεμμύδι και τα ψήνουμε για λίγο με το ελαιόλαδο. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το ρύζι, το χυμό λεμονιού και τα μπαχαρικά." (Σταυρούλα…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κουπέπια νηστίσιμα
Για την παρασκευή της νηστίσιμης γέμισης, μαζί με το ρύζι χρησιμοποιούνται διάφορα λαχανικά όπως καρότα, κολοκυθάκια, ντομάτες και κρεμμύδια, ή ακόμη και μανιταράκια.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κρασάτο τηγανιά
Πιάτο, που παραπέμπει στα αγαπημένα κυπριακά αφέλια. Το καπνιστό και κρασάτο χοιρινό κρέας, κομμένο σε κύβους, τηγανίζεται και στη συνέχεια ψήνεται σε κρασί και κόλιανδρο. Η συνταγή προέρχεται…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κρέας με το ρύζι
Το φαγητό αυτό, με το κρασάτο αρνί και το ρύζι, συνηθιζόταν σε περιόδους γιορτών. Η συνταγή προέρχεται από την Ορμήδεια της επαρχίας Λάρνακας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λούντζα στην κατσαρόλα
Η πολυήμερη διαδικασία για την παρασκευή της λούντζας γίνεται εδώ πιο σύντομη. Το χοιρινό τηγανίζεται, και στη συνέχεια ψήνεται σε κρασί και κόλιανδρο.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιτάρια άγρια, βραστά
Για τη συνταγή αυτή χρησιμοποιούνται μανιτάρια του βουνού, κόκκινα ή άσπρα. Τα βραστά μανιτάρια σερβίρονται με ελαιόλαδο, ξίδι και αλάτι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιτάρια κορνιώτικα με χυλό
"Ζεσταίνουμε το λάδι και τηγανίζουμε ένα-ένα τα μανιτάρια, αφού τα βουτήξουμε πρώτα στο χυλό." (Σταυρούλα Βορκά, Κόρνος)
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιτάρια κρασάτα
Τα μανιτάρια σοτάρονται και έπειτα αφήνονται να σιγοψηθούν σε κρασί και κόλιανδρο, απορροφώντας έτσι τα πλούσια αρώματά τους.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιτάρια με κρεμμύδι
"Ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και ρίχνουμε το κρεμμύδι. Όταν μαραθεί, προσθέτουμε τα μανιτάρια και ψήνουμε μέχρι να μείνει το φαγητό μόνο με το λάδι." (Κούλλα Καραμανή, Κόρνος)
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιτάρια ξιδάτα
Τα μανιτάρια, όπως και διάφορα άλλα χόρτα και λαχανικά, διατηρούνται σε ξίδι και σερβίρονται στο κυπριακό τραπέζι ως ορεκτικά ή συνοδευτικά άλλων πιάτων.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιτάρια της αναθρήκας άσπρα, με λεμόνι και μάραθο
Συνταγή με πλούσια αρώματα. Τα μανιτάρια τηγανίζονται με κρεμμύδι, και στη συνέχεια ψήνονται σε μπόλικο χυμό λεμονιού ή νεραντζιού, μαζί με μάραθο.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιτάρια της αναθρήκας άσπρα, με τ' αυγά
"Την συνταγή αυτή την φτιάχναμε αποκλειστικά των χειμώνα, αφού τότε βλαστούσαν (φύτρωναν) τα μανιτάρια." (Αντρέας Χατζηλαμπή, Κώμη Κεπήρ Κερύνειας)
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιτάρια του βουνού κόκκινα, με κρεμμύδι
"Βάζουμε το λάδι να βράσει και τηγανίζουμε λίγα-λίγα τα μανιτάρια. Προσθέτουμε το κρεμμύδι ψιλοκομμένο να τηγανιστεί ελαφρά και τέλος το αλάτι, την κανέλα και το πιπέρι." (Κυπερούντα)
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιτάρια του πεύκου και της ξισταριάς κόκκινα, με κρεμμύδι
"Τα αφήνουμε λίγη ώρα μέχρι να μαράνει το κρεμμύδι και προσθέτουμε τα μανιτάρια κομμένα και το αλάτι. " (Αντρέας Χατζηλαμπή, Κώμη Κεπήρ Κερύνειας)
Παραδοσιακές Συνταγές
Μανιταρόπιττες
Μικρές τηγανητές πίτες, παρόμοιες με μπουρέκια. Η συνταγή προέρχεται από τα Λεύκαρα της ορεινής επαρχίας Λάρνακας, όπου και φτιάχνεται με μανιτάρια της αναθρήκας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Μεζέδες Δορυφόρου
Οι μεζέδες φτιάχνονταν στην ταβέρνα «Δορυφόρος», που λειτουργούσε στην Αγλαντζιά από το 1959 μέχρι το 1974. Αν και τριών ειδών, σερβίρονταν ως μια μερίδα (σε ένα πιάτο).
Παραδοσιακές Συνταγές
Παντζάρια (γιαχνί) με χοιρινό
Το πιάτο έχει το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του παντζαριού, με το οποίο βάφονται και όλα τα υπόλοιπα υλικά. Συνήθιζαν να το μαγειρεύουν με κρεμμύδι και σέλινο στους γάμους στην περιοχή της…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πασχαλινό πουργούρι με κατσίκι
"Βάζουμε τα κομμάτια του κρέατος σε σμίλες, τα τοποθετούμε πάνω στο πήλινο δοχείο, ούτως ώστε το πουργούρι να πάρει γεύση από το κρέας, και τα σκεπάζουμε με αλουμινόχαρτο." (Θεογνωσία Ανδρέου και…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πατάτες αντιναχτές
Οι αντιναχτές πατάτες σερβίρονται κυρίως ως συνοδευτικό για κρέας. Πολύ συχνός είναι ο συνδυασμός τους με τα αφέλια, κρασάτα κομματάκια χοιρινού. Δείτε εδώ την εκτέλεση της συνταγής για τις πατάτες…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πίττα αγγλικού στιλ με αφέλια και πουρέ
Η αγγλική κουζίνα συναντά την παραδοσιακή κυπριακή σε μια σύγχρονη, διεθνή συνταγή προσαρμοσμένη στις γνωστές ντόπιες γεύσεις. Τα αφέλια μετατρέπονται σε γέμιση για την πίτα, και το πιάτο συνοδεύει…
Παραδοσιακές Συνταγές
πουρέκκια με μανιτάρκα,τα
Προσφέρονταν ως γλυκό σε γιορτές, όπως γάμους και βαφτίσια. Η συνταγή προέρχεται από το Λιθροδόντα της επαρχίας Λευκωσίας.
Παραδοσιακές Συνταγές
πουρκούριν πιλάφι,το
"Το πουργούρι παλιά το παράγαμε εμείς και δεν το αγοράζαμε έτοιμο. Πιο συγκεκριμένα παίρναμε 20 οκάδες σιτάρι και το ψήναμε σε χαρτζίν. Μετά απλώναμε ένα σεντόνι στο δώμα του σπιτιού και το απλώναμε…
Παραδοσιακές Συνταγές
Φασόλια κόκκινα, σαλάτα
Ένας δροσερός γευστικός συνδυασμός φασολιών, μανιταριών, σέλινου, σιταροπούλας, πιπεριάς και κρεμμυδιού. Τη σαλάτα νοστιμίζει μείγμα από ελαιόλαδο, λεμόνι, αρτυσιά (κύμινο) και αλάτι.