«Πισ̆ί(δ)ες»
Πηγή: Ζηνοβία Χαραλάμπους
Οι πισ̆ίες σερβίρονταν με ζάχαρη, με μέλι ή με χαρουπόμελο. Ήταν ένα συνηθισμένο παρασκεύασμα από ζυμάρι που παρασκευαζόταν σε πολλές περιστάσεις. Παρασκευάζονταν ως δώρο προς τη λεχώνα μετά τον τοκετό αλλά και σαν δώρο της λεχώνας προς τους φίλους και τους συγγενείς που της ευχήθηκαν για το νεογέννητο (Λεοντίου 1983, 176; Κυπρή - Πρωτόπαπα 2003, 167). Ακόμα οι πισ̆ίες ήταν μέρος των γλυτζ̆ιστών που παρασκευάζονταν στη βάφτιση του νεογέννητου και στον γάμο (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 169, 175, 217).
Ονομασία - Προέλευση
Πρόκειται για λεπτές πίτες από ζυμάρι τηγανισμένες, με ζάχαρη ή μέλι (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα πισ̆ία,η, 362). Η Ευγενία Πέτρου-Ποιητού σημειώνει πως τρώγονται και με σιρόπι (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Πισιήδες, 116), ενώ ο Ξενοφών Π. Φαρμακίδης αναφέρει πως, εκτός από ζάχαρη, αρτύζονται και με τερατσόμελον [τερατσόμελον,το = το χαρουπόμελο] (Κυπρή 1983 [2003²], λήμμα πισ̆ίδες,οι, 32).
ΕΤΥΜ. < τουρκ. pişmek (Γιαγκουλλής 2009, λήμμα πισ̆ία,η, 362)
Η Πέτρου-Ποιητού σημειώνει ότι η λέξη προέρχεται από τις επιχύδες ή τους επίχυτους πλακούντες των Αρχαίων Ελλήνων. Πισί στην Τουρκία είναι τηγανίτες από ζύμη με μαγιά (Πέτρου-Ποιητού 2013, λήμμα Πισιήδες, 116).
Οι πισ̆ίες, πίτες από ζύμη, είτε τηγανίζονταν είτε ψήνονταν στη σάτζ̆ην [σάτζ̆η,η = μαγειρικό σκεύος, πήλινος αβαθής δίσκος με δυο λαβές ή μεταλλική πλάκα πάνω στην οποία έψηναν πίτες]. Άλλοτε παρασκευάζονταν με μπατόν (με προζύμι δηλαδή) ζυμάρι και άλλοτε με ανέμπατον. Ακόμα ανάλογα με την περίσταση, άλλοτε χρησιμοποιούνταν λιπαρή ύλη και άλλοτε όχι. Οι πισ̆ίες τηγανίζονταν είτε σε ελαιόλαδο είτε σε μύλλαν [μύλλα,η = το χοιρινό λίπος] χοίρου ανάλογα με τη διαθεσιμότητα της λιπαρής ύλης (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 246-247, 254).
Οι πισ̆ίες γίνονταν από ζυμάρι, τις τηγάνιζαν και, στη συνέχεια, τις έβαζαν σε σιρόπι. Έδιναν διάφορα σχήματα όπως φιόγκους, σφηκοφωλιές, ππακλαβάδες ή ππακλαβωτά [ππακλαβάς,ο = ο μπακλαβάς], γλυτζ̌ιστά [γλυτζ̆ιστόν,το = γλυκό], γλυτζ̆ιστικά [γλυτζ̆ιστικόν,το = το γλύκυσμα], τραανά ή σαψάδες σε σχήμα τριγωνικό. Πολλές φορές οι πίτες αποτελούνταν από πολλά φύλλα και λέγονταν καττιμέρκα. Σε μερικά χωριά της Μεσαορίας, έφτιαχναν τυλιχτές πίτες αλειμμένες με βούτυρο γάλακτος και τις έψηναν στον φούρνο, τις λεγόμενες μυλλόπιττες. Αλλού έφτιαχναν γλυτζ̆ιστά ή δάκτυλα των κυριών. Τύλιγαν σε φύλλο κοπανισμένα αμύγδαλα με ζάχαρη, κανέλα και ροδόσταγμα, τα τηγάνιζαν και, στη συνέχεια, τα έβαζαν στο σιρόπι. Σε χωριά της επαρχίας Λεμεσού όπως το Κοιλάνι, πασπάλιζαν τις πίτες με σησάμι αντί με κοπανισμένα αμύγδαλα (Πρωτοπαπά 2009, 310-313, 318).
** Για τη συνταγή των πισ̆ι(δ)ων, βλ. λήμματα πισ̆ί(δ)ες,οι; πισ̆ίες Βουνιού Λεμεσού,οι; πισ̆ίες δερυνειώτικες,οι; πισ̆ίες μαραθεύτικες,οι; πισ̆ίες παραλιμνίτικες,οι; πισ̆ίες Ριζοκαρπάσου,οι; πισ̆ίδες Κακοπετριάς,οι στην κατηγορία Παραδοσιακές Συνταγές.
Λειτουργικός Συμβολικός Ρόλος
Οι πισ̆ίες σερβίρονταν με ζάχαρη, με μέλι ή με χαρουπόμελο. Ήταν ένα συνηθισμένο παρασκεύασμα από ζυμάρι που παρασκευαζόταν σε πολλές περιστάσεις. Παρασκευάζονταν ως δώρο προς τη λεχώνα μετά τον τοκετο αλλά και σαν δώρο της λεχώνας προς τους φίλους και τους συγγενείς που της ευχήθηκαν για το νεογέννητο (Λεοντίου 1983, 176; Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 167). Ακόμα, οι πισ̆ιες ήταν μέρος των γλυτζ̆ιστών που παρασκευάζονταν στη βάφτιση του νεογέννητου και στον γάμο (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 169, 175, 217).
Επίσης, οι πισ̆ιες παρασκευάζονταν στην ποθερκά, στο γλέντι, δηλαδή, που έκαναν με το τέλος του θερισμού, αλλά και τα βράδια στις φιλικές παρέες που καθάριζαν το βαμβάκι (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 292).
Στην περιοχή Μόρφου [Μόρφου,η = κατεχόμενος δήμος της επαρχίας Λευκωσίας] οι πισ̆ίες παρασκευάζονταν την περίοδο που εξαγόταν το πρώτο ελαιόλαδο και τις τηγάνιζαν στο πρώτο λάδι που παρήγαγαν, ενώ στη Λάπηθο [Λάπηθος,η = κατεχόμενη κοινότητα της επαρχίας Κερύνειας] τις τηγάνιζαν με το τελευταίο λάδι που έβαζαν στο σπίτι (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 254).
Οι πισ̆ίες παρασκευάζονταν στη Γιορτή των Αγίων Σαράντα (9 Μαρτίου). Οι γυναίκες την παραμονή της γιορτής παρασκεύαζαν σαράντα μικρές πισ̆ίες που τις πήγαιναν στην εκκλησία και, στη συνέχεια, τις μοίραζαν στον κόσμο που βρισκόταν εκεί. Στην περιοχή της Μόρφου υπήρχε η συνήθεια την ημέρα αυτή να δίνουν πισ̆ίες στους γείτονες (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 141).
Την ημέρα της εορτής των Αγίων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου) συνήθιζαν στη Σύγκραση [Σύγκραση,η = κατεχόμενη κοινότητα της επαρχίας Αμμοχώστου] να τηγανίζουν πισ̆ίες σε σαμόλαδο [σαμόλαδο,το = το σησαμέλαιο], γιατί πίστευαν ότι αυτό ήταν νηστήσιμο, αφού το λάδι απαγορευόταν (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 145).
Στα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου) σε πολλά χωριά παρασκεύαζαν πισ̆ίες. Στο χωριό Ακανθού [Ακανθού,η = κατεχόμενη κοινότητα της επαρχίας Αμμοχώστου] ζύμωναν πισ̆ίες λυτρατζ̆ένες [λυτρατζ̆ένη,η = η ανέμπατη, χωρίς προζύμι δηλαδή], που τις τηγάνιζαν σε φρέσκο ελαιόλαδο, αφού αυτή τη περίοδο εξαγόταν το νέο λάδι (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 151).
Κατά την επίσκεψη στο σπίτι της λεχώνας έπρεπε να πάρουν και γλυκά. Στην Κύπρο συνήθιζαν να παίρνουν διάφορα είδη πιτών. Πίτες συνήθως στη λεχώνα έπαιρναν οι μελλοντικοί νονοί ή νονές στη λεχώνα (Πρωτοπαπά 2009, 310-313, 318).
Στη γιορτή των Αγίων Σαράντα, οι γυναίκες έφτιαχναν σαράντα μικρές πισ̆ίες που τις πήγαιναν στην εκκλησία και, στη συνέχεια, τις μοίραζαν στους εκκλησιαζόμενους (Κυπρή - Πρωτοπαπά 2003, 141).
Σε χωριά της επαρχίας Λευκωσίας είχε σημασία και ο αριθμός των γλυκυσμάτων. Φρόντιζαν να βάλουν στο πιάτο πίτες με περιττό αριθμό, έντεκα ή δεκαπέντε. Σε μερικά χωριά αν πήγαιναν σε πέντε μέρες, τους έβαζαν πέντε πίτες, αν πήγαιναν σε έντεκα μέρες, έπαιρναν έντεκα πίτες. Αυτό δείχνει και ότι πέρα από την πρακτική πλευρά, να φάει η λεχώνα πίτες, είχε και συμβολική σημασία, το δώρο της λεχώνας. Εύχονταν η ζωή του παιδιού να είναι γλυκιά και ταυτόχρονα τα γλυκά αποτελούσαν μιας μορφής μειλίγματα στις Καλές Γυναίκες ή τις μοίρες που δεν θα έκαναν κακό στο παιδί και τη λεχώνα και θα διέκειντο ευνοϊκά σ’ αυτού (Πρωτοπαπά 2009, 310-313, 318).
Συμπληρωματικές Πληροφορίες - Βιβλιογραφία
Γιαγκουλλής Κ. Γ. (2009), Θησαυρός Κυπριακής Διαλέκτου. Ερμηνευτικό, Ετυμολογικό, Φρασεολογικό και Ονοματολογικό Λεξικό της Μεσαιωνικής και Νεότερης Κυπριακής Διαλέκτου, Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών,70, Εκδόσεις Theopress, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. Δ. (επιμ.) (1983 [2003²]), Υλικά διά την σύνταξιν ιστορικού λεξικού της κυπριακής διαλέκτου, Μέρος Β΄, Γλωσσάριον Ξενοφώντος Π. Φαρμακίδου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, IX, Λευκωσία.
Κυπρή Θ. - Πρωτοπαπά Κ. Α. (2003), Παραδοσιακά ζυμώματα της Κύπρου. Η χρήση και η σημασία τους στην εθιμική ζωή, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ΧVIII, Λευκωσία.
Λεοντίου Ν. (επιμ.) (1983), Άσσια. Ζωντανές μνήμες, βαθιές ρίζες, μηνύματα επιστροφής, Πολιτιστικός Σύνδεσμος «Η Άσσια», Λευκωσία.
Πέτρου-Ποιητού Ε. (2013), Από πού κρατάει η σκούφια τους. Λέξεις και ιστορίες από τον κόσμο της γεύσης, Εκδόσεις Επιφανίου, Λευκωσία.
Πρωτοπαπά Κ. (2009), Τα έθιμα της γέννησης στην παραδοσιακή κοινωνία της Κύπρου, Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, XLIX, Λευκωσία.
Πηγή φωτογραφίας:
«Πισ̆ί(δ)ες» (Ζηνοβία Χαραλάμπους)
Ελένη Χρίστου, Δημητρίου Δήμητρα, Δήμητρα Ζαννέτου, Στάλω Λαζάρου, Αργυρώ Ξενοφώντος, Τόνια Ιωακείμ
Επισυναπτόμενα Αρχεία
Παραδοσιακές Συνταγές
γαλατοπούρεκκον,το
Αγαπημένο σιροπιαστό γλυκό ταψιού, με φύλλα μπακλαβά και κρέμα στο κέντρο. Απαντάται επίσης και σε άλλες κουζίνες της Ανατολικής Μεσογείου, απ' όπου και υιοθετήθηκε στην Κύπρο στα νεότερα χρόνια.
Τρόφιμα
Γεννόπιττες
Ψωμιά των Χριστουγέννων. Οι γεννόπιττες είχαν στρογγυλό σχήμα και μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από αυτό των ψωμιών. Τις στόλιζαν (πλούμιζαν) με μικρά φύλλα, μικρά σταυρουδάκια κλπ.
Παραδοσιακές Συνταγές
Γεννόπιττες
Παραδοσιακά, μεγάλα ψωμιά των Χριστουγέννων. Οι γεννόπιττες διακοσμούνταν συνήθως με σταφίδες ή με διάφορα "πλουμιά" (σχέδια, μοτίβα). Χαρακτηριστικότερο "πλουμί" ήταν ο σταυρός, καμωμένος από…
Παραδοσιακές Συνταγές
Γερούθκια (γλυκόν του τηανιού)
Τα μικρά κομμάτια τηγανητής ζύμης σερβίρονται με χαρουπόμελο. Η συνταγή προέρχεται από την κατεχόμενη Βαρίσια της περιοχής Μόρφου (επαρχία Λευκωσίας).
Παραδοσιακές Συνταγές
Διπλόπιττες με κορνιώτικο μέλι
"Κρατώντας το ρολό από τις δύο άκρες, το στρίβουμε. Στη συνέχεια τυλίγουμε τις δύο άκρες αντίστροφα σε σχήμα σαλιγκαριού και στο τέλος γυρίζουμε τον ένα σαλίγκαρο πάνω στον άλλο." (Θεογνωσία Ανδρέου…
Παραδοσιακές Συνταγές
Ελιόπιττες ή ελιωτές
Συχνά οι ελιόπιττες έχουν τη μορφή μικρής στρογγυλής πίτας και περιέχουν ολόκληρες ελιές. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι ζυμωμένες με κομμάτια ελιών, κρεμμύδι και κόλιανδρο/δυόσμο, ή να είναι…
Παραδοσιακές Συνταγές
Ζαμπούσσιες
Οι ζαμπούσσιες είναι ένα ξεχασμένο σχεδόν είδος μπουρεκιού ή πίτας της παραδοσιακής μας κουζίνας. Αναλόγως της εποχής έχουν γέμιση από παπαρούνες (πετεινούς), μάραθο ή κίτρινη κολοκύθα. Τις έφτιαχναν…
Παραδοσιακές Συνταγές
Καϊκανάς με αναρή
Η αναρή λιώνεται και προστίθεται μαζί με τα αυγά και το αλεύρι στο μείγμα του καϊκανά. Η συνταγή φτιάχνεται στο Όμοδος της ορεινής επαρχίας Λεμεσού και την Ποταμιά της επαρχίας Λευκωσίας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Κατεΐφι
Δημοφιλές επιδόρπιο ανατολίτικης προέλευσης, που ενσωματώθηκε στην κυπριακή κουζίνα. Η συνταγή προέρχεται από τη Λεμεσό.
Παραδοσιακές Συνταγές
καττιμέριν τυλιχτό,το
Σιροπιαστό επιδόρπιο. Η ζύμη αλείφεται πρώτα με λάδι και μείγμα από κανέλα, αμύγδαλα και ζάχαρη και, στη συνέχεια, τυλίγεται σε ρολό, στρίβεται και τοποθετείται στο ταψί κυκλικά, παίρνοντας το…
Παραδοσιακές Συνταγές
καττιμέριν,το
"Πιάνω το φύλλο 'πού τη μια πλευρά τζ̆αι φέρνω το στην άλλη πλευρά, έτσι ώστε να γίνει μια τετράγωνη πιττούλα. Βάλλω το τηγάνι πάνω στο γκάζι με λίγο φυστικέλαιο. Όταν βράσει, ρίχνω το μέσα μια 'πού…
Παραδοσιακές Συνταγές
Κέικ βανίλιας και σοκολάτας
Οικογενειακή συνταγή για ένα ευρωπαϊκού τύπου γλυκό, το οποίο συνόδευε ως κέρασμα τον απογευματινό καφέ. Προέρχεται από την Αμμόχωστο του 20ού αιώνα, και εξακολουθεί να φτιάχνεται μέχρι σήμερα.
Τρόφιμα
κουραπιέδες αθηαινίτικοι,οι
Διαδεδομένο κεραστικό γάμου. Η ζύμη των κουραμπιέδων αποτελείται από αλεύρι, καβουρδισμένα αμύγδαλα και ζάχαρη, ενώ χρησιμοποιούνται επίσης διάφορα μυρωδικά, όπως η κανέλα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαδόπιττα ή πίττα τυλιχτή
Η συνταγή προέρχεται από τον Άγιο Αμβρόσιο Κερύνειας, όπου φτιαχνόταν ολόχρονα και αποκλειστικά με ελαιόλαδο τοπικής παραγωγής.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαλαγγούθκια Μαραθάσας
Στη Μαραθάσα τα λαλαγκούθκια, μαζί με τις λαδόπιττες, τα ξεροτήανα κ.ά., φτιάχνονταν κατά την έναρξη ή λήξη αγροτικών εργασιών, όπως το μάζεμα των ελιών, το κλάδεμα των αμπελιών και ο τρύγος.
Παραδοσιακές Συνταγές
Λαόπιττες
"Στα πιο παλιά χρόνια ετρατάραν τους φιλοξενούμενους τους. Τις φτιάχναμε όταν είχαμε περίσσεμα που τη μίλλα του χοίρου, ειδικά τα Χριστούγεννα που εβρέθετουν ούλο το σόι." (Μαρίνα Κάττου, Βουνί…
Παραδοσιακές Συνταγές
Μελόκρεμα
Απλό γλυκό με αγνά υλικά της κυπριακής κουζίνας. Η συνταγή προέρχεται από τα Πυργά της επαρχίας Λάρνακας και φτιαχνόταν κατά τη δεκαετία του 1950. Την εποχή εκείνη, λόγω φτώχειας, οι άνθρωποι δεν…
Παραδοσιακές Συνταγές
Μελωτά
Γλυκό έδεσμα των νηστειών, παρόμοιο με τα τερτζιελλούθκια. Η ζύμη πλάθεται σε μακαρόνια, τα οποία αφού μισοψηθούν σε νερό, "μελώνονται" σε χαρουπόμελο μέχρι να ψηθούν τελείως. Η συνταγή προέρχεται…
Παραδοσιακές Συνταγές
Μπισκοτάκια νηστίσιμα με μέλι και πορτοκάλι
Αγνές πρώτες ύλες, όπως χυμός και το ξύσμα πορτοκαλιού, καθώς και το μέλι, κάνουν τα νηστίσιμα αυτά μπισκότα ιδιαίτερα νόστμα.
Παραδοσιακές Συνταγές
Ξινιατόπιττες
Τα κομμένα άγρια χόρτα προστίθενται σε ήδη έτοιμη ζύμη ψωμιού, και στη συνέχεια με το μείγμα αυτό πλάθονται μικρές στρογγυλές πίτες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Παννυσία
"... την τοποθετείς σε πανέρι το οποίο περιέχει μέσα σησάμι και γλυκάνισο μέχρι να πιάσει παντού. Την τοποθετείς πίσω στην σανιδιά και της δίνεις το τελικό στρογγυλό σχήμα. Τέλος την σχίζεις…
Παραδοσιακές Συνταγές
Παστελλάκι φιστικιού
Παραδοσιακό γλυκό από αγνά και θρεπτικά υλικά της κυπριακής κουζίνας. Το παστελλάκι ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά εδέσματα που αγοράζονταν από τις υπαίθριες αγορές των πανηγυριών.
Παραδοσιακές Συνταγές
παστίτσ̆ια (παστίτσια) με αμύγδαλο,τα
Το κυπριακό παστίτσιν αποτελεί κεραστικό που προσφέρεται στους καλεσμένους κατά τον γάμο ή τον αρραβώνα. Η χρήση του απαντάται σε ολόκληρο το νησί, ενώ η συγκεκριμένη συνταγή προέρχεται από τη Λεμεσό…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πισίες Βουνιού Λεμεσού
"Στα παλιά χρόνια όταν επαντρεύκετουν η νύφη τζ' ο γαμπρός, η κουμέρα τζιαι η μάνα της νύφης έκαμναν πισίες για να τραττάρουν τους καλεσμένους που ήρταν να ευχηθούν στο αντρόυνο. Παλιά ο γάμος…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πισίες δερυνειώτικες
Παλαιότερα παρασκεύαζαν τις πισίες κυρίως όταν έσφαζαν τον οικόσιτο χοίρο, αφού τις τηγάνιζαν με το λίπος του. Τις πισίες τις έφτιαχναν επίσης σε γιορτές, καθώς ήταν ένα από τα βασικά παραδοσιακά…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πισίες ή πισιήδες
Το φύλλο για τις πίτες πασπαλίζεται με κανέλα και χοντροαλεσμένα αμύγδαλα και τυλίγεται σε μακρύ ρολό. Στη συνέχεια, μικρά κομματάκια του ρολού επιπεδοποιούνται και σχηματίζουν τις στρογγυλές…
Παραδοσιακές Συνταγές
Πισίες μαραθεύτικες
Στη Μαραθάσα οι τηγανητές πισίες σερβίρονται με μέλι ή έψημα (πετιμέζι).
Παραδοσιακές Συνταγές
Πισίες Ριζοκαρπάσου
Σ' αυτή την παραλλαγή των πισίων από το Ριζοκάρπασο, οι πίτες ανοίγονται σε μέγεθος πιάτου, τηγανίζονται και πασπαλίζονται με ζάχαρη ή μέλι. Διπλώνονται 2-3 φορές ή τυλίγονται σε ρολό.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πισιήδες Κακοπετριάς
Το φύλλο της ζύμης καλύπτεται με αμύγδαλα και κανέλα, τυλίγεται σε ρολό και κόβεται σε κομμάτια. Αφού τηγανιστούν, οι πισιήδες μελώνονται σε σιρόπι μελιού.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πίττα της σάτζιης με γαλατόκρεμα και γλυκά του κουταλιού
Σε αυτή τη σύγχρονη διασκευή της συνταγής για πίττες της σάτζιης επιχειρούνται νέοι γευστικοί συνδυασμοί, που δεν ξεφεύγουν ωστόσο από τη γνωστή παλέτα γεύσεων της κυπριακής παραδοσιακής κουζίνας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Πούλλες
Η ζύμη ανοίγεται σε φύλλο, καλύπτεται με λάδι, ζάχαρη και κανέλα, τυλίγεται και στρίβεται. Ακολούθως, οι πίτες ψήνονται στο φούρνο. Το γλυκό αυτό συνηθιζόταν παλαιότερα σε περιόδους νηστείας και η…
Παραδοσιακές Συνταγές
Ππακλαβάς
Συνταγή για ένα γλυκό έδεσμα χαρακτηριστικό της ανατολίτικης κουζίνας, που αγαπιέται πολύ και στην Κύπρο.
Παραδοσιακές Συνταγές
σ̆άμισ̆η (σάμιση),τα
Η παρασκευή των σ̆άμισ̆η συνηθιζόταν κατά τα διάφορα πανηγύρια στο προαύλιο της εκκλησίας, έθιμο το οποίο συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας. Σ̆άμισ̆η προσφέρονταν επίσης σε γαμήλια τραπέζια.
Παραδοσιακές Συνταγές
σ̆σ̆επαστές (σσεπαστές) με αρκοσπάναχα και άλλα χόρτα,οι
Οι σσεπαστές με γέμιση από χόρτα ονομάζονταν χορτόπιττες ή χορτερές. Περιείχαν αυτοφυή χόρτα όπως άγρια σπανάκια, άγρια λάχανα (σέσκουλα), λαψάνες, ξινιατούς και άλλα είδη χόρτων που μαζεύονταν από…
Παραδοσιακές Συνταγές
Σιαμααμούς
Μαρωνίτικη συνταγή. "... όταν δούμε ότι έχει αρκετό κουτρούβι το αλεύρι, βάζουμε λίγο άλας μέσα στη ζύμη, βάζουμε τερατσόμελο και το αναδεύουμε με την κουτάλα διότι είναι ζεστό. Όταν κρυώσει λίγο…
Παραδοσιακές Συνταγές
Σουππούθκια
Το γλυκό αυτό έδεσμα σε παλαιότερες εποχές καταναλωνόταν καθημερινά, αφού ήταν εύγευστο, οικονομικό και πολύ ωφέλιμο. Η δύο παραλλαγές της συνταγής προέρχονται από τον Άγιο Φώτιο Πάφου και τη…
Παραδοσιακές Συνταγές
Σπαναχόπιττα τυλιχτή
Χορτοφαγική-νηστίσιμη πίτα με γέμιση από άγριο σπανάχι ή και άλλα αγριόχορτα, μαζί με τηγάνιση κρεμμυδιού, φιδέ και πλιγούρι.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τερτζιελλούθκια ή κουλλουρούθκια με το μέλι (τερατσόμελο)
Σε περιοχές, στις οποίες δεν υπήρχαν αμπελοκαλλιέργειες και συνεπώς δεν παραγόταν έψημα, τα τερτζιελλούθκια ψήνονταν συνήθως σε χαρουπόμελο.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τηγανίτες με μέλι και παστά φρούτα
Στην πρωτότυπη αυτή συνταγή οι τηγανίτες, γλυκό της σύγχρονης διεθνούς κουζίνας, αποκτούν καθαρά τοπικό χαρακτήρα. Η γέμισή τους αποτελείται από αγνά υλικά της κυπριακής φύσης: σύκα παστά, σταφιδάκια…
Παραδοσιακές Συνταγές
Τριμιθθόπιττες
Οι λεπτές αυτές πίτες είναι τραγανές σαν παξιμάδια. Εκτός από τα τρεμίθια, μπορεί να περιέχουν και σταφιδάκια.
Παραδοσιακές Συνταγές
Τρυπητές
Παλιότερα χρησιμοποιούσαν για τη συνταγή αυτή προζύμι και έψηναν τις τρυπητές στη γάστρα, μια λεπτή πέτρα την οποία τοποθετούσαν πάνω στη φωτιά με τα ξύλα. Η συνταγή προέρχεται από τον Κάθηκα της…
Παραδοσιακές Συνταγές
τσιππόπιττες,οι
Οι τσιππόπιττες, εξαιρετικά μυρωδάτες πίτες, φτιάχνονταν την περίοδο της Απόκρεω και κατά τις Σήκωσες.
Παραδοσιακές Συνταγές
Φιογκάκια
Εύκολο και ανέξοδο γλυκό, το οποίο έφτιαχναν οι γιαγιάδες στα εγγόνια τους ακόμη και από περίσσευμα ζυμαριού. Συνταγή από το Τραχώνι Κυθρέας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Φλαουνόπιττα
Η συνταγή, που εμφανίστηκε στα νεότερα χρόνια, περιλαμβάνει αρκετά από τα συστατικά των φλαούνων, γνωστών κυπριακών αρτοσκευασμάτων του Πάσχα. Έτσι, το εναλλακτικό αυτό είδος κέικ θυμίζει γευστικά…
Παραδοσιακές Συνταγές
Φυλλωτά με σιρόπι
Τα φυλλωτά έχουν το σχήμα φακέλου και φτιάχνονται από φύλλο ζύμης, που αλείφεται με λάδι και πασπαλίζεται με ζάχαρη και κανέλα. Η συνταγή προέρχεται από τον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χαλουβάς με τερατσόμελο
Το μείγμα του χαλουβά αποτελείται από καβουρδισμένο αλεύρι, σησάμι και χαρουπόμελο. Πλάθεται σε στρογγυλές μπάλες. Η συνταγή προέρχεται από την Δρυνιά της επαρχίας Πάφου.
Παραδοσιακές Συνταγές
Χορτόπιττες
Η συνταγή δεν διαφέρει πολύ από αυτή για ελιόπιτες. Τα υλικά αναμειγνύονται κατευθείαν στη ζύμη.